LỖ TIỂU THẤP
Lỗ tiểu thấp là một dị tật bẩm sinh ở nam giới, trong đó lỗ tiểu (lỗ niệu đạo) không nằm ở đầu dương vật mà nằm ở mặt dưới, có thể ở giữa thân dương vật, gần bìu hoặc thậm chí ở tầng sinh môn. Đây là một trong những dị tật tiết niệu – sinh dục phổ biến nhất, với tỷ lệ khoảng 1/200 – 1/300 bé trai sinh ra.
1. Phân loại lỗ tiểu thấp
Lỗ tiểu thấp có thể được chia thành ba mức độ chính tùy theo vị trí của lỗ niệu đạo:
Loại Vị trí lỗ tiểu Mức độ nghiêm trọng
Nhẹ (Thể trước) Gần đầu dương vật Nhẹ, ít ảnh hưởng đến tiểu tiện & sinh hoạt
Trung bình (Thể giữa) Ở thân dương vật Có thể gây rối loạn tiểu tiện, ảnh hưởng sinh sản
Nặng (Thể sau) Ở bìu hoặc tầng sinh môn Gây khó khăn nghiêm trọng trong tiểu tiện & quan hệ tình dục
2. Nguyên nhân gây lỗ tiểu thấp
Lỗ tiểu thấp xảy ra do rối loạn phát triển niệu đạo trong thời kỳ bào thai (tuần 8 – 14). Nguyên nhân có thể bao gồm:
Yếu tố di truyền
· Đột biến gen liên quan đến phát triển sinh dục (WT1, SRD5A2, AR...).
· Nếu gia đình có tiền sử, nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Yếu tố nội tiết trong thai kỳ
· Thiếu hụt nội tiết tố nam (testosterone hoặc DHT).
· Mẹ tiếp xúc với hóa chất nội tiết (hormone, thuốc tránh thai, thuốc nội tiết).
Yếu tố môi trường
· Tiếp xúc với chất gây rối loạn nội tiết (phthalates, BPA).
· Mẹ mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì khi mang thai.
3. Triệu chứng & Ảnh hưởng
Biểu hiện lâm sàng:
Lỗ niệu đạo nằm sai vị trí (mặt dưới dương vật).
Dương vật có thể cong xuống (cong vẹo dương vật).
Da quy đầu không khép kín hoàn toàn, tạo hình dạng "mui thuyền".
Tiểu khó, tia nước tiểu yếu hoặc lệch hướng.
Ảnh hưởng lâu dài:
· Khó kiểm soát dòng nước tiểu, gây khó chịu khi đi tiểu.
· Rối loạn cương dương, quan hệ tình dục khó khăn.
· Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, đặc biệt nếu lỗ tiểu rất thấp.
4. Chẩn đoán & Điều trị
Chẩn đoán
Khám lâm sàng sau sinh.
Siêu âm hệ tiết niệu để kiểm tra bất thường đi kèm (VD: tinh hoàn ẩn).
Xét nghiệm nội tiết nếu nghi ngờ rối loạn phát triển sinh dục.
Điều trị phẫu thuật
Mục tiêu:
· Đưa lỗ tiểu về vị trí bình thường.
· Chỉnh thẳng dương vật nếu bị cong.
· Tạo đường tiểu thẳng và chức năng tốt.
Thời điểm phẫu thuật:
Tốt nhất trong khoảng 6 – 18 tháng tuổi (trước khi bé nhận thức về giới tính).
Nếu không phẫu thuật sớm, có thể gây ảnh hưởng tâm lý và chức năng sinh dục khi trưởng thành.
5. Kết luận
Lỗ tiểu thấp là một dị tật phổ biến nhưng có thể điều trị hiệu quả bằng phẫu thuật.
Phẫu thuật sớm giúp phục hồi chức năng tiểu tiện và sinh sản, hạn chế tác động tâm lý về sau.
Nếu con bạn hoặc người thân mắc phải, nên tham khảo bác sĩ chuyên khoa tiết niệu – nhi để được tư vấn chi tiết.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
UpToDate 2025
