Het Majellakerk-carillon

We schrijven 6 januari 1955. Plaats van handeling: Het meest westelijke punt van Nieuw Engeland in Utrecht. Het Majellapark en de kerk waren er al een jaar of twintig. Het waterbassin met fontein was inmiddels al weer weg. Een grote speelvijver was er wel. ’s Zomers was het daar altijd druk met kinderen uit de buurt. Maar nu was het winter. Het was druk in het park. Maar iedereen was stil en keek omhoog naar de toren van de Majellakerk…

Wilhelmus

En toen hoorden ze het: de eerste tonen van het Wilhelmus, gespeeld door 35 gloednieuwe klokken. Het derde carillon van de stad (na die in de Domtoren en de Nicolaaskerk), het 93^e van het land. Een bijzondere dag voor de buurt, maar zeker ook voor de familie die dit carillon aan de Majellakerk had geschonken: De Van Seumerens. De grote motor achter het idee maakte dit indrukwekkende moment helaas niet mee. Frans van Seumeren senior overleed een paar maanden voor de ingebruikname en inzegening van het carillon. Maar de belofte die hij ruim tien jaar eerder deed was ingelost: ‘zijn’ kerk had een carillon.

Bijzondere daad

Burgemeester De Ranitz was er ook. Hij noemde het carillon een unicum. Zoiets bijzonders, niet in het centrum maar in een nieuwe (!) buitenwijk. De schenking noemde hij een daad van buitengewone burgerzin. En het wás ook bijzonder, deze schenking door Frans van Seumeren senior. Frans van Seumeren kennen de meesten wel, maar dan hebben we het niet over deze Bonpapa, maar over zijn kleinkind: Frans van Seumeren, eigenaar van FC Utrecht, voormalig directeur van Mammoet die we allemaal kennen van de berging van de Russische onderzeeër Koersk, maar vooral een ondernemer met hart voor mens en stad, net als zijn opa.

Kerkmeester

Terug naar de opa: Frans van Seumeren senior was een bekende in de buurt, en in heel Utrecht. Koopman en industrieel met meerdere bedrijven. De Nederlandse Teer- en Asphaltindustrie (Uithoorn) en de Verenigde Utrechtse IJzerhandel. Om maar een paar ondernemingen te noemen. Hij woonde met zijn gezin aan de Vleutensevaart (nu Vleutenseweg) en was nauw betrokken bij de stichting van de Majellakerk. Met schenkingen en adviezen maakte hij echter niet alleen de kerk mooier, ook buurtbewoners en zijn werknemers konden op hem rekenen. En hij was kerkmeester van de Majellakerk. In deze functie hield hij zich bezig met financiële, technische en facilitaire zaken van de kerk.

Meer lezen over Frans van Seumeren (1898-1954)? Klik hier.

Tweede Wereldoorlog

De Majellakerk voelde als ‘zijn’ kerk. Dat liet hij op meerdere momenten zien, zonder daar de publiciteit voor te zoeken. Een voorbeeld: In 1942 werd de bronzen luidklok door de Duitsers uit de kerktoren gehaald. Brons was namelijk een zeer belangrijke grondstof voor de oorlogsindustrie. Een kerktoren zonder klok ging kerkmeester Van Seumeren te ver. Hij leende de kerk een stalen klok, en wel de zogenaamde werkbel uit zijn bedrijf. Van Seumeren had blijkbaar iets met klokken! De geschiedenis die volgde bevestigt dat.

Belofte

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Frans van Seumeren vastgehouden door de Duitsers. Al biddend voor zijn thuiskomst beloofde hij de Majellakerk een carillon te schenken als zijn familie en bedrijven gespaard zouden blijven van oorlogsgeweld. Zijn familie en bedrijven kwamen vrijwel ongeschonden uit de oorlog. Na de bevrijding ging het Van Seumeren niet voor de wind, maar hij vergat zijn belofte niet. In 1953 plaatste hij een order voor de eerste drie luidklokken. De andere 32 bestelde hij een jaar later. Frans van Seumeren overleed in september 1954 na een kort ziekbed. Negen dagen voor zijn dood ondertekende hij ‘met zwakke en onvaste hand’ de schenkingsakte. Hij schonk hiermee officieel het unieke carillon aan zijn Majellakerk. Een paar maanden later zou het carillon worden ingezegend en in gebruik genomen. Zijn belofte was waargemaakt: ‘zijn’ Majellakerk had een carillon.

Het carillon

De 35 klokken hangen er nog steeds. Op elke klok de naam van een telg van de familie. Een van de drie grote luidklokken draag de naam van de initiatiefnemer Frans van Seumeren (Johannes Franciscus). Hierop is ook de inscriptie “Wij luiden jubelklanken jegens Hem die dit gezin behield” te lezen. Op de andere twee luidklokken staan de namen van zijn vrouw Theodora en van hun oudste zoon Jan. Op de kleinere klokken staan de namen van de andere kinderen en zijn kleinkinderen. En één van deze kleinkinderen was dus Frans van Seumeren. Denk FC Utrecht-Mammoet-Koersk. Toen de klokken voor het eerst speelden was deze Frans junior nog geen 5 jaar oud. Leuk detail: er waren aanvankelijk twee klokken zonder naam. Simpelweg omdat de namen die erop moesten komen nog niet bekend waren: de twee kleinkinderen John en Willem waren nog niet geboren. Hun namen werden later toegevoegd. Uiteindelijk kwamen er maar liefst 64 kleinkinderen.

Klik hier voor Facts & Figures van het carillon.

Kapot

Sinds november 2020 klinken de klokken van het carillon niet meer. De elektronica is stuk, en alle magneethamers moeten vervangen worden. En ook de ophanging van de klokken heeft wat liefde en aandacht nodig. Het is helaas niet gratis om het carillon weer te laten klinken over Utrecht West. Er is maar liefst 54.000 euro nodig om dat voor elkaar te krijgen.

De familie Van Seumeren zou de familie van Seumeren niet zijn als ze niet zou bijdragen aan de kosten voor de restauratie van het carillon. Frans van Seumeren heeft toegezegd met de familie een bedrag van 37.000 euro te schenken. De rest van het benodigde bedrag gaan we via crowdfunding financieren. Doe je mee?

Dit najaar wordt begonnen met de restauratie. Als het even wil, horen we met de kerst de jubelklanken van het carillon!

Doe je mee?