Studia
Gelensia
Jan Baptist Stessens 1861-1949, Kunstschilder uit Geel
Wie was Jan Baptist Stessens eigenlijk, en waarom werd er in 1971 in Geel een straat naar hem genoemd?
Geboren in Retie (1860) uit een eenvoudige boerenfamilie, schopte hij het tot een gewaardeerde burger van Geel. Hij was schilder en fotograaf. Bij de oprichting van de eerste tekenschool in Geel (1893) werd hij benoemd tot directeur, een functie die hij 38 jaar zou uitoefenen. Ondertussen gaf hij ook les aan de nieuw opgerichte Sint-Jozef Vak- en Nijverheidsschool (1919). Daarnaast schilderde en tekende hij een indrukwekkend oeuvre bij elkaar. Kunst was voor hem een passie.
In deze catalogus wordt het verhaal verteld van J.B. Stessens, en zijn plaats in de kunstgeschiedenis geduid. Het grootste deel is gewijd aan zijn artistieke werk. In de catalogus worden honderddertig schilderijen in hun volle pracht getoond. Naast zesentwintig grote en iets kleinere tekeningen zijn er ook verschillende schetsen uit zijn acht kleine schetsboekjes opgenomen. Van zijn werk als fotograaf werden ook enkele afdrukken van zijn originele glasplaten te bewonderen. Het geheel wordt aangevuld met foto’s van Geel uit de tijd van Stessens, zodat men de vergelijking met zijn schilderijen kan maken.
Zo biedt deze catalogus niet enkel een overzicht van het oeuvre van een onderschatte schilder en Gelenaar maar ook een tijdsbeeld van de gemeente Geel en zijn inwoners.
Een must voor elke rechtgeaarde Gelenaar.
Geelkenner 2024
Word jij Geelkenner 2024? Een ludieke kwis met 56 vragen. De kwis loopt van nu tot 30 december 2024. Deelnemen kost €6 en kan via de toeristische dienst op de Markt van Geel, het Stadsarchief of via karel.swolfs@telenet.be en door te storten op het rekeningnummer van VZW Studia Gelensia: BE19 9734 3467 4212.
Geelse boeten. Een demono-drama
Het basisthema van de novelle Geelse Boeten is de obsessie van Bas Sprenghel om zich te wreken op de Fransen en op de kerk voor de dood van zijn zuster Dimpna. Aan die obsessie gaat hij uiteindelijk zelf ten onder, omdat ze zijn leven helemaal gaat beheersen. Het verhaal speelt zich af in het 17de-eeuwse Geel, tegen de achtergrond van oorlogen, godsdiensttwisten en gekibbel tussen de kanunniken van Sint-Dimpna. In de figuur van Bas Sprenghel kunnen we de duizenden bedevaarders herkennen die ooit in Geel naar de Sint-Dimpnakerk zijn gekomen om met hun obsessies, hun duistere neigingen en hun geheime begeerten te leren leven.
Karel Vanspringel (° 1939) is een geboren en getogen Gelenaar. Hij studeerde klassieke talen en filosofie aan de KU Leuven. Voor zijn pensioen in 1999 was hij lerarenopleider aan de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen. Tussen 1999 en 2005 was hij voorzitter van Pax Christi Vlaanderen. Van zijn hand verschenen eerder onder andere ‘Malika. Een kortverhaal voor jongeren’ en over Geel ‘De St.-Dimpnalegende her(uitge)vonden.’
De inhoud
Voor het eerst in drie eeuwen biedt dit werk een panoramische blik op het geestelijke leven in de landdekenij Geel in de achttiende eeuw. Deze bestuurlijke regio behoorde tot het bisdom ’s-Hertogenbosch en omvatte zeventien parochies: Arendonk, Balen, Bel, Dessel, Geel, Lommel, Millegem, Mol, Oevel, Poppel, Postel, Ramsel, Retie, Tongerlo, Westerlo, Zammel en Zoerle.
Op basis van dekenale visitatieverslagen en talrijke andere documenten reconstrueerden de auteurs het rijke geestelijke leven in deze regio. In deze religieus-sociale geschiedenis wordt achtereenvolgens ingezoomd op de religieuze overheid, de rol van de landdeken, de leden van de lagere clerus en het gelovige volk. Telkens wordt het algemene kader geschetst, dat nadien ingekleurd wordt met talrijke, heemkundig interessante casussen.
Deze geschiedenis is meer nog dan een religieuze geschiedenis, een mentaliteitsgeschiedenis. Met het christendom als meest normatieve factor in de maatschappij in de achttiende-eeuwse Kempen, bieden de goed bewaarde en omvangrijke dekenale- en bisschoppelijke archieven een unieke inkijk in de maatschappij van die tijd, met een bijzondere aandacht voor afwijkend gedrag.
Het gebied van de landdekenij in de achttiende eeuw
KAART definitief.pdf