Dydaktyka

Na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego prowadzę zajęcia dla studentów kierunków geografia i turystyka, m.in. z takich przedmiotów jak:

• Geografia krajobrazu,

• Analiza historyczna w badaniach krajobrazu,

• Lotniczy skaning laserowy w badaniach krajobrazu,

• Geografia turyzmu,

• GIS w turystyce,

• Podstawy geografii w turystyce,

• Metody badań krajobrazu.

Ponadto prowadzę zajęcia w ramach Ogólnoakademickiej Oferty Dydaktycznej w ramach studiów drugiego stopnia na poziomie ogólnouczelnianym z przedmiotów:

• Żyję w antropocenie,

• Krajobraz: czas - przestrzeń - tożsamość.

Jestem promotorem prac licencjackich dla studentów kierunku geografia oraz prac magisterskich na kierunkach: geografia i turystyka.

Swoją wiedzą i doświadczeniem dzielę się także w trakcie szkoleń, których tematyka dotyczy procedury sporządzania audytu krajobrazowego. Byłem jednym z prelegentów Ogólnopolskich Warsztatów Regionalnych Służb Planowania Przestrzennego „Audyt Krajobrazowy - problemy i możliwości realizacji”. Jako ekspert uczestniczyłem także w wyjeździe studyjnym dotyczącym planowania przestrzennego i rozwiązań krajobrazowych na terenie Niemiec i Czech.

OFERTA PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERKICH

Wszystkich studentów zainteresowanych realizacją prac dyplomowych z zakresu geografii krajobrazu lub turystyki zapraszam do współpracy.

ZAGADNIENIA Z ZAKRESU GEOGRAFII KRAJOBRAZU

Postępujące zmiany krajobrazu wynikają z ciągłego dostosowywania działalności człowieka i użytkowania ziemi do jego zmieniających się potrzeb. W wielu regionach od czasów rewolucji przemysłowej krajobrazy zostały tak silnie przekształcone, że do dzisiaj nie zachowały się żadne elementy pochodzące sprzed tego okresu. Współczesne zmiany są tak znaczne i szybkie, że dalsze istnienie zachowanych jeszcze krajobrazów tradycyjnych jest zagrożone. Przykładowo, w Beskidach Zachodnich obserwuje się zanik górskich hal i polan, które stanowią wyróżnik tego regionu. To prawdopodobnie ostatni moment, aby podjąć działania mające na celu ich ochronę.

Geografowie w obliczu gwałtownych i żywiołowych zmian stają przed wyzwaniem próby znalezienia odpowiedzi na pytanie czy tradycyjne krajobrazy należy chronić, a jeśli tak to w jaki sposób i czy jest to w ogóle możliwe?

Odpowiedzi na te pytania można szukać na przykładzie wielu regionów, w których krajobrazy tradycyjne jeszcze się zachowały. Przykładem takiego regionu są Beskidy Zachodnie, w których geneza charakterystycznych dla tego regionu hal i polan sięga końca XV w. i związana jest z rolniczym użytkowaniem ziemi w przeszłości. Od II poł. XIX w. ich zasięg jednak sukcesywnie się zmniejsza, co w przyszłości może doprowadzić do ich całkowitego zaniku. Na porzuconych polanach ciągle widoczne są liczne ślady dawnej działalności człowieka, z biegiem czasu opuszczane są ostanie chaty, zanikają drewniane szopy i szałasy. To budzi potrzebę znalezienia odpowiedzi m.in. na następujące pytania, które mogą stanowić podstawę do skutecznego planowania działań ochronnych:

1. Jaki jest stan zachowania śródleśnych polan i hal?

2. Jakie są współczesne kierunki ich użytkowania?

3. Jakie są prognozowane zmiany ich zasięgu?

4. Jaki jest stan zachowania śladów dawnej działalności człowieka?

5. Jakie są zagrożenia dla ich trwałości wynikające z aktualnych i planowanych sposobów użytkowania i zagospodarowania terenu?

6. Jaka jest skuteczność dotychczasowych działań ochronnych?

Podobne pytania mogą dotyczyć także innych regionów. Osoby zainteresowane poszukiwaniem odpowiedzi na powyższe pytania lub podobne dotyczące stanu krajobrazu innego regionu zapraszam do współpracy w ramach seminarium dyplomowego. Poniżej przedstawiam przykładowe tematy / zagadnienia prac dyplomowych:

• Współczesne zmiany krajobrazu wybranego pasma górskiego / doliny / miejscowości w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Stan zachowania śladów dawnej działalności człowieka na obszarze wybranego pasma górskiego / doliny / miejscowości w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Ochrona krajobrazu i jej skuteczność na obszarze wybranego pasma górskiego / doliny / miejscowości w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Charakterystyka krajobrazu wybranych polan / hal w Beskidzie Śląskim i Żywieckim.

• Walory widokowe wybranych hal i polan w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Wpływ turystyki na zmiany krajobrazu wybranego pasma górskiego / doliny / miejscowości w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Uwarunkowania użytkowania ziemi w wybranej miejscowości w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

• Zastosowanie numerycznego modelu terenu w analizie krajobrazu na przykładzie wybranego obszaru w Beskidzie Śląskim lub Żywieckim.

ZAGADNIENIA Z ZAKRESU TURYSTYKI

Od połowy XX w. obserwujemy na świecie wzrost ruchu turystycznego, który przyspieszył na przełomie XX i XXI w. Wzrostowi temu towarzyszy ekspansja zagospodarowania turystycznego kolejnych obszarów na świecie. W efekcie turystyka jest dzisiaj jedną z tych działalności człowieka, która w znacznym stopniu przekształca krajobraz, wpływa na środowisko przyrodnicze i kulturowe regionów turystycznych. Z tego też powodu często używa się określenia „przemysł turystyczny”, mimo że mamy do czynienia z działalnością usługową.

W 2020 r. nastąpił, nigdy wcześniej nie notowany na taką skalę, spadek liczby podróży turystycznych. Na początku pandemii przyroda odżyła, także miasta wreszcie odetchnęły pełną piersią. Nigdy wcześniej nieliczni turyści nie mieli okazji doświadczyć tak kameralnej i intymnej atmosfery popularnych wśród turystów ośrodków miejskich i turystycznych. To stało się źródłem refleksji, z jednej strony nad siłą oddziaływania turystyki na krajobraz i środowisko, a z drugiej – źródłem niepewności: co czeka turystykę w najbliższym czasie, kiedy i jak wrócimy do podróżowania, czy można podróżować inaczej niż dotychczas? Później jednak w wielu regionach turystycznych zaobserwowano wielkie oblężenie (np. rekordowa liczba turystów w Tatrzańskim Parku Narodowym w 2022 r.).

To dobry moment, aby nastąpiły przemiany w sposobie uprawiania turystyki z korzyścią zarówno dla człowieka, jak i środowiska jego życia i wypoczynku. Geografowie i specjaliści z zakresu turystyki w obliczu tak dużego wpływu turystyki na środowisko stają przed wyzwaniem próby znalezienia odpowiedzi na pytania:

1. Jak kształtować ruch turystyczny, aby minimalizować jego negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze, kulturowe i krajobraz?

2. Czy, a jeśli tak, to jak zagospodarowywać obszary cenne przyrodniczo, aby umożliwić skuteczny wypoczynek turystom na łonie natury?

3. Jak godzić potrzeby różnych interesariuszy – mieszkańców, turystów i przedstawicieli biznesu?

4. Jak definiować „zrównoważony” rozwój turystyki w czasach kiedy słowo to jest nadużywane i stało się pustym frazesem?

5. Jakie są perspektywy rozwoju turystyki w obliczu nieprzewidywalności współczesnego świata, życia w czasach ciągłej zmienności?

6. Jaka może być rola zasobów regionu (przyrodniczych, kulturowych, krajobrazowych) w kształtowaniu jego atrakcyjności turystycznej?

Osoby zainteresowane poszukiwaniem odpowiedzi na powyższe pytania zapraszam do współpracy w ramach seminarium dyplomowego. Poniżej przedstawiam przykładowe tematy prac:

• Zasoby dziedzictwa przyrodniczego i/lub kulturowego jako podstawa regionalnego (tematycznego) szlaku turystycznego (powiat żywiecki / cieszyński).

• Porównanie potencjału turystyczno-kulturowego wybranych gmin (powiat żywiecki / cieszyński).

• Ślady dawnej działalności człowieka w Beskidzie Śląskim i/lub Żywieckim jako podstawa rozwoju turystyki poznawczej (kulturowej).

• Rola Szlaku Kultury Wołoskiej w rozwoju turystyki na terenie województwa śląskiego.

• Zagospodarowanie turystyczne / Atrakcyjność turystyczna polan górskich w gminach Beskidu Śląskiego i Żywieckiego.

• Problemy zagospodarowania turystycznego na przykładzie wybranej gminy Beskidu Śląskiego (przeinwestowanie obszarów cennych przyrodniczo i kulturowo).

• Zróżnicowanie zagospodarowania turystycznego i bazy noclegowej gminy X (powiat żywiecki, cieszyński)

• Dostępność komunikacyjna wybranych schronisk turystycznych / szlaków turystycznych (obszar Beskidu Śląskiego, Żywieckiego lub Małego

Podobne tematy mogą dotyczyć także innych obszarów.