ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ชื่อภูมิปัญญา นางสาวเซ่า แซ่ลี

ที่อยู่ปัจจุบัน บ้านเลขที่ 303 หมู่ที่ 9 ตำบลสบบง อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา

ลวดลายปักวิถีชีวิต : ผ้าปักม้ง วิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์

ชนเผ่าม้ง นอกจากจะมีฝีมือและความชํานาญ ในการปักผ้า และการเขียนเทียน สร้างสรรค์ลวดลายที่ งดงามที่เลื่องลือ ตามแบบฉบบของชาวม้ง ชนเผ้าม้งกลุ่มม้งลาย ยังมีความชาญฉลาดในการเล่าเรื่องราวที่ แสดงออกถึงวิถีชีวิตของชนเผ่า ผ่านศิลปะงานปักบนผืนผ้า บอกเล่าถึงความเป็นไปในวิถีชีวิตความเป็นอยู่การ ประกอบอาชีพ

นางสาวเซ่า แซ่ลี เล่าถึงความเป็นมาว่า การปักผ้าลวดลายลักษณะเช่นนี้ จะเป็นการบ่งบอกถึงว่าคนที่ปักลวดลายแบบนี้จะมาจาก ศูนย์รับผู้อพยพลี้ภัยสงคราม หรือศูนย์พักพิงผู้อพยพบ้านแก ตำบลภูซาง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา เสียเป็นส่วนใหญ่

ลวดลายที่แสดงถึงการเล่าเรื่องราววิถีชีวิตเหล่านี้ใช้เทคนิคการปักลวดลายแบบทึบหรือที่ เรียกว่า เชี้ย ตามภาษาชนเผ่าม้ง บนผืนผ้า 1 ชิ้น อาจมีการปักผ้าเรื่องราวที่บอกเล่าเป็นลําดับเรื่อง ต่อเนื่องกันหลายเรื่อง เช่น ภาพปักวิถีชีวิตชาวม้งชายหญิงที่ดําเนินเรื่องตั้งแต่ออกจากบ้านไปไร่ไปนา ปลูกข้าว ปลูกข้าวโพด เลี้ยงสัตว์หรือภาพปักแสดงวิถีการเพาะปลูก ตั้งแต่การเริ่มต้นปลูกต้นกล้า รดน้ำ ไปจนถึงการ เก็บเกี่ยวพืชผล เช่นนี้เป็นต้น ศิลปะและเทคนิคการปักลวดลายลักษณะเช่นนี้เป็นอีกเอกลักษณ์นึ่งของชาวม้งที่ มีการทํากันในกลุ่มหญิงชาวม้งลาย เป็นภูมิปัญญาและศิลปะดั้งเดิมที่สืบทอดมาแต่บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน การปักต้องอาศัย ทั้งจินตนาการ ความอดทน และฝีมือในการปักค่อนข้างสูง ปัจจุบันจึงมีชาวม้งที่ปักผ้าใน ลักษณะนี้ได้เหลืออยู่ ค่อนข้างน้อบมากและอาจศูญหายไปในที่สุด