Maximaal verschil in cumulatief percentage (max Vcp)
Een ordinale variabele is een variabele met categorieën waar een volgorde in zit. Bijvoorbeeld een variabele met de waarden: helemaal oneens, eens, neutraal, eens, helemaal eens.
Bij een ordinale variabele is het handig om een tabel te maken met relatieve cumulatieve frequenties. Dat is een tabel waarin de frequenties steeds bij elkaar worden opgeteld en als percentages worden weergegeven. Het stapelt zich dus op tot 100%.
In onderstaande tabel is dat voor de variabele ‘opleidingsniveau’ gedaan, en dan gesplitst op geslacht zodat er twee groepen zijn: mannen en vrouwen. Je kunt hier bijvoorbeeld uit aflezen dat iets meer dan 21 procent van de mannen ‘lager onderwijs of anders’ of ‘LBO’ heeft afgerond.
Je kunt dat ook grafisch weergeven door een relatieve cumulatieve frequentiepolygoon te maken en die te splitsen op geslacht.
De vraag is nu in hoeverre er een verschil is tussen mannen en vrouwen wat betreft de variabele opleidingsniveau. Je ziet dat de grafiek van de vrouwen iets hoger loopt dan die van de mannen. Dat betekent dat er méér vrouwen in de lagere categorieën zitten. Bij de laatste categorie (HBO, Universiteit) maken de mannen een grotere sprong dan de vrouwen. Dus relatief gezien hebben mannen vaker een hoger opleidingsniveau.
Maar hoe groot is dat verschil precies? Daar is een maat voor: het maximaal verschil in cumulatief percentage. Deze bereken je door eerst voor elke categorie het verschil te berekenen tussen de twee cumulatieve percentages:
10,05 – 8,31 = 1,74%
24,05 – 21,16 = 2,89%
39,28 – 32,77 = 6,51%
73,70 – 70,18 = 3,52%
100 – 100 = 0%
Vervolgens hoef je alleen te kijken welke van deze percentages het grootst is. In dit geval is dat 6,51%. Het maximale verschil in cumulatief percentage (afgekort max Vcp) is dus 6,51%.
Nu zijn er de volgende regels om te bepalen hoe groot het verschil is:
Als max Vcp > 40 , dan zeggen we ‘het verschil is groot’.
Als 20 < max Vcp ≤ 40 , dan zeggen we ‘het verschil is middelmatig’.
Als max Vcp ≤ 20, dan zeggen we ‘het verschil is gering’.
Deze regels kun je in een plaatje weergeven:
In het voorbeeld hierboven is max Vcp gelijk aan 6,51% en dat ligt onder de 20%, dus kunnen we zeggen ‘het verschil is gering’. Het opleidingsniveau van mannen is dus hoger dan dat van vrouwen, maar het verschil is gering.