ชาวกรีกโบราณมีความเชื่อที่ว่า 12 เทพเจ้าและเทพธิดากรีกปกครองเอกภพหรือจักรวาล (Universe) จากเขาโอลิมปัส (Month Olympus) ในประเทศกรีซ บทความนี้จะพาผู้อ่านไปทำความรู้จักกับ 12 ตำนานเทพเจ้ากรีกและเทพธิดากรีกแห่งเขาโอลิมปัส รวมถึงชื่อที่หลายคนอาจคุ้นเคยอย่างซูส โพไซดอน และอะพอลโล
ชาวกรีกโบราณมีแนวคิดและความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์ เพื่อช่วยให้ผู้คนเข้าใจเกี่ยวตัวเอง โลกรอบตัว รวมถึงต้นกำเนิดของสิ่งต่าง ๆ ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือความเชื่อในเรื่องราวเกี่ยวกับตำนานเทพเจ้ากรีกและเทพธิดากรีกหลายพระองค์ โดยได้รับการบันทึกและเล่าสืบต่อมาในรูปผลงานคลาสสิกตำนานกรีกหรือปกรณัมปรัมปราของกรีก (Greek Mythology)
เทพธิดาและเทพเจ้ากรีกในตำนานแต่ละองค์นั้นเป็นตัวแทนของสิ่งที่แตกต่างกันออกไป โดยชาวกรีกโบราณจะบูชาเทพแต่ละองค์ตามความสัมพันธ์นั้น
ความเชื่อหลักหรือกล่าวได้ว่าเป็นศาสนาของอารยธรรมกรีกโบราณนั้นอยู่บนพื้นฐานของความเชื่อที่ว่ามี 12 เทพเจ้าและเทพธิดากรีกที่ปกครองเอกภพหรือจักรวาล (Universe) จากเขาโอลิมปัส (Month Olympus) ในประเทศกรีซ
ประมวลเรื่องปรัมปรากรีก (ภาษาอังกฤษ: Greek Mythology) หรือปกรณัมปรัมปรากรีก* หมายถึง ประมวลเรื่องหรือตำนานที่เล่าต่อกันมาของอารยธรรมกรีกโบราณ ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับเทพเจ้า วีรบุรุษ ธรรมชาติของโลก รวมทั้งจุดกำเนิดและความสำคัญของแนวคิด ความเชื่อ และพิธีการทางศาสนาต่าง ๆ ของชาวกรีกโบราณ
*ความหมายตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554
ปกรณัม [ปะกะระนำ] น. หมายถึง เรื่อง
ปรัมปรา [ปะรำปะรา] ว. หมายถึง สืบ ๆ กันมา, เก่าก่อน
ราชาแห่งเทพและมนุษย์ทั้งมวล รวมทั้งเป็นผู้ปกครองเขาโอลิมปัส โดยนับว่าเป็นผู้ปกครองและผู้ปกป้องของบรรดาเทพและมนุษย์ ซูสคือเทพที่มีอำนาจสูงสุดตามตำนานเทพเจ้ากรีก
โพไซดอนเป็นเทพเจ้าแห่งท้องทะเลและมหาสมุทร รวมทั้งเป็นพี่ชายของซูส มีอำนาจควบคุมผืนน้ำ ทำให้นักเดินเรือเคารพบูชาและขอพรจากโพไซดอนเพื่อให้เดินทางปลอดภัย
แอรีสคือบุตรของซูสกับเฮรา เป็นเทพเจ้าแห่งสงคราม อาวุธ ชุดเกราะ เนื่องจากความเกี่ยวข้องกับความรุนแรง แอรีสจึงไม่เป็นที่สักการะเหมือนเทพกรีกองค์อื่น ๆ มีสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น สุนัข แร้ง หอก และโล่
อะโฟรไดท์เป็นเทพีแห่งความรัก ความงาม และความปรารถนา ตามตำนานกล่าวว่าเป็นธิดาของซูสหรือผุดขึ้นจากฟองทะเล คำว่า Aphros ในภาษากรีกแปลว่า "ฟอง" อะโฟรไดท์มีสัญลักษณ์ เช่น นกพิราบขาว หงส์ และกุหลาบ
เฮราเป็นราชินีแห่งเทพทั้งมวล รวมทั้งยังเป็นเทพีแห่งสตรี การสมรส การเกิด และครอบครัว เฮราเป็นมเหสี (และพี่สาว) ของซูสรวมทั้งการแก้แค้นชู้รักและบุตรที่เกิดจากชู้รักของซูส มีสัญลักษณ์สำคัญ เช่น นกยูง
ดีมิเทอร์เป็นเทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์ การเก็บเกี่ยว และการเกษตร โดยมีอำนาจควบคุมฤดูกาลและการเพาะปลูก ส่งผลให้ชาวกรีกโบราณบูชาดีมิเทอร์เพื่อขอพรให้มีผลผลิตเพาะปลูกสมบูรณ์ ตัวอย่างสัญลักษณ์ ได้แก่ ข้าวสาลี คบเพลิง และหมู
อะธีนาเป็นธิดาของซูส เทพีแห่งยุทธศาสตร์สงคราม ปัญญา และเหตุผล ถือเป็นเทพเจ้าผู้อุปถัมภ์กรุงเอเธนส์ ชาวเอเธนส์ตั้งวิหารพาร์เธนอน (Parthenon) บนอะโครโพลิสในกรุงเอเธนส์ มีสัญลักษณ์ เช่น นกฮูกและต้นมะกอก
ตำนานเล่าว่าอะธีนาไม่มีพระมารดา โดยเกิดมาจากหน้าผากของซูสพร้อมเสื้อเกราะและอาวุธเต็มยศ
ตามตำนานเทพเจ้ากรีก อะพอลโลคือบุตรของซูส แฝดของอาร์ทิมิส เป็นเทพเจ้าของหลายสิ่งอย่าง เช่น ดวงอาทิตย์ ดนตรี กวี ศิลปะ ยิงธนู การรักษา แสง และความรู้ มีพิณทองคำเป็นเครื่องดนตรีประจำตัว
อะพอลโลมีความสามารถในการรักษาผู้คนให้หายจากโรคภัย แต่หากผู้ใดทำให้โกรธ อะพอลโลก็สามารถทำให้เกิดโรคได้ด้วยลูกธนูของตน
อาร์ทิมิส (Artemis) - เทพีแห่งการล่า
ตามตำนานเทพเจ้ากรีก อะพอลโลคือบุตรของซูส แฝดของอาร์ทิมิส เป็นเทพเจ้าของหลายสิ่งอย่าง เช่น ดวงอาทิตย์ ดนตรี กวี ศิลปะ ยิงธนู การรักษา แสง และความรู้ มีพิณทองคำเป็นเครื่องดนตรีประจำตัวอะพอลโลมีความสามารถในการรักษาผู้คนให้หายจากโรคภัย แต่หากผู้ใดทำให้โกรธ อะพอลโลก็สามารถทำให้เกิดโรคได้ด้วยลูกธนูของตน
ฮิฟีสตัสเป็นเทพแห่งไฟ งานเหล็ก และงานฝีมือ ช่างตีเหล็กและช่างฝีมือ เป็นบุตรของซูสกับเฮรา สมรสกับเทพีอะโฟรไดท์ ตัวอย่างสัญลักษณ์ ได้แก่ ไฟ ทั่ง ขวาน และค้อน
บุตรคนเล็กของซูส เฮอร์มีสได้กลายเป็นผู้ส่งสารแห่งปวงเทพเนื่องจากขึ้นชื่อเรื่องความเร็วและความเชื่อถือได้ และเป็นผู้เจรจาระหว่างมนุษย์และพระเจ้า เป็นผู้พิทักษ์และอุปถัมภ์นักเดินทางและพ่อค้า มีคทางูไขว้ (Caduceus) ที่หลายหน่วยงานใช้เป็นสัญลักษณ์แห่งการแพทย์ในปัจจุบัน ชอบสวมหมวกมีปีก
เฮอร์มีสเป็นเทพโอลิมปัสที่มีอายุน้อยเป็นอันสอง รองจากไดอะไนซัส (Dionysus)
ไดอะไนซัสเป็นเทพแห่งไวน์ การเฉลิมฉลอง งานรื่นเริง และการละคร บุตรของซูสกับมนุษย์ เป็นเทพโอลิมปัสที่มีอายุน้อยที่สุด และเป็นเทพโอลิมปัสพระองค์เดียวซึ่งเกิดจากมารดาที่เป็นมนุษย์
