BATAYAN NG SIKOLOHIYANG PILIPINO
Mga Batayan ng Sikolohiyang Pilipino sa Kultura at Kasaysayan
Bunga ng pagtitipon ng mga materyal na kaugnay sa sikolohiya, mga aklat, artikulo at ulat na may kinalaman sa kasaysayan ng sikolohiya sa Pilipinas, at resulta rin ng mga palatanungang ipinamahagi at panayam na isinagawa sa iba't ibang dako ng Pilipinas, inilahad sa pag-aaral ang anim na batayan ng Sikolohiyang Pilipino:
Babaylan
1.) Ang kinagisnang sikolohiya
·Mga aral, ritwal ng mga babaylan at katalonan, mga dalangin, kuwentong bayan, alamat, epiko. ·
Literatura ng mga Pilipino, pasalita man o pasulat. ·
Mga kaugalian na minana ng mga Pilipino. ·
Mga ugali at paniniwala tungkol sa pag aaruga ng bata.
Zeus A. Salazar
2.) Ang tao at ang kanyang diwa
Nagtatagpo sa batayang ito ang SP at ng sikolohiya sa Pilipinas·
Ang SP ay bahagi at kabahagi ng sikolohiyang daigdig. ·
Ang teorya ng dalawang kaluluwa na pinaniniwalaan ng katutubo sa Pilipinas ayon kay Salazar (1974) ay binubuo ng diwa at ng katambal nito.
Layunin dito ang makabuo ng isang pangkalahatang larawan ng mga kaalaman at batas pang kaisipan.
Pedro Serrano Laktaw
3.) Ang panahon ng pagbabagong-isip
Hindi dapat mangiming hanapin ang ugat ng sikolohiya ng wika sa leksikograpiya ni Pedro Serrano Laktaw o sa mga ginawa ng pokloristang si Isabelo Delos Reyes.
Tumatalakay sa mga paksang makabuluhan para sa mga sikolohista, tulad ng pag-ibig sa kalikasan (Del Pilar, 1988) o mga saloobin tungkol sa kamatayan (Del Pilar 1907).
Camilo O. Osías
4.) Batayan sa Panahon ng Pagpapahalaga sa Kilos at Kakayahan ng Tao
Ang kauna-unahang Pilipino na nagtapos ng Master sa Sining ng Sikolohiya sa Unibersidad ng Pilipinas ay si Agustin Alonzo. Ipinaliwanag niya sa kaniyang tesis ang tungkol sa Sikolohiya ng Damdamin.
Ang unang Amerikano na nagkainteres sa sikolohiya sa Pilipinas ay si Hartendorp. Ninais ni Hartendorp na masukat ang talino ng mga Negrito.
Sa kaguluhan sa panahon ng aktibismo ay binigyang pansin ni Felipe (1969) ang moral na kailangang harapin ang mga suliranin sa lipunan. Naglaban sa isipan niya ang mahalaga sa lipunan (socially useful) at ang saligang eksperimental (experimental dimension).
Ang teorya ni Osias (1940) tungkol sa kaugnayan ng wika sa lipunan ay halimbawa ng pag-uugnay sa kaalamang panglinggwistika sa kilos ng tao.
Estefania Aldaba-Lim
5.) Batayan sa Panahon ng Pagpapahalaga sa Suliranin ng Lipunan
Nagbigay ng pagpapahalaga sa mga suliranin ng lipunan si Aldaba-Lim(1938, 1957, 1963, 1966, 1969). Hinikayat niya ang mga tao na manaog mula sa kanilang Toreng Gareng at makinig sa mga suliranin ng bayan.
Sa pamamagitan ng pagpapahalaga sa mga suliranin ng lipunan ay uukilkil sa isipan ng bawat sikolohistang nais magtago sa katahimikan ng kaniyang pagsuri ng datos (data processing) o pag-eeksperimento (laboratory control).
“Ang kaalamang natuklasan sa pananaliksik tungkol sa tao ay dapat gamitin at ipamahagi upang makabuo ng mas mabuting daigdig para sa lahat.”
6. Batayan sa Wika, Kultura, at Pananaw ng Pilipino
Pinakapundamental na saligan ay pagpapahalaga sa wika, kultura at pananaw ng mga Pilipino.
Isang mahalagang batayan ng Sikolohiyang Pilipino ay ang wikang Pilipino, gayun din ang wikang katutubo sa Pilipinas. Dahil ang kasaysayan ng sikolohiya sa Pilipinas ay saksi sa maraming aral na ginawa sa mga wikang dayuhan.
Dapat na gumamit ng iba’t ibang midyum, sistema at pamamaraan sa pananaliksik upang mas maging tiyak ang kasaklawan ng natuklasan.