Chu phát 舟發 • Thuyền ra đi


Nguyễn Du

Khứ biến đông nam lộ,

Thông thông tuế dục chu.

Sử tòng Giang Hán khẩu,

Lai phiếm Động Đình chu.

Nhân bỉ lai thì sấu,

Giang đồng khứ nhật thu.

Hạc lâu thành vịnh xứ,

Bạch vân không du du.


舟發


去遍東南路,

匆匆歲欲週。

使從江漢口,

來泛洞庭舟。

人比來時瘦,

江同去日秋。

鶴樓成詠處,

白雲空悠悠

Đi khắp đường đông nam

Thấm thoát năm gần hết

Thuận theo cửa sông Giang Hán

Dong thuyền qua hồ Động Đình

Người gầy hơn so với lần đến

Sông vẫn là thu ngày trước

Ở chỗ vịnh thơ lầu thơ hạc cũ

Mây trắng cứ lững lờ trôi


Trên đường về nước, trong chuyến đi sứ Trung Quốc năm Quí Dậu (1813), Nguyễn Du khởi hành từ Yên Kinh (tức Bắc Kinh bây giờ) ngày 24 tháng 10. Trong bản tấu trình lên vua Gia Long, Nguyễn Du ghi rõ “đi theo một dãy các tỉnh Trực Lệ, Sơn Đông, An Huy, Hồ Bắc mà về Quảng Tây. (...) Ngày 11 tháng 12 mới đến tỉnh thành Võ Xương, từ đấy lại theo đường thuỷ mà đi”. Nguyễn Du qua sông Giang (Trường Giang) và sông Hán (Hán Khẩu), ghé Động Đình Hồ đẹp nhất trong Ngũ Hồ, thắng cảnh Trung Quốc. Nguyễn Du lại đi qua Võ Xương, nơi đã thăm trong lần đến, vào mùa thu năm đó. Võ Xương có Hoàng Hạc lâu là nơi Thôi Hiệu 崔顥 đề thơ: “Bạch vân thiên tải không du du” 白雲千載空悠悠 (Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay - Tản Đà dịch).