การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยใช้แบบฝึกทักษะ ผู้วิจัยได้ดำเนินการวิจัยโดยมีขั้นตอนและรายละเอียดดังนี้

1.  ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

2.  เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

         3.  การสร้างและหาคุณภาพเครื่องมือ

4.  การเก็บรวบรวมข้อมูล

5.  สถิติที่ใช้ในการวิจัย

 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

ประชากร

ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนสตรีนครสวรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครสวรรค์ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567
จำนวน 12 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 470 คน

กลุ่มตัวอย่าง

กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/6 โรงเรียนสตรีนครสวรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครสวรรค์ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 1 ห้องเรียน มีนักเรียน 40 คน ได้มาโดยการสุ่มอย่างง่าย

 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย

         เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย

              1. แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 14 แผนการจัดการเรียนรู้

              2. แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 4 แบบฝึกทักษะ

              3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เป็นแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก 

                    จำนวน 30 ข้อ

             4. แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการเรียนการสอนด้วยแบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 สร้างขึ้นตามแนวทางของลิเคิร์ท (Likert) มีลักษณะการวัดแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ แบ่งเป็นด้านบรรยากาศ ด้านกิจกรรมการเรียน ด้านสื่อการเรียนรู้ และด้านการประเมิน จำนวน 20 ข้อ

 การสร้างและหาคุณภาพเครื่องมือ         

          1. การสร้างแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ ผู้วิจัยจะดำเนินการสร้างกิจกรรมในแต่ละขั้นตอน ผู้วิจัยได้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญการสอนคณิตศาสตร์ จำนวน 3 ท่าน เพื่อตรวจวินิจฉัยความถูกต้องด้านเนื้อหา และการสอน สำนวนภาษา พร้อมทั้งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา การสอน พิจารณาตรวจวินิจฉัยเพื่อแก้ไขข้อบกพร่องด้านเนื้อหา การสอนให้เหมาะสม ขั้นตอน ในการสร้างกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ ดังนี้                  

          1.1 ศึกษาวิธี หลักการและเทคนิคการสร้างกิจกรรมการเรียนรู้ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

          1.2 ศึกษาวิธี หลักการและขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

          1.3 ศึกษาหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)

          1.4 วิเคราะห์หลักสูตร จุดประสงค์การเรียนรู้ และสาระการเรียนรู้ เวลาเรียน
เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

          1.5 การสร้างแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 14 แผนการจัดการเรียนรู้ ดังนี้

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1 เรื่อง แบบทดสอบก่อนเรียน         

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 2 เรื่อง ความหมายและการเขียนอัตราส่วน 

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 3 เรื่อง อัตราส่วนที่เท่ากัน  

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 4 เรื่อง การตรวจสอบเท่ากันของอัตราส่วน  

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 5 เรื่อง อัตราส่วนของจำนวนหลาย ๆ จำนวน

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 6 เรื่อง การหาค่าตัวแปรในสัดส่วน โดยใช้หลักการคูณหรือหลักการหาร

               - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 7 เรื่อง การหาค่าตัวแปรในสัดส่วน โดยอาศัยผลของการคูณไขว้และแก้สมการ

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 8 เรื่อง การเขียนร้อยละให้อยู่ในรูปอัตราส่วน

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 9 เรื่อง การเขียนอัตราส่วนให้อยู่ในรูปร้อยละ

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 10 เรื่อง โจทย์ปัญหาอัตราส่วน โดยใช้กระบวนการของโพลยา

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 11 เรื่อง โจทย์ปัญหาสัดส่วน โดยใช้กระบวนการของโพลยา

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 12 เรื่อง โจทย์ปัญหาสัดส่วนผกผัน โดยใช้กระบวนการของโพลยา

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 13 เรื่อง โจทย์ปัญหาร้อยละ โดยใช้กระบวนการของโพลยา

          - แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 14 เรื่อง แบบทดสอบหลังเรียน

     1.6 นำแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เสนอต่อผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมด้านต่าง ๆ และประเมินการจัดการเรียนรู้ตามความเหมาะสมของการจัดการเรียนรู้มาหาค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยกำหนดเกณฑ์มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 3.50 ขึ้นไป และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มีค่าน้อยกว่า 1.00 ถ้าการจัดการเรียนรู้ใดไม่เป็นไปตามเกณฑ์ต้องนำมาปรับปรุง

      1.7 ปรับปรุงแก้ไขการจัดการเรียนรู้ตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน

     1.8 นำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/3 ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 3 คน ซึ่งมีความรู้ ความสามารถ ปานกลาง คำนวณหาประสิทธิภาพแล้วปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ให้ดีขึ้น

     1.9 นำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/1 ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 10 คน ซึ่งมีความรู้ความสามารถระดับเก่ง ปานกลาง และอ่อน คละกัน คำนวณหาประสิทธิภาพแล้วปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ให้ดีขึ้น

    1.10 นำแผนการจัดการเรียนรู้ ไปทดลองใช้กับนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/6 โรงเรียนสตรีนครสวรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครสวรรค์ ภาคเรียนที่ 2  ปีการศึกษา 2567 จำนวน 1 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 40 คน

               2. แบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ผู้วิจัยดำเนินการสร้างดังนี้

          2.1 ศึกษาวิธี หลักการและเทคนิคการสร้างกิจกรรมการเรียนรู้ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

          2.2 ศึกษาวิธี หลักการและขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึกทักษะ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

          2.3 ศึกษาหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)

          2.4 วิเคราะห์หลักสูตร จุดประสงค์การเรียนรู้ และสาระการเรียนรู้ เวลาเรียน
เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

          2.5 การสร้างแบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา   ปีที่ 1 จำนวน 4 แบบฝึกทักษะ ดังนี้

          - แบบฝึกทักษะ เล่ม 1 เรื่อง อัตราส่วน          

          - แบบฝึกทักษะ เล่ม 2 เรื่อง สัดส่วน 

          - แบบฝึกทักษะ เล่ม 3 เรื่อง ร้อยละ 

          - แบบฝึกทักษะ เล่ม 4 การนำความรู้เกี่ยวกับอัตราส่วน สัดส่วน และร้อยละ ไปใช้ในชีวิตจริง  

          2.6 นำแบบฝึกทักษะ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เสนอต่อผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมด้านต่าง ๆ และประเมินการจัดการเรียนรู้ตามความเหมาะสมของการจัดการเรียนรู้มาหาค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)  โดยกำหนดเกณฑ์มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 3.50 ขึ้นไป และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มีค่าน้อยกว่า 1.00 ถ้าการจัดการเรียนรู้ใดไม่เป็นไปตามเกณฑ์ต้องนำมาปรับปรุง   

            2.7 ปรับปรุงแก้ไขการจัดการเรียนรู้ตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน

            2.8 นำแบบฝึกทักษะที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/3 ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 3 คน ซึ่งมีความรู้ ความสามารถ ปานกลาง คำนวณหาประสิทธิภาพแล้วปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ให้ดีขึ้น

          2.9 นำแบบฝึกทักษะที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/1 ที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 10 คน ซึ่งมีความรู้ความสามารถระดับเก่ง ปานกลาง และอ่อน คละกัน คำนวณหาประสิทธิภาพแล้วปรับปรุงการจัดการเรียนรู้ให้ดีขึ้น    

          2.10 นำแบบฝึกทักษะไปทดลองใช้กับนักเรียนกลุ่มตัวอย่าง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/6 โรงเรียนสตรีนครสวรรค์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครสวรรค์ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 1 ห้องเรียน มีนักเรียนทั้งหมด 40 คน

          3. แบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ ผู้วิจัยดำเนินการสร้างดังนี้

          3.1 ศึกษาทฤษฎี หลักการ เกี่ยวกับการสร้างแบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ และเอกสารที่เกี่ยวข้อง ของสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

          3.2 ศึกษาตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางกลุ่มสาระคณิตศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560)           เพื่อวิเคราะห์บทเรียน เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ

          3.3 จัดทำตารางวิเคราะห์หลักสูตร โดยการวิเคราะห์เนื้อหา และจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ

          3.4 สร้างแบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละแบบปรนัยชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 50 ข้อ

               3.5 นำแบบทดสอบวัดผลการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ เสนอต่อผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่านเพื่อประเมินความสอดคล้องระหว่างข้อสอบ และจุดประสงค์

การเรียนรู้ ถ้าข้อคำถามใดมีค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) ต่ำกว่า 0.50 ข้อคำถามนั้นถูกตัดทิ้ง หรือนำมาปรับปรุง พบว่าข้อสอบมีค่าระหว่าง 0.60 – 1.00

          3.6 นำแบบทดสอบจำนวน 30 ข้อ ไปทดสอบกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 25 คน โดยใช้เวลา 60 นาที

          3.7 นำผลที่ได้จากการทดสอบมาวิเคราะห์รายข้อ เพื่อหาค่าความยาก (P) และค่าอำนาจจำแนก

          3.8 นำข้อสอบที่ค่าความยาก (P) และค่าอำนาจจำแนก (B) ที่ไม่อยู่ในเกณฑ์มาปรับปรุงหรือตัดทิ้ง

          3.9 นำข้อสอบที่คัดไว้ จำนวน 30 ข้อมาวิเคราะห์หาค่าความเชื่อมั่นของแบบทดสอบแบบอิงเกณฑ์จากผลการสอบครั้งเดียว

          3.10 จัดพิมพ์เป็นแบบทดสอบวัดผลการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ เพื่อที่จะนำไปใช้กับกลุ่มตัวอย่าง

          4. แบบวัดความพึงพอใจ

          แบบวัดความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมด้วยแบบฝึกทักษะวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง อัตราส่วนและร้อยละ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ผู้วิจัยได้สร้างขึ้นตามแนวทางของลิเคิร์ท (Likert) มีลักษณะการวัดแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 20 ข้อ โดยกำหนดคะแนน ดังนี้

          5 คะแนน หมายถึง พึงพอใจมากที่สุด

          4 คะแนน หมายถึง พึงพอใจมาก

          3 คะแนน หมายถึง พึงพอใจปานกลาง

          2 คะแนน หมายถึง พึงพอใจน้อย

          1 คะแนน หมายถึง พึงพอใจน้อยที่สุด