Historyzm

HISTORYZM – świadome naśladowanie stylów wcześniejszych epok, jeden z nurtów sztuki XIX wieku. W architekturze 1. poł. XIX wieku, ze względu na zainteresowanie średniowieczem, bardzo popularne było nawiązywanie do gotyku (neogotyk). W 2. poł. XIX wieku chętnie inspirowano się architekturą renesansu i baroku (neorenesans, neobarok). Na przełomie XIX i XX wieku reakcją przeciw modzie na historyzm stała się secesja. Również w malarstwie XIX wieku historyzm był niezwykle popularny. Na jego rozwój wpłynęło rosnące zainteresowanie historią poszczególnych narodów. Malarze studiowali zabytki, dawne malarstwo i literaturę, aby ukazane wydarzenie i wszystkie detale (przedmioty, stroje) były zgodne z realiami przedstawianej epoki. Najważniejszym przedstawicielem historyzmu w malarstwie polskim był Jan Matejko (1838-1893).

Źródło: Słownik terminologiczny sztuki pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007

Malarstwo polskie od połowy XIX wieku prezentuje, oprócz licznych portretów i scen rodzajowych, tematykę historyczną i literacką. Były to dzieła zaliczane do tzw. „sztuki środka”, pozbawione dynamiki, inscenizowane i teatralne, o cechach akademickich. Polegała ona na kompromisie artystów, przedstawiających tematy historyczne w złagodzony sposób, pozbawione rozmachu i dynamiki. W sztuce polskiej XIX wieku, rozwijającej się w trudnych warunkach politycznej niewoli, szczególnie rozwinęło się malarstwo historyczne, nawiązujące do narodowej przeszłości, o silnie zaznaczonym patriotyzmie.

Zapamiętaj:

• Historyzm odgrywa znaczącą rolę w sztuce polskiej II połowie XIX w.

• Obrazy utrzymane w akademickiej konwencji

• Tematem są ważne dla narodu wydarzenia z przeszłości

• Sceny - patetyczne

• Ważny jest przekaz a nie wierność faktom historycznym.