วัฒนธรรมประเพณี

วัดพระธาตุแม่ย่าม่อน

วัดพระธาตุแม่ย่าม่อน ตั้งอยู่ที่บ้านปากอิง หมู่ที่ 2 ตำบลศรีดอนชัย อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย

เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่งที่ขึ้นชื่อของบ้านปากอิง วัดพระธาตุดอยแม่ย่าหม่อน ซึ่งเดิมเป็นวัดร้างและต่อมาชาวบ้านได้ปรับปรุง บูรณะใหม่จนกลายเป็นวัดที่มีคนเคารพ ศรัทธา เนื่องจากตำนานวัดนั้น คนแก่เล่าขานกันว่ามีรูพญานาค (บางคนเล่าว่าเป็นพญาเงือก) ไว้สัญจรไปมาระหว่างโลกใต้น้ำกับโลกมนุษย์ โดยพญานาคที่พบชาวบ้านเชื่อว่าแม่ย่าหม่อน (หญิงชราในตำนาน) มีสิทธิควบคุมและดูแล ชาวบ้านจึงต้องทำพิธีบวงสรวงทุกปี และมักจะนำความเชื่อนี้ผูกโยงเข้ากับประเพณีสำคัญของไทย เช่น วันลอยกระทง จะมีการเย็บใบตองเป็นรูปพญานาคเพื่อสักการะ ในส่วนของการเคารพแม่ย่าหม่อนก็ทำพิธีกรรมทางพุทธศาสนาทั่วไป แต่ก็ให้ความเคารพทั้งสองเท่ากัน ระยะหลังมีการสร้างศาลเจ้าพ่อนาคาไว้ให้คนเดินทางได้กราบไหว้ ในตำนานดอยแม่ย่าหม่อนนี้ ที่ชาวบ้านยังเชื่อ ยังเลื่อมใสก็เพียงเพื่อจะเตือนลูกหลานไม่ให้เล่นน้ำในบริเวณน้ำเชี่ยว น้ำวน และเตือนคนเดินเรือไม่ให้เสี่ยงกับอันตราย หากระเบิดแก่ง คิดง่าย ๆ คือ มวลน้ำมหาศาลที่ปล่อยมาจะเป็นตัวกลบเกลื่อนเส้นทางน้ำเก่าที่ชาวบ้านผู้ล่องเรือเล็กเคยจดจำ