Lisansüstü Eğitim Süreci (Genel)

Burada çok kısa bir şekilde yüksek lisans ve doktora sürecini anlatmak istedim. Eğer ilgilenen arkadaşlar olursa benimle iletişime geçebilirler. 

Lisansüstü eğitimi (yüksek lisans ve doktora) 

1. Doktora, belirli bir alanda uzmanlaşmak isteyen kişilerin aldığı bir eğitimdir. Ayrıca bir üniversitede akademik kadro alabilmek için (dr. Öğretim üyesi, doçent, ve profesör) doktora yapmanız gerekir. Genelde lisans eğitiminden sonra master (veya yüksek lisans) eğitimi alınır, doktora ise bu eğitimden sonra yapılır. 

2. Yüksek lisans eğitimi boyunca ortalama 8 veya 9 ders aldıktan sonra yüksek lisans tezi hazırlanır. Doktorada da süreç benzerdir. Yine 8 veya 9 ders alınır ve sonrasında bir tez hazırlanır ancak bu kez derslerden sonra, tezden hemen önce yeterlilik sınavı adı verilen kapsamlı bir sınav yapılır. Bu sınavda genelde lisans, yüksek lisans ve doktora boyunca aldığınız derslerden yazılı ve sözlü bir sınava tabi tutulursunuz. Eğer sınavı geçerseniz, doktora tezinize devam edebilirsiniz. 

3. Yüksek lisans tezi genelde 1-1.5 yıl, doktora tezi ise 2-4 yıl arası sürer. Bu süreler, disipline, konuya, bölüme, hocaya vs değişebilir.  

4. Tezler (yüksek lisans tezi veya doktora tezi), aslında bir araştırma projesinin kitaba dönüşmüş halidir. Yani aslında tez hazırlama döneminde (bazen “tez yazmak” da denir) bir araştırma konusu üzerinde çalışıp, sürecin bitiminde bulduğunuz şeyleri bir kitap olarak hazırlamanız beklenir.  

5. Yüksek lisans tezi, lisans bitirme tezine benzer olup daha kapsamlıdır ve genelde bir yıl sürer. Daha kısası pek olmaz, ancak daha uzun sürmesi muhtemeldir. Doktora tezi de yine yüksek lisans tezine benzer olsa da artık bilime belirli bir katkı yapmanız beklenmektedir. Bu nedenle daha kapsamlı ve daha uzun bir araştırma süreci gerekecektir. Onun da tanımlı süresi genelde 2 yılı aşar. 

6. Doktorasını bitiren kişilere doktor ünvanı verilir ve bu kişiler üniversitelerde dr. öğretim üyesi (eski yardımcı doçent) olarak çalışabilir. Doçent olabilmek için hem Üniversiteler Arası Kurul’un, hem de çalıştığı üniversitenin doçentlik şartlarının yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar farklı şeyler istese de temel istenen şey akademik yayındır. 

7. Akademik yayınlar belirli editörlük ve hakemlik sürecinden geçerek yayınlanmaya hak kazanan ve belirli kriterlere göre sınıflandırılan bilimsel dergilerde yayınlanan çalışmalar/yazılardır. Bu kriterlerden en önemlisi derginin Science Citation Index (SCI) denilen indeksin içinde yer almasıdır. Özellikle mühendislik alanında bu indekste yer almayan dergilere pek değer verilmez.

8. Doçentlikte 5 yılını dolduran ve çalıştığı üniversitenin profesör olabilmek şartlarını sağlayanlar ise profesör olmaya hak kazanır.