ตักบาตรยามเช้า

ชื่อเรื่อง ตักบาตรยามเช้า

ชุมชน อำเภอวังเจ้า จังหวัดตาก

การตักบาตร คือประเพณีอย่างหนึ่งที่ชาวพุทธปฏิบัติกันมาแต่สมัยพุทธกาล พระภิกษุจะถือบาตรออกบิณฑบาตเพื่อรับอาหารหรือทานอื่น ๆ ตามหมู่บ้านในเวลาเช้า ผู้คนที่ออกมาตักบาตรจะนำของทำทานต่างๆ เช่น ข้าว อาหารแห้ง มาถวายพระ การตักบาตรในยามเช้า เป็นประเพณีที่ชาวพุทธถือกันว่าเป็นการสร้างกุศล และถือว่าเป็นการแผ่ส่วนกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับไปแล้วด้วย โดยเชื่อกันว่าอาหารที่ถวายไปนั้นจะส่งถึงญาติผู้ล่วงลับด้วยเช่นกัน

การทำบุญตักบาตร จะทำในช่วงเช้า และสามารถทำได้ทุกวัน ในสมัยปัจจุบันจะไม่ค่อยได้เห็นมากนัก เนื่องด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนไป ทำให้การตักบาตรหรือใส่บาตรเริ่มน้อยลง ด้วยภาระหน้าที่หลาย ๆ อย่าง แต่ส่วนมากแล้วในปัจจุบันผู้คนจะทำบุญตักบาตรเฉพราะวันสำคัญเท่านั้น เช่นวันพระ วันเกิด วันสำคัญต่าง ๆ ของบรรพบุรุษ เป็นต้น แต่ใช่ว่าจะไม่มีเลย ซึ่งก็ยังมีอยู่ที่ตักบาตรหรือใส่บาตร ส่วนมากจะเป็นผู้เฒ่าผู้แก่ หรือในชนบท การทำบุญตักบาตรหรือใส่บาตรหลัก ๆ เลย แบ่งเป็น 2 แบบ คือ การตักบาตรโดยทั่วไป และ การตักบาตรในวันพระ

การตักบาตรโดยทั่วไป ผู้คนที่นำของที่เอามาตักบาตรจะยืนรออยู่ตรงทางที่พระภิกษุเดินผ่าน ส่วนมากของที่ผู้คนใช้นิยมตักบาตรเป็นหลักคือข้าว โดยก่อนที่พระภิกษุเดินทางมาถึงจะมีการนำถ้วยข้าวจบที่ศีรษะแล้วอธิษฐาน เมื่อพระภิกษุเดินทางมาถึงพระภิกษุจะหยุดยืนอยู่ตรงหน้าคนที่จะตักบาตรแล้วเปิดฝาบาตร ก่อนที่จะตักบาตรคนที่ตักบาตรจะต้องถอดรองเท้าก่อนทุกครั้ง จากนั้นคนที่ตักบาตรจะนำทานที่ตนมีถวายพระ เมื่อให้เสร็จแล้วพระจะให้พร คนที่ตักบาตรประนมมือรับพร โดยปกติแล้วจะนิยมคุกเข่าหรือ นั่งยองๆ ประนมมือ ขณะที่ให้พรคนที่ตักบาตรอาจจะมีการกรวดน้ำเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ที่ล่วงลับหลังจากที่พระภิกษุให้พรแล้วก็เป็นอันเสร็จพิธี


การตักบาตรในวันพระ โดยทั่วไปพระภิกษุจะไม่มีการออกบิณฑบาต ผู้คนจะนำทานไปถวายที่วัด และวันนั้นพระภิกษุจะมีการเทศนาธรรมที่วัด โดยคตินิยมการเข้าวัดทำบุญนั้นน่าจะมีมาแต่สมัยพุทธกาลที่ชาวพุทธไปวัดเพื่อรับฟังพระธรรมเทศนาและถืออุโบสถศีลในอดีตการไปทำบุญตักบาตรที่วัดวันพระนับว่าเป็นการไปพบปะเพื่อนฝูงญาติมิตรและแสดงออกถึงความสามัคคีของคนในชุมชนที่ได้มาทำกิจกรรมร่วมกัน ซึ่งในปัจจุบันยังพอหาพบได้บางตามหมู่บ้านในแถบชนบท


สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (National Office of Buddhism) ได้กล่าวไว้ว่า การตักบาตรทุกวัน ย่อมได้รับอานิสงส์ 5 ประการ ที่ตามพุทธเจ้าตรัสไว้ คือ 1) เป็นที่รักของผู้คนทั้งหลาย 2) คนดีมีปัญญาย่อมชอบคบค้าสมาคมด้วย 3) มีชื่อเสียงที่ดีงาม 4) เป็นผู้ไม่ห่างไกลธรรม และ 5) เมื่อตายแล้วย่อมเข้าสู่สุคติโลกสวรรค์ ดังนั้นหากอยากสร้างเสริมบารมีแนะนำให้ตักบาตรยามเช้าของทุก ๆ วัน แล้วชีวิตจะพบแต่ความสุข ความเจริญ

ผู้เขียน : นางสาวศรีไพร ตราชูคงวุฒิ

ตำแหน่ง : ครู กศน.ตำบลเชียงทอง อำเภอวังเจ้า จังหวัดตาก