SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

Sốt xuất huyết Dengue là gì?

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh nhiễm virus gây ra bởi một trong bốn loại virus được gọi là “các virus Dengue”. Các virus này có liên quan với nhau nhưng không hoàn toàn chính xác giống như nhau. Khi một người đã bị bệnh từ một loại virus Dengue thì không được miễn dịch bảo vệ từ các loại virus Dengue khác. Một người có thể bị sốt xuất huyết Dengue nhiều hơn một lần.

Sốt xuất huyết Dengue được lây truyền qua muỗi mang virus Dengue. Người dân sống ở vùng có nhiều muỗi này có nguy cơ cao nhất bị sốt xuất huyết Dengue.

Các triệu chứng của sốt xuất huyết Dengue là gì?

Các triệu chứng thường xảy ra 4 đến 7 ngày sau khi bị muỗi mang virus Dengue đốt. Nhưng cũng có thể xảy ra sau 2 tuần. Các triệu chứng thường kéo dài từ 5 đến 7 ngày.

Các triệu chứng sốt xuất huyết không giống nhau ở các người bị bệnh. Các triệu chứng có thể nhẹ hoặc nặng. Các triệu chứng có thể là:

- Sốt.

- Đau đầu.

- Đau sau mắt.

- Đau khớp và đau cơ.

- Cảm giác mệt, đôi khi kéo dài từ nhiều ngày đến nhiều tuần.

- Ban đỏ da. Ban đỏ có thể phẳng hoặc có sẩn nhỏ. Có thể ngứa. Ban đỏ da phổ biến ở những người chưa từng bị sốt xuất huyết Dengue trước đây.

- Các biểu hiện tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy.

- Ho, đau họng, nghẹt mũi. Họng có thể đỏ.

- Có những chấm xuất huyết nhỏ trên da, phân có thể có màu đen.

- Hai mắt bị đỏ.

- Hạch lớn.

Trẻ em và người trẻ thường có các triệu chứng ít nặng. Những người đã bị sốt xuất huyết trước đây và bị nhiễm virus Dengue khác có nguy cơ cao nhất bị các triệu chứng nặng.

Một người bị sốt xuất huyết Dengue nặng có thể:

- Đau bụng dữ dội.

- Các vết bầm tím trên da mặc dù không có va chạm gì.

- Nôn ra máu.

- Chảy máu mũi.

- Có phân đen.

- Bị co giật. Một người bị co giật có thể đi, di chuyển có dáng đi thay đổi hoặc có hành vi thay đổi. Chẳng hạn, họ có thể rung hoặc ngã.

Phụ nữ có thể bị chảy máu giữa các chu kỳ kinh nguyệt.

Có xét nghiệm nào cho sốt xuất huyết Dengue hay không?

Có. Bác sĩ có thể chẩn đoán bạn có bị sốt xuất huyết hay không bằng cách khám và nhận biết các triệu chứng. Bác sĩ có thể làm xét nghiệm máu. Những xét nghiệm này có thể cho biết bạn bị sốt xuất huyết hay bệnh khác gây ra các triệu chứng tương tự.

Bệnh sốt xuất huyết Dengue được điều trị như thế nào?

Không có điều trị nào đối với virus gây sốt xuất huyết Dengue nhưng bác sĩ có thể điều trị triệu chứng. Những người bị bệnh nặng được điều trị tại bệnh viện. Điều trị bao gồm:

- Chuyền máu. Nếu nhiễm virus gây chảy máu nặng, bác sĩ có thể chuyền máu từ người khác cho tại bệnh viện.

- Chuyền dịch vào cơ thể qua đường tĩnh mạch.

Một số người có nguy cơ bị sốt xuất huyết Dengue nặng hơn so với người khác. Đó là:

- Phụ nữ có mang.

- Trẻ bú mẹ.

- Người già.

- Người bị béo phì.

- Người bị đái tháo đường hoặc bị suy thận hoặc bị một số bệnh máu.

Những người này cần phải nhập viện nếu bị sốt xuất huyết Dengue. Bác sĩ có thể theo dõi các triệu chứng nặng và điều trị nếu chúng xảy ra. Những người sống một mình hoặc ở xa phòng khám bác sĩ hoặc ở xa bệnh viện cũng cần nhập viện. Nhờ vậy, họ được điều trị ngay nếu bệnh trở nặng.

Những người không bị bệnh nặng thường có thể được nghỉ tại nhà. Những người bị bệnh nhẹ cần phải đến khám bác sĩ hoặc y tá hằng ngày cho đến khi khỏe hơn. Bác sĩ hoặc y tá có thể làm xét nghiệm máu và kiểm tra huyết áp của bạn. Những xét nghiệm này quan trọng vì sốt xuất huyết Dengue có thể gây chảy máu nghiêm trọng. Bác sĩ có thể phát hiện xuất huyết có đang xảy ra hay không và điều trị sớm nếu nó xảy ra.

Có điều gì bạn có thể tự làm để được khỏe hơn?

Có. Nếu bạn sĩ nói bạn không cần nhập viện, bạn có thể ở nhà, nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc paracetamol để làm giảm sốt, giảm đau đầu, giảm đau cơ.

Không sử dụng thuốc aspirin hoặc các thuốc kháng viêm không steroid như là ibuprofen hoặc naproxen. Những thuốc này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở những người bị sốt xuất huyết Dengue. Không bao giờ cho thuốc aspirin hoặc các thuốc có chứa aspirin cho trẻ em dưới 18 tuổi. Ở trẻ em, aspirin có thể gây một bệnh nghiêm trọng, được gọi là hội chứng Reye.

Có thể phòng bệnh sốt xuất huyết được hay không?

Có. Cách tốt nhất để dự phòng sốt xuất huyết Dengue là tránh bị muỗi đốt.

- Nhà có màng che, có cửa lưới hoặc nhà có điều hòa an toàn nhất.

- Mang giày, áo có tay dài, quần dài, đội mũ khi đi ra ngoài.

- Bôi ngoài da thuốc xịt hoặc thuốc dạng kem phòng côn trùng có chứa DEET (Diethyl Toluanide) hoặc sử dụng một chất hóa học gọi là picaridin. Kiểm tra cẩn thận nhãn thuốc sử dụng. Không sử dụng thuốc DEET cho trẻ em dưới 2 tháng tuổi.

- Trên áo quần hoặc áo choàng của bạn, sử dụng các thuốc diệt côn trùng có chứa một chất hóa học được gọi là permethrin.

- Làm thoát hết nước tù đọng gần nhà bạn như là các hồ cạn, các thùng đựng nước, các loại cây trồng trong chậu có đặt trên dĩa đựng nước. Muỗi sinh sản ở nước tù đọng.

Vaccin phòng sốt xuất huyết có ở một số nơi trên thế giới. Vaccin chỉ nên sử dụng cho người đã bị sốt xuất.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

UpToDate 2024