Międzynarodowy Dzień Liczby π

Dzień Liczby Pi – święto obchodzone corocznie, głównie w amerykańskich kręgach akademickich i szkolnych. Datę święta ku czci najsłynniejszej liczby świata ustanowiono 14 marca, by przybliżenie pi odpowiadało amerykańskiemu formatowi jej zapisu, czyli „3.14”. Pierwsze obchody z okazji Dnia Liczby Pi miały miejsce w 1988 roku w muzeum nauki Exploratorium w San Francisco. 

Symbol π wprowadził walijski matematyk i pisarz William Jones w monografii Synopsis Palmariorum Matheseos w 1706. 

π jest pierwszą literą greckiego słowa περίμετρον – perimetron, czyli obwód. 

Oznaczenie π można znaleźć także w pracach matematyków Williama Oughtreda, Isaaca Barrowa i Davida Gregory'ego, jednak rozpowszechnił ją Leonhard Euler.

Liczba π, zwana inaczej ludolfiną lub stałą Archimedesa.

Liczba pi związana jest także z kwadraturą koła, a dokładnie z zadaniem pochodzącym ze starożytnej Grecji, rozwiązanym dopiero przez Lindemanna.

Najczęściej za patronów liczby π uznaje się Alberta Einsteina (1879-1955), ale czasem wymienia się także naszego matematyka Wacława Sierpińskiego (1882-1969). Obaj uczeni urodzili się 14 marca. 

Mało kto wie, że Friedrich Nietzsche swój znany aforyzm – „Kiedy spoglądasz w otchłań, ona również patrzy na ciebie” – zaczerpnął od węgierskiego matematyka Laszlo Sborlaiego. Sborlai, który przez lata obliczał kolejne cyfry rozwinięcia liczby pi, ze zgrozą dostrzegł, że czasem między jedną a drugą cyfrą otwiera się patrzące na niego oko. Współcześni badacze sądzą, że pracujący po nocach Węgier ze zmęczenia wziął za „oko liczby pi” cyfrę 0 albo 8. 

Szwedzka poetka Ingrid Orglund zasłynęła w ojczyźnie wierszem o liczbie pi. Otrzymała za niego Nagrodę Króla Gustawa dla najlepszego wiersza roku, Nagrodę „Sanii i Vestlandii”, a także nominację do „Złotego Wieńca”. Wszystkie nagrody i nominacje odebrano jej rok później, gdy gazeta „Stogkolmske Laget” odkryła, że Orglund ordynarnie splagiatowała wiersz Wisławy Szymborskiej. „Poetce” pomagał w fałszerstwie mąż – z pochodzenia Polak. 

Grupa francuskich speleologów, badaczy legendarnej Jaskini wiedzy w Pirenejach, stanęła przed sądem! Najnowsze badania dowodzą niezbicie, że „odkryte” przez nich malowidła, przedstawiające liczbę pi wraz ze wzorem na pole koła, nie pochodzą sprzed 20 tys. lat, ale zostały spreparowane przez Jacques’a Papillona, szefa wyprawy. Świat naukowy jest w szoku, tym bardziej że speleolodzy wandale, tworząc swój falsyfikat, zniszczyli oryginalne, prehistoryczne rysunki przedstawiające funkcje trygonometryczne i rozwiązanie paradoksu Boole’a. Grupie grozi dożywocie. 

„Nie ma czegoś takiego jak liczba pi” – tymi słowami Albert Einstein rozpoczyna list z marca 1912 r., adresowany do tajemniczej Ewy E. Odnaleziona niedawno korespondencja genialnego fizyka z nieznaną nikomu kobietą pełna jest zaskakujących filipik przeciwko liczbie pi. „Pi to bzdura, największa głupota, o jakiej słyszałem”, „Byłem dzisiaj na spacerze, nie spotkałem żadnej liczby pi”, „Kto wierzy w pi, jest w moich oczach idiotą!” – nikt nie spodziewał się, że tego typu słowa może skreślić ręka samego Einsteina! Istnieje jednak przypuszczenie, że autorem listów jest nie A. Einstein, twórca teorii względności, tylko A. Einstein z austriackiego Schüpfen-Schüpfen, mąż Ewy, z zawodu kuśnierz. 

Postrachem mórz i oceanów byli w XIX w. tzw. pi-raci pod wodzą matematyka i zabijaki, „sir” Petera Harta, kapitana na okręcie „3,14”. Piraci Harta (wszyscy wykształceni matematycznie) dokonywali abordażu, a następnie wyrzucali za burtę tych, którzy nie potrafili podać 20. cyfry rozwinięcia liczby pi po przecinku. Kto podał cyfrę, dołączał pod przymusem do bandy. Bestialstwom Harta kres położyła dopiero brytyjska ekspedycja pod wodzą lorda Hutchesona – cztery jednostki, wyposażone w najlepszych żołnierzy, wielkokalibrowe działa i wybitnych matematyków z Royal Academy of Science, zatopiły „3,14” w wodach Atlantyku.