Hương Sơn hành trình


Chu Mạnh Trinh

Cúi đầu trăm lạy, lòng thành

Tôi xin đặt một nhật trình tạ ơn

Ba nghìn thế giới đâu hơn

Nam thiên đệ nhất dấu thơm ghi truyền

Bầy ra một cảnh thiên nhiên

Đủ điều quái dị, đủ miền sắc không.

Tiếng đồn nam bắc tây đông,

Ai ai là chẳng ngửa trông đức người

Dẫu rằng non thẳm bể khơi

Gần xa ai cũng tới nơi khấn cầu.

Sắm sanh cơm giỏ, nước bầu,

Chẳng nề quý tiện khó giầu hèn ngu

Dời chân vừa khỏi đế đô

Qua Văn Miếu đến cửa ô gần kề.

Người đi đất, kể đi xe,

Giai khoe vẻ thắm, gái khoe mầu hồng,

Người khăn gói, kể gánh gồng

Kẻ dắt lão mẫu người bồng hài nhân

Qua Tân Ấp tới Thanh Xuân

Qua tỉnh mới đã tới gần Thanh Oai

Một hơi đến trạm Kim Bài

Quá trưa tới đó là nơi Hà kiều

Khỏi Bật Bưởi đến Trung Tiêu

Đến phủ Ứng thấy chợ chiều vừa đông

Giả tiền thuê kẻ gánh gồng

Mụ hàng đón khách vào trong trọ nhà

Nhà hàng tỏ nỗi gần xa

Cơm chay cơm mặn khéo là đã quen

Sáng mai trở dậy thuê thuyền

Xuống đò Đỉnh Nhĩ xuôi miền Đục khê

Nhìn xem phong cảnh dị kỳ

Chín mươi chín núi nhìn về Hương Sơn

Xuống đò Yến chở khoan khoan

Đến đền Quan lớn tựu ban trấn ngoài

Bước lên trên lễ trình ngài

Lễ rồi ngắm lại lâu đài lạ sao

Núi cao nhìn lại thêm cao

Khác nào Lưu Nguyễn khi vào Thiên Thai.

Thuyền lan chèo quế khoan bơi

Kìa Ngưu cốc đó là nơi hữu tình

Lòng đương vui thú lâm tuyền

Đến tam quan mới đỗ thuyền bước lên

Đại trù cảnh trí tự nhiên

Thông già mai cỗi chuông rền mõ lay

Kẻ quen người lạ vui thay

Dầu trong bốn bể tới đây một nhà.

Người cúng quà, kể dâng hoa

Người vào lễ phật, kẻ ra thăm thuyền

Trong toà Tam bảo trang nghiêm

Hai núi Phụ Mã đôi bên chầu vào

Cả đêm lòng những khát khao

Mong cho giời sáng rắp vào chùa Trong

Rủ nhau đồ đệ gánh gồng

Sô nghiêu trĩ thỏ đều cùng chen chân

Trẻ già ai cũng đồng tâm

Gái giai cũng niệm Quan Âm hộ trì

Lòng vui như giục chân đi

Đến bàn chân Phật ai thì chẳng in

Vào Giải Oan mới bước lên

Trong chùa có suối thiên nhiên thanh kỳ

Giục nhau ai cũng muốn đi

Bao nhiêu trần chướng lòng thì sạch không

Lại vào cho đến Trấn song,

Có bà Công chúa ngự trong linh đài

Lễ rồi nhẹ bước chân dời

Từng cao từng thấp chân người nối theo,

Bậc cao tay có khó trèo

Nam vô một tiếng ai đều nhẹ chân

Trần ai giũ sạch lâng lâng,

Trải qua trấn Tam từng tới nơi.

Tam quan dừng gót cửa ngoài

Mới hay tạo hoá thợ giời khéo xinh.

Lồng chồng (?) núi ngất chênh vênh

Trần gian ai vẽ bức tranh nào tầy.

Rồng chầu hổ phục sắp bầy,

Bước xuống cửa động san nay nghìn trùng

Ngoài thì đột ngột trấn phong,

Đôi bên cầu bạch giữa trong liên trì,

Trên cửa động có chữ đề

Nam thiên đệ nhất ngự phê dõi truyền.

Có Cây gạo có Cây tiền

Mắt rồng có giếng thiên nhiên thanh kỳ

Lại thêm có núi Tiểu nhi,

Hoa thì lễ phật, chim thì tụng kinh,

Giống beo giống lợn cũng tinh,

Có núi đàn gẩy tính tình bát âm.

Lại thêm có đá nuôi tằm

Núi Tiền núi Gạo xăm xăm bên chùa,

Khác chi Lãng uyển, Bồng hồ

Vui chung tám cõi, bốn mùa xuân riêng.

Phật bà ngự giữa án tiền,

Đường xuống âm phủ, đường lên trên giời

Phòng tu xưa đã có nơi,

Cà sa giá vắt nhuộm mùi vàng xanh,

Ngày rằm mùng một bình minh;

Hổ về chầu trước phật đình nghe kinh.

Phổ đà Phật hoá chân hình

Bao nhiêu khổ nạn tầm thanh hộ trì.

Mười phương bốn bể chợ quê,

Có lòng cầu khẩn Phật thì cứu ngay

Trần ngu mong tỏ khó thay

Rằng tiên rằng phật lòng hay với lòng.

Phật bà ngự giữa chính cung

Ngọc nữ kim đồng chầu chực đôi bên,

Vương phụ Vương mẫu ngự trên,

Sư lơi Phổ hiền bạch tượng thanh sư

Tả thi Đại sĩ tôn sư

Bên hữu lại thờ thập bát Già Lam

Bầu giời một cảnh Hương Sơn,

Liên hoa bảo cái danh sơn đã truyền,

Ngũ bách danh, lễ suốt đêm,

Khẩn cầu người đã đứng trên rạch ròi

Sáng mai lễ tạ chân giời

Lại qua cầu bạch ra nơi cửa tiền.

Quay đầu ngoảnh lại nhìn xem

Lạ thay sơn thuỷ ưa nhìn lắm sao,

Cao lại thấp, thấp lại cao

Qua Trấn song lại bước sào Giải Oan,

Tạ từ lòng há có tham,

Xin ra chút nước để làm dấu thiêng,

Chân voi mắt lại ưa nhìn

Phút đâu đã thấy kề bên Thiên Trù,

Tạ từ hai chữ Nam vô

Trông ra đã thấy bến đò xôn xao

Người thì ra, kẻ thì vào,

Gặp nhau mừng rỡ đón chào vui thay,

Nghìn xưa âu cũng thế này,

Trần tiên nửa bước chia tay ngại ngần,

Cũng nhờ tế độ mê tân,

Một mình lễ phật phúc chung một nhà.

Tôi xin kể nỗi gần xa,

Ra vào chứng cũng năm ba ngày chầy

Nhật trình kể cũng xa thay,

Có lòng mến cảnh thì nay nên gần,

Muôn nghìn lạy đức Quan Âm.

Nôm na xin đặt một văn nhật trình.