ยุคก่อนสุโขทัย

    นับช่วงเวลาก่อนการตั้งอาณาจักรสุโขทัย  เช่น  อาณาจักรทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ 11-16)  อาณาจักรละโว้ (พุทธศตวรรษที่ 12-18) หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ  เช่น  ศิลาจารึก   เหรียญจารึก

สมัยสุโขทัย

    ตั้งแต่การสถาปนากรุงสุโขทัยเมื่อ พ.ศ. 1792  จนสุโขทัยถูกรวมเข้ากับกรุงศรีอยุธยาใน พ.ศ. 2006  สมัยสุโขทัยเป็นช่วงที่มีการสร้างสรรค์วัฒนธรรมไทยหลายประการ  เช่น  ตัวหนังสือ  การนับถือพระพุทธศาสนา 

สมัยอยุธยา

    ตั้งแต่ พ.ศ. 1893 - 2310  สามารถแบ่งออกเป็นสมัยย่อยได้อีก  โดยแบ่งตามสมัยของราชวงศ์และแบ่งตามลักษณะสำคัญของประวัติศาสตร์

1  แบ่งตามราชวงศ์ที่ปกครอง  ได้แก่  

        1. ราชวงศ์อู่ทอง (พ.ศ. 1893-1913 และ พ.ศ. 1931-1952)  

        2. ราชวงศ์สุพรรณภูมิ (พ.ศ. 1913-1931 และ พ.ศ. 1952-2112)  

        3. ราชวงศ์สุโขทัย (พ.ศ. 2112-2173)  

        4. ราชวงศ์ปราสาททอง (พ.ศ. 2173-2231) 

        5. ราชวงศ์บ้านพลูหลวง (พ.ศ. 2231-2310)

2  แบ่งตามลักษณะสำคัญของประวัติศาสตร์ 

        1. สมัยการวางรากฐานและการสร้างความมั่นคง พ.ศ. 1893-1991

        2. สมัยแห่งความมั่นคงทางการเมืองและเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 1991-2231

        3. สมัยเสื่อมอำนาจ  ตั้งแต่ พ.ศ. 2231-2310

สมัยธนบุรี

    ตั้งแต่ พ.ศ. 2310-2325  เป็นสมัยของการฟื้นฟูบ้านเมืองหลังเสียกรุงศรีอยุธยา  มีการทำสงครามเกือบตลอดเวลา

สมัยรัตนโกสินทร์

    ตั้งแต่ พ.ศ. 2325-ปัจจุบัน  มีการแบ่งเป็นสมัยย่อยโดยยึดตามการเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองและการปกครองร่วมกัน  โดยแบ่งได้ดังนี้

    1.สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น  ตั้งแต่ พ.ศ. 2325-2394  อยู่ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 1-รัชกาลที่ 3  เป็นช่วงการฟื้นฟูอาณาจักรในทุกด้านต่อจากสมัยธนบุรี

    2.สมัยรัตนโกสินทร์ยุคกลางปรับปรุงประเทศ  ตั้งแต่ พ.ศ. 2394-2495  อยู่ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 4-รัชกาลที่ 7  เป็นช่วงที่มีการติดต่อกับต่างชาติ  มีการปรับปรุงประเทศให้ทันสมัยตามแบบตะวันตก  จนถึงการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตย

    3.สมัยประชาธิปไตย  ตั้งแต่ พ.ศ. 2475  จนถึงปัจจุบัน  เป็นช่วงที่มีการปกครองแบบประชาธิปไตย  มีรัฐธรรมนูญเป็นกฏหมายสูงสุดในการปกครองประเทศประชาชนมีสิทธิเสรีภาพทางการเมือง  บ้านเมืองขยายตัวอย่างรวดเร็ว 

สมัยอยุธยา

• สมัยการวางรากฐานอำนาจและเสริมสร้างความมั่นคง สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (อู่ทอง) ถึง สมัยเจ้าสามพระยาอาณาจักรมีขนาดเล็กสร้างความมั่นคงโดยการเป็นมิตรกับขอมในระยะแรกมีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศโดยเฉพาะกับจีน

• สมัยที่มีอำนาจทางการเมืองและความรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจ สมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ถึงสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช การปกครองเป็นระบบและมั่นคงยิ่งขึ้นติดต่อค้าขายกับต่างชาติอย่างกว้างขวางแม้จะเสียกรุงครั้งที่ 1 แต่ก็ฟื้นตัวอย่างรวดเร็วมีพระมหากษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่หลายพระองค์ เช่น สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชและสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นต้น

รัตนโกสินทร์

 ช่วงสมัยรัชกาลที่ 1-3 เรียกว่าสมัยการทำให้เหมือนครั้งบ้านเมืองดี

• รัชกาลที่ 1 มีการชำระกฎหมายตราสามดวง

• รัชกาลที่ 2 ทรงส่งเสริมด้านศิลปกรรมและวรรณกรรม

• รัชกาลที่ 3 ทรงทำสัญญาพระราชไมตรีและการค้ากับอังกฤษ

• รัชกาลที่ 4 เป็นช่วงปรับปรุงประเทศ เช่น การติดต่ออย่างเป็นทางการกับชาติตะวันตก มีการปรับปรุงคมนาคม ถนนเจริญกรุง ขุดคลองเจดีย์บูชา

• รัชกาลที่ 5 เป็นช่วงปฏิรูปประเทศในทุกด้าน เพื่อพัฒนาประเทศไทยให้ทันสมัย และป้องกันการยึดครองจากจักรวรรดินิยมตะวันตก มีการบฏิรูประบบบริหารราชการแผ่นดิน รวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางที่กรุงเทพ ถือเป็นการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชอย่างสมบูรณ์

• รัชกาลที่ 6 เป็นช่วงของการนำประเทศเข้าสู่สังคมโลก เช่น ส่งทหารเจ้าร่วมกับฝ่ายสัมพันธมิตรในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 สร้างแนวคิดชาตินิยมให้จงรักภัคดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ กำหนดให้ใช้นามสกุล คำนำหน้านาม

• รัชกาลที่ 7 ได้เกิดปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก รัฐต้องลดงบประมาณและจำนวนข้าราชกาล เกิดกระแสเรียกร้องประชาธิปไตยเพิ่มมากขึ้น และเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เป็นระบอบประชาธิปไตยในวันที่ 24 มิถุนายน 2475