การแก้ปัญหาตามกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมสามารถทำได้หลากหลายวิธี ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงวิธีการใดวิธีการหนึ่ง แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าจะเลือกวิธีการใดจึงจะเหมาะสมมากที่สุด เกณฑ์หนึ่งที่จะนำมาใช้ในการช่วยตัดสินใจเพื่อเลือกวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสมที่สุดคือ ทรัพยากรทางเทคโนโลยี

ทรัพยากรทางเทคโนโลยี

ทรัพยากรทางเทคโนโลยี เป็นสิ่งที่นำมาพิจารณาว่าวิธีการแก้ปัญหานั้นมีข้อจำกัดหรือปัจจัยที่เอื้อต่อโอกาสที่จะเกิดผลสำเร็จหรือสามารถแก้ปัญหาได้ตามที่ต้องการมากน้อยเพียงใด นอกจากนี้ยังสามารถช่วยลดความผิดพลาดของการทำงานได้อีกด้วย ซึ่งทรัพยากรทางเทคโนโลยีประกอบด้วย 7 ด้าน ได้แก่

1. คน

คนเป็นทั้งผู้ใช้และผู้สร้างเทคโนโลยี ในกระบวนการแก้ปัญหานั้นคนเป็นผู้ที่ใช้ความรู้ ทักษะต่าง ๆ ในการคิดวิเคราะห์ ตัดสินใจ และดำเนินการจนเสร็จสิ้นกระบวนการ

2. ข้อมูลและสารสนเทศ

ข้อมูลได้มาจากศาสตร์ต่าง ๆ ประสบการณ์ ภูมิปัญญา และแหล่งเรียนรู้ หากนำข้อมูลต่าง ๆ จากแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ มาวิเคราะห์ ประมวลผล และแปลความหมายเพื่อให้ได้สารสนเทศที่ถูกต้อง จะสามารถนำมาใช้ประกอบการพิจารณาและตัดสินใจในขั้นตอนต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม

3. วัสดุ

การแก้ปัญหาที่ต้องลงมือสร้างชิ้นงานจำเป็นจะต้องใช้วัสดุเป็นส่วนประกอบของชิ้นงาน การเลือก ใช้วัสดุให้เหมาะสมกับเงื่อนไขและข้อกำหนดของงานจึงมีความสำคัญเนื่องจากวัสดุแต่ละประเภท มีสมบัติที่แตกต่างกัน

4. เครื่องมือและอุปกรณ์

เป็นสิ่งที่ช่วยเพิ่มความสามารถในการทำงาน ทำให้การปฏิบัติงานมีความสะดวก รวดเร็ว แม่นยำ และถูกต้อง การพิจารณาแนวทางการแก้ปัญหาจึงควรคำนึงถึงข้อจำกัดหรือความสามารถในการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์

5. พลังงาน

พลังงานจะเข้าไปเกี่ยวข้องในกระบวนการแก้ปัญหาในการขับเคลื่อนหรือทำให้ทรัพยากรอื่น ๆ ดำเนินการไปจนกระทั่งได้ผลผลิตที่ต้องการ รวมถึงพลังงานที่ใช้ในการขับเคลื่อนการทำงานของผลผลิต แต่โดยทั่วไปในการสร้างชิ้นงานมักจะต้องใช้พลังงานไฟฟ้า จึงอาจไม่นำมาร่วมพิจารณาด้วย

6. ทุน

ทุนในที่นี้หมายความรวมถึง เงิน งบประมาณ ทรัพย์สิน อาคาร สถานที่ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการแก้ปัญหา แนวทางการแก้ปัญหาบางกรณีอาจใช้ทุนเป็นจำนวนมากจึงต้องคำนึงถึงความคุ้มค่าในการเลือกใช้ด้วย

7. เวลา

เป็นปัจจัยสำคัญอีกประการหนึ่งในการพิจารณาแนวทางการแก้ปัญหา หากมีความจำเป็นต้องแก้ปัญหาในระยะเวลาอันสั้นอาจต้องใช้แนวทางการแก้ปัญหาที่แตกต่างจากการแก้ปัญหาในระยะเวลาที่ยาวนานกว่านั้น

ในการนำทรัพยากรทางเทคโนโลยีไปพิจารณาเพื่อตัดสินใจเลือกวิธีการแก้ปัญหาที่เหมาะสม อาจไม่จำเป็นต้องพิจารณาให้ครบทั้ง 7 ด้าน เนื่องแต่ละสถานการณ์ปัญหามีความแตกต่างกัน ควรเลือกพิจารณาเฉพาะประเด็นที่สำคัญและมีผลกระทบโดยตรงกับสถานการณ์ปัญหานั้นๆ

จะนำทรัพยากรทางเทคโนโลยีมาใช้ในการตัดสินใจเลือกวิธีการแก้ปัญหาอย่างไร

ในการนำทรัพยากรทางเทคโนโลยีมาใช้ในการตัดสินใจเลือกวิธีการแก้ปัญหา สามารถเริ่มพิจารณาได้ตามลำดับขั้นตอนดังนี้

• รวบรวมข้อมูลจนได้วิธีการแก้ปัญหา (ซึ่งอาจมีได้มากกว่า 1 วิธี)

• นำวิธีการแก้ปัญหาแต่ละวิธีมาวิเคราะห์ว่าต้องมีการใช้ทรัพยากรทางเทคโนโลยีในแต่ละด้านอย่างไรบ้าง

• พิจารณาในฐานะผู้แก้ปัญหาหรือผู้นำวิธีการแก้ปัญหานั้นไปใช้ว่าตนเองมีทรัพยากรทางเทคโนโลยีแต่ละด้านเพียงพอหรือสามารถจัดหามาได้หรือไม่ เช่น วิธีการนี้จำเป็นใช้เวลาในการดำเนินการ 1 เดือน ก็พิจารณาต่อว่าปัญหาที่เกิดขึ้นมีความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องแก้ไขให้แล้วเสร็จภายในเวลากี่วัน หากต้องแก้ไขให้ได้เร็วกว่า 1 เดือน ก็แสดงว่าวิธีการนั้นอาจจะยังไม่เหมาะสม ดังนั้นจึงต้องพิจารณาวิธีการแก้ปัญหาอื่น ๆ ต่อไป

• เปรียบเทียบผลการวิเคราะห์ในแต่ละวิธี โดยพิจารณาว่าวิธีการใดเหมาะสมกับสถานการณ์ปัญหามากที่สุด แล้วจึงตัดสินใจเลือกวิธีการแก้ปัญหานั้น