Yếu tố kì ảo là một trong những nghệ thuật quen thuộc, tạo nên sức hấp dẫn cho các tác phẩm văn học. Soạn bài củng cố, mở rộng trang 34| Văn 9 tập 1 kết nối tri thức sẽ giúp cho các em hiểu rõ hơn tác dụng của yếu tố này trong cả các tác phẩm văn học dân gian và các tác phẩm hiện đại.
Kẻ vào vở bảng hệ thống hóa kiến thức về hai văn bản đọc gồm các mục cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian, yếu tố kì ảo, chủ đề và điền thông tin phù hợp với những mục đó.
Chuyện người con gái Nam Xương
Dế chọi
Cốt truyện
Câu chuyện kể về cuộc đời của người con gái tên Vũ Thị Thiết ở vùng đất Nam Xương. Cô đem lòng yêu Trương Sinh, hai người đã kết hôn sinh ra một người con trai đáng yêu. Nhưng chiến tranh xảy ra khiến cho Trương Sinh phải lên đường ra chiến trường bảo vệ tổ quốc. Trong thời gian đó, Vũ Nương ở nhà chăm lo cho gia đình, vừa chăm mẹ già vừa nuôi con nhỏ. Khi Trương Sinh trở về, vì một số nguyên nhân mà hiểu lầm vợ mình không chung thủy. Không tìm ra cách minh oan cho mình, Vũ Nương đã chọn cách tự vẫn để bảo vệ trinh tiết. Sau khi vợ nhảy sông, Trương Sinh mới nhận ra là mình đã hiểu lầm vợ nhưng mọi chuyện đã rồi, không thể thay đổi được nữa. Người chồng đã lập đàn giải oan cho vợ mình ở tại bến Hoàng Giang. Vũ Nương sau khi được minh oan mới yên tâm rời khỏi nhân thế hoàn toàn.
Câu chuyện kể về thú mê chơi chọi dế của nhà vua. Chính vì đam mê này mà rất nhiều quan lại dân chúng tìm mọi cách mang dế tốt mà mình có đến để cống nộp cho nhà vua. Thành Danh nắm giữ chức quan nhỏ trong làng, cũng bị trên ép xuống phải nộp dế lên cho nhà vua. Do không muốn làm phiền dân chúng mà anh bị trừng phạt đánh đập dã man. Nhờ có bà đồng mà Thành Danh tìm được dế tốt nhưng do sơ sót của con trai mà con dế chạy mất. Sợ bị mắng, sợ tội mà con Thành Danh đã bỏ trốn khỏi nhà và bị chết đuối. Vừa mất dế vừa mất con, Danh sống như người mất hồn. Con của Thành Danh sau khi mất biến thành một con dế nhanh nhẹn tài giỏi giúp cho cha mình có vật dâng vua. Nhờ vậy mà cuộc sống sau này của gia đình Thành Danh cũng trở nên tốt hơn, được vua yêu quý ban thưởng.
Nhân vật
Vũ Nương, Trương Sinh, Phan Lang, bé Đản,...
Thành Danh, vợ Thành Danh, con Thành Danh, bà thầy đồng,...
Không gian
Tại vùng đất Nam Xương, bến Hoàng Giang
Ngôi làng Thành Danh sinh sống, hoàng cung
Thời gian
Trong khoảng thời nhà Trần đến thời nhà Hồ
Nhà Minh, thời Tuyên Đức
Yếu tố kì ảo
- Vũ Nương gặp lại Phan Lang ở dưới thủy cung
- Khi Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương đã hiện hồn về rồi biến mất
- Bà thầy đồng chỉ cho Thành Danh chỗ có con dế tốt
- Con của Thành sau khi mất đã nhập vào con dế để cứu giúp gia đình
Chủ đề
- Cuộc đời khốn khổ và số phận đầy oan nghiệp của người phụ nữ Việt Nam sống dưới chế độ phong kiến cổ hủ mà gò bó.
- Sự lộng quyền của vua chúa khiến cho người dân phải sống trong cảnh khổ cực không lối thoát.
>> Xem thêm: Soạn văn 9 Kết nối tri thức
Nêu vai trò của yếu tố kì ảo, chỉ ra mối quan hệ giữa thế giới kỳ ảo và thế giới hiện thực trong các văn bản đã đọc ở bài 1.
- Các yếu tố kì ảo trong văn bản có tác dụng tạo sự hấp dẫn cho người đọc. Người đọc có thể dễ dàng thấy được một thế giới mới cũng như có thể thấy được những tâm tư tình cảm và lời nhắn gửi của tác giả vào trong từng câu văn.
- Trong bài một, hai thế giới kỳ ảo và hiện thực luôn có sự kết nối và gắn liền với nhau. Những chi tiết trong thế giới kỳ ảo đều có tác dụng phản ánh những điều trong chính thế giới hiện thực. Dù thế giới kỳ ảo luôn mơ mộng và thú vị hơn nhưng không bao giờ ta có thể quên đi thế giới hiện thực mà luôn phải đối diện cũng như sống với nó. Tất cả những yếu tố đó đều góp phần thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo mà tác giả muốn nói đến.
Qua hai văn bản đọc hãy rút ra những đặc điểm cơ bản của thể loại truyện truyền kì.
- Những đặc điểm cơ bản của thể loại truyện truyền kì
Cốt truyện sáng tạo, gửi gắm nhiều giá trị hiện thực
Nhân vật phong phú với cả ba nhóm thần tiên, người phàm trần và có cả sự xuất hiện của yêu quái.
Không gian pha trộn cả tam giới
Thời gian kết hợp cả thời gian hiện thực và thời gian trong thế giới ảo
Ngôn ngữ chọn lọc, kết hợp cả những điển tích điển cố quen thuộc
Tìm đọc thêm 3 - 4 truyện truyền kì hoặc truyện hiện đại có yếu tố kì ảo, ghi chép các thông tin cơ bản về cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian, đặc điểm yếu tố kì ảo, chủ đề và nêu nhận xét về nội dung, nghệ thuật của từng truyện.
- Một số truyện truyền kỳ: Chuyện cây gạo, Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên, Ngọc Thanh u minh thần lục, Thánh Tông di thảo, Ông mộng lục của Hồ Nguyên Trừng,...
- Một số truyện hiện đại có yếu tố kỳ ảo: Alice ở xứ sở thần kỳ, cô bé bán diêm, Thương nhớ đồng quê của tác giả Nguyễn Huy Thiệp, Bức tranh thiếu nữ áo lục của Quê Hương,...
Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài củng cố, mở rộng trang 34 Văn 9 tập 1 kết nối tri thức. Để có thêm nhiều các kiến thức không chỉ với môn Văn và cả các môn học khác, các em hãy thường xuyên truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!
Nguồn:
https://vuihoc.vn/tin/thcs-soan-bai-cung-co-mo-rong-trang-34-van-9-tap-1-ket-noi-tri-thuc-4122.html