เครื่องดนตรี ไทย มี กี่ ประเภท ซึ่งมีทั้งหมด 4 ประเภท คือ เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และ เครื่องเป่า ประเภท ของ ดนตรี ไทย แต่ละประเภทมีเอกลักษณ์ และ เสียงที่แตกต่างกัน เครื่องดนตรี ไทย ประเภท ต่างๆ ใช้เล่นในวง ดนตรีไทย หลายประเภท เช่น วงปี่พาทย์ วงมโหรี วงเครื่องสาย และ วงดุริยางค์ไทย
เครื่องดนตรี ไทย มี กี่ ประเภท แบ่งเป็นประเภทใหญ่ๆ ดังนี้ เครื่องดนตรี ไทย 4 ประเภท
เครื่องดีด: เช่น พิณ จะเข้ ซออู้ ซอด้วง ฯลฯ
เครื่องสี: เช่น ซอสามสาย ซออู้ ซอทุ้ม ซอด้วง ฯลฯ
เครื่องตี: เช่น ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ระนาดทอง ระนาดเอกเหล็ก ฆ้องวงใหญ่ ฆ้องวงเล็ก ฆ้องรามัญ ฆ้อง ฯลฯ
เครื่องเป่า: เช่น ขลุ่ย ปี่ไฉน ปี่ชวา ปี่มอญ ปี่ระกา ฯลฯ
ดนตรี ไทย ประเภท ดี ด เครื่องดีดเป็นเครื่องดนตรีประเภทแรก ที่มนุษย์รู้จักประดิษฐ์ขึ้นมา ดนตรี ไทย เครื่อง ดี ด ประเภทนี้มีลักษณะคือ ใช้สายที่ขึงตึงแล้วดีดเพื่อให้เกิดเสียง เครื่องดนตรีประเภทดีด ได้แก่...
ซอด้วง
ซออู้
จะเข้
จ้องหน่อง
พิณ
เครื่องดนตรีประเภทนี้ มีเสียงที่ไพเราะนุ่มนวล เหมาะสำหรับเล่นเดี่ยว หรือ บรรเลงร่วมกับเครื่องดนตรีประเภทอื่นๆ
เครื่องดนตรีไทย เครื่องสี เป็นเครื่องดนตรี ประเภทที่ใช้คันชักสีสายให้เกิดเสียง เครื่องดนตรีประเภทนี้มีลักษณะคือ มีสายที่ขึงตึง แล้วใช้คันชักสีสายให้เกิดเสียง เช่น...
ซอสามสาย
ซอสองสาย
ซออู้
ซอด้วง
เครื่องตีเป็นเครื่อง ดนตรี ไทย ประเภท ตี ที่ใช้ตีให้เกิดเสียง เครื่อง ดนตรี ไทย เครื่องตี ประเภทนี้มีลักษณะคือ ใช้ไม้ หรือ โลหะตีลงไปบนวัสดุที่ขึงตึง เครื่อง ตี มี อะไร บ้าง เช่น...
กลองทับ
กลองโท
ฉิ่ง
ฉาบ
กรับ
ฆ้องหุ่ย
ฆ้องชัยยะ
ระนาดเอก
ระนาดทุ้ม
ระนาดทอง
ระนาดทุ้มเล็ก
ฆ้องวงเล็ก
ฆ้องวงใหญ่
ฆ้องรำมะนา
เครื่องเป่า เป็นเครื่องดนตรีประเภท ที่ใช้ลม เป่าปาก ให้เกิดเสียง เครื่องดนตรีประเภทนี้ มีลักษณะ คือ ใช้ลมเป่าผ่านรูบนวัสดุต่างๆ เครื่องดนตรีเป่าปาก ประเภทนี้ให้เสียงที่หลากหลาย ทั้งเสียงสูง เสียงต่ำ เสียงนุ่ม เสียงแข็ง เครื่องเป่าลมไม้มีอะไรบ้าง ได้แก่....
ปี่ไฉน
ปี่ชวา
ปี่อ้อ
ปี่มอญ
ขลุ่ยเพียงออ
ขลุ่ยหลิบ
ขลุ่ยกรอม
ขลุ่ยลูกทุ่ง
แคน
ซึง
โหวด
ปี่ใน
วงเครื่องสาย มีลักษณะเด่นชัด คือใช้เครื่องดนตรีมีสาย อันมีเครื่องดีด และเครื่องสี เป็นประธานของวง พระเอกในวงได้แก่ ซอด้วง แบ่งออกเป็นเคร่องสายวงเล็ก เครื่องสายเครื่องคู่ เครื่องสายผสม เครื่องใหญ่หรือวงใหญ่
วงปี่พาทย์ ประกอบด้วยเครื่องตี เครื่องเป่า เครื่องกำกับจังหวะ แบ่งเป็นปี่พาทย์ไม้แข็ง ปี่พาทย์ไม้นวม แบ่งตามลักษณะไม้ที่ใช้ตี
– ปี่พาทย์ไม้แข็ง ไม้ตีก็จะแข็งมาก ตีดังแน่นและไกล
– ปี่พาทย์ไม้นวม ไม้ตีจะหุ้มผ้า ให้อ่อนนุ่ม ตีดังเสียงนุ่ม ๆ ทุ้ม ๆ ดังไม่ไกลนัก มักเป็นของผู้ชายเล่น
มโหรี ดนตรีที่ประกอบด้วยเครื่องดีดสีตีเป่าเข้ารวมกันหมดแต่รู้สึกว่าจะขนาดเล็กกว่าพวกเครื่องสายและปี่พาทย์ แรกๆผู้ชายเล่น ต่อมาในสมัยอยุธยาใช้ผู้หญิงเล่น และเล่นเรื่อยมา พอขึ้นชื่อว่ามโหรี เรามักรู้ได้ทันทีว่าเป็นของผู้หญิงเล่น
การจำแนกประเภทของเครื่องดนตรีสากล(music Instruments)
เครื่องดนตรีสากลในปัจจุบันสามารถจำแนกหรือจัดเป็นประเภทใหญ่ๆ ตามลักษณะของเสียงที่คล้ายคลึงกัน และลักษณะของเครื่องดนตรี แบ่งออกเป็น 5 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้
เครื่องสาย (String Instruments)
เครื่องลมไม้ (Woodwind Instruments)
เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments)
เครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instruments)
เครื่องกระทบ (Percussion Instruments)
เครื่องสาย (string instrument) เป็นการจัดประเภทของเครื่องดนตรีสากล โดยเครื่องดนตรีสากลประเภทเครื่องสายนี้ หมายถึง เครื่องดนตรีที่ทำให้เกิดเสียงโดยการสั่นสะเทือนของสายลวด เชือก เอ็น หรือไนลอน และมีตัวกำธรเสียง ทำหน้าที่ขยายเสียงให้ดังมากขึ้น คุณภาพของเสียงขึ้นอยู่กับรูปร่าง และวัตถุที่ใช้ทำ การสั่นสะเทือนของสายอาจทำได้โดยการสี หรือดีดโดยอาจกระทำโดยตรง หรือเพิ่มกลไกให้ยุ่งยากขึ้น เครื่องสายที่พบเห็นในปัจจุบัน นิยมใช้วิธีทำให้เกิดเสียงได้ 2 วิธี คือ วิธีสี และวิธีดีด
เครื่องเป่าลมไม้ (Woodwind Instruments) เป็นการจัดประเภทเครื่องดนตรีสากล โดยเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าลมไม้นี้ แม้ตัวของเครื่องดนตรี อาจทำจากวัสดุต่างๆ มากมาย แต่ส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดเสียง คือ ลิ้น (Reed) ซึ่งทำมาจากไม้ จึงได้ชื่อว่า เครื่องเป่าลมไม้นั่นเอง เครื่องเป่าลมไม้แบ่งได้อย่างกว้าง ๆ เป็น 2 ประเภทคือ
เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments) เครื่องดนตรีประเภทนี้มักทำด้วยโลหะผสมหรือโลหะทองเหลือง เสียงของเครื่องดนตรีประเภทนี้เกิดจากการเป่าผ่านท่อโลหะ ความสั้นยาวของท่อโลหะทำให้ระดับเสียงเปลี่ยนไป การเปลี่ยนความสั้นยาวของท่อโลหะจะใช้ลูกสูบเป็นตัวบังคับ
เครื่องดนตรี บางชนิดจะใช้การชักท่อลมเข้าออก เปลี่ยนความสั้นยาวของท่อตามความต้องการ ลักษณะเด่นของเครื่องดนตรีประเภทนี้ มีปากลำโพงสำหรับใช้ขยายเสียงให้มีความดังเจิดจ้า เรามักเรียกเครื่องดนตรีประเภทนี้รวมๆ กันว่า “แตร” ขนาดของปากลำโพงขึ้นอยู่กับขนาดของเครื่องดนตรี ปากเป่าของเครื่องดนตรีประเภทนี้เรียกว่า “กำพวด” (Mouthpiece) ทำด้วยท่อโลหะ ทรงกรวย ด้านปากเป่ามีลักษณะบานออก คล้ายรูปกรวย มีขนาดต่างๆ กัน ตามขนาดของเครื่องดนตรีนั้นๆ ปลายท่ออีกด้านหนึ่งของกำพวด ต่อเข้ากับท่อลมของเครื่องดนตรี
เครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instruments) เครื่องดนตรีสากลในกลุ่มนี้มักนิยมเรียกทับศัพท์ในภาษาอังกฤษว่า“เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ด” ลักษณะเด่นของเครื่องดนตรีที่อยู่ในกลุ่มนี้ก็คือมีลิ่มนิ้วสำหรับกดเพื่อปรับเปลี่ยนระดับเสียงดนตรี ลิ่มนิ้วสำหรับกดเรียกว่า “คีย์ (Key)” เครื่องดนตรีแต่ละชนิดมีจำนวนคีย์ไม่เท่ากันโดยปกติสีของคีย์เป็นสีขาวกับดำ คีย์สีดำโผล่สูงขึ้นมามากกว่าคีย์สีขาว
เครื่องกระทบ (Percussion Instruments) เครื่องดนตรีประเภทเครื่องกระทบ ได้แก่ เครื่องดนตรีที่เกิดเสียงจากการตี การสั่น การเขย่า การเคาะ หรือการขูด การตีอาจจะใช้ไม้ตีหรืออาจจะใช้สิ่งหนึ่งกระทบเข้ากับอีกสิ่งหนึ่งเพื่อทำให้เกิดเสียง เครื่องกระทบประกอบขึ้นด้วยวัสดุที่เป็นของแข็งหลายชนิด เช่น โลหะ ไม้ หรือแผ่นหนังขึงตึง แบ่งออกเป็น2ประเภท ได้แก่...
1. เครื่องดนตรีที่มีระดับเสียงแน่นอน (Definite Pitch Instruments) เครื่องดนตรีกลุ่มนี้มีระดับเสียงสูงต่ำเหมือนกับเครื่องดนตรีประเภทอื่น เกิดเสียงโดยการตีกระทบ ส่วนใหญ่ตีกระทบเป็นทำนองเพลงได้
2.เครื่องดนตรีที่มีระดับเสียงไม่แน่นอน (Indefinite Pitch Instruments)
2.1เครื่องดนตรีกลุ่มนี้ไม่มีระดับเสียงที่แน่นอน หน้าที่สำคัญคือ ใช้เป็นเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ เกิดเสียงโดยการตี สั่น เขย่า เคาะ หรือขูด