The Tale of Kiều
by Nguyễn Du
Ch. 38: Thúc and Kiều’s Last Bosom Talk
Translated by Vuong Thanh
Chapter 38: Thúc and Kiều’s Last Bosom Talk
For a long time, Thúc Sinh concealed his sighs and complaints.
One day when Miss Hoạn visited her kinsfolk,
he used the opportunity to sneak out
and went straight to the garden temple to see Kiều.
Thúc sobbed and sobbed his heart out.
His tears felt in streams and wetted his green dress.
He said, “I’m ashamed for betraying your trust,
and let you alone suffer the consequences of our love.
Outwitted by a woman, my heart pained at seeing you
so badly treated, but I was at a loss on how to tell the truth.
Because of me, you have come to this grief.
Precious jade covered in mud, a life wasted in its youth!
Dangers and difficulties, I do not mind facing,
since I wanted to be with you, in death and in life.
But I still owe my parents and ancestors an heir.
With clenched teeth, I had to break our bond into two.
I’m ashamed of breaking my vow of love.
Could my next hundred future lives redeem my unkept pledge?
Ch. 38: Thúc và Kiều Tâm Sự Lần Cuối
Những là ngậm thở nuốt than
1940. Tiểu thư phải buổi vấn an về nhà.
Thừa cơ, Sinh mới lẻn ra
Xăm xăm đến mé vườn hoa với nàng.
Sụt sùi giở nỗi đoạn tràng
Giọt châu tầm tã đẫm tràng áo xanh:
1945. “Đã cam chịu bạc với tình
Chúa xuân để tội một mình cho hoa!
Thấp cơ thua trí đàn bà
Trông vào đau ruột, nói ra ngại lời.
Vì ta cho lụy đến người
1950. Cát lầm ngọc trắng, thiệt đời xuân xanh!
Quản chi lên thác xuống ghềnh
Cũng toan sống thác với tình cho xong.
Tông đường chút chửa cam lòng
Nghiến răng bẻ một chữ đồng làm hai.
1955. Thẹn mình đá nát vàng phai
Trăm thân dễ chuộc một lời được sao?
She replied, “I’m like a raft in stormy waters,
floating and sinking depends on the winds of Fortune!
Struggling a life in the muddy sand,
how would it make sense for me to think of love?
Like a drop of rain falling to some random place on the ground,
my life’s just a pitiable sight for spectators to watch and chat about!
But the lute and the strings did come together,
If not for a lifetime, our love had lasted for more than a day.
Please find a way for me to leave this place.
That’d prove your great love, and you’ll earn my deepest gratitude. Thúc replied, “For a long time, I’ve thought
that the insidious human heart (his wife) is unfathomable.
If and when a raging storm breaks out,
you’d be harmed, and I’d be grieved.
Seek your freedom. Run away from here, as far as you can.
Our love is only thus lasting!
Soon, we shall be going very different paths.
When could we ever resume our mountain-and-river oaths again?
Even if the river runs dry, stone worn out
A dying silkworm still clings to its silk thread!”
They talked about the past and the future.
They talked and talked but still not enough time
to express their feelings for each other.
While eyes locking with eyes and hands holding hands,
they heard the alarm signal from the altar maid
that someone was approaching.
He gulped down his sorrow and shame, then walked away.
Miss Hoạn, coming from some place,
had already made her way through the flowers.
Nàng rằng: Chiếc bách sóng đào
Nổi chìm cũng mặc lúc nào rủi may!
Chút thân quằn quại vũng lầy
1960. Sống thừa còn tưởng đến rày nữa sao?
Cũng liều một giọt mưa rào
Mà cho thiên hạ trông vào cũng hay!
Xót vì cầm đã bén dây
Chẳng trăm năm cũng một ngày duyên ta.
1965. Liệu bài mở cửa cho ra
Ấy là tình nặng ấy là ân sâu!
Sinh rằng: “Riêng tưởng bấy lâu
Lòng người nham hiểm biết đâu mà lường.
Nữa khi giông tố phũ phàng
1970. Thiệt riêng đó, cũng lại càng cực đây.
Liệu mà xa chạy cao bay
Ái ân ta có ngần này mà thôi!
Bây giờ kẻ ngược người xuôi
Biết bao giờ lại nối lời nước non?
1975. Dẫu rằng sông cạn đá mòn
Con tằm đến thác cũng còn vương tơ!”
Cùng nhau kể lể sau xưa
Nói rồi lại nói, lời chưa hết lời.
Mặt trông, tay chẳng nỡ rời
1980. Hoa tì đã động tiếng người nẻo xa.
Nhận ngừng, nuốt tủi, lảng ra
Tiểu thư đâu đã rẽ hoa bước vào.
She smiled sweetly and spoke with honeyed tone:
“Darling, Have you been out here taking a walk?”
He thought for an excuse, then answered:
“While gathering flowers, my feet wandered here,
so I stayed and watched the nun copied the sutras.”
She praised Kiều: “Her calligraphy’s beautiful.
It’s comparable with Lanting Xu print.
It’s a shame that she’s a drifting flower, a homeless wanderer.
A thousand liangs of gold is worth it to buy her talents.
After they finished drinking red plum tea,
husband and wife returned to Thúc’s study.
Feeling ashamed and abandoned,
Kiều whispered to the maid, Flower, asking her what’d happened.
Cười cười, nói nói ngọt ngào
Hỏi: Chàng mới ở chốn nào lại chơi?
1985. Dối quanh, Sinh mới liệu lời:
“Tìm hoa quá bước, xem người viết kinh.”
Khen rằng: “Bút pháp đã tinh
So vào với thiếp Lan đình nào thua!
Tiếc thay lưu lạc giang hồ
1990. Nghìn vàng, thật cũng nên mua lấy tài!”
Thiền trà cạn chén hồng mai
Thong dong nối gót thư trai cùng về.
Nàng càng e lệ ủ ê
Rỉ tai, hỏi lại hoa tì trước sau.