ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ชาวบ้านม่วง ตำบลบ้านทุ่ม อำเภอเมืองขอนแก่น ยังคงรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นการจักสานไม้ไผ่ไว้เพื่อใช้ในกิจกรรมจับสลากรางวัลในบุญผะเหวด โดยชาวบ้านจะรวมกลุ่มจักสานวัสดุจากไม้ไผ่ เป็นการสืบสานวัฒนธรรมและนำภูมิปัญญาท้องถิ่นสีบต่อไป

จุดเด่นผลิตภัณฑ์

ในการจักสานนั้นจะใช้ไม้ไผ่มาดิบมาสานโดยใช้ไม้ไผ่ที่หาได้ในท้องถิ่น เพื่อเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย และไม้ไผ่มีความเหนียวและทนทาน

ขึ้นรูปทรง และลวดลายได้หลากหลายรูปแบบ และสามารถประยุกต์รูปแบบผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องตามการใช้งานและยุคสมัยได้

แนวทางหรือขั้นตอนการผลิต

วิธีการจักตอก

1. การจักตอกปื้น แบ่งไม้ไผ่ออกเป็นชิ้นๆ ตามขนาดที่ต้องการ ใช้มีดจักตอกเอาส่วนในออก (ขี้ตอก) จักในส่วนที่เหลือออกเป็นเส้นบางๆ แล้วหลาวให้เรียบร้อยตากแดดให้แห้ง

2. การจักตอกตะแคง ใช้วิธีเดียวกันกับการจักตอกปื้นเบื้องต้น แต่การจักให้เป็นเส้นตอกจะทำการจักทางผิวเป็นเส้นเล็กกว่าตอกปื้น ทำการหลาวให้เรียบร้อย แล้วนำออกตากแดด

การสาน

เป็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความละเอียดมากที่สุด เริ่มจากการก่อฐานด้านล่างด้วยเส้นตอกสองชนิด คือ ตอกยืน (ตอก-ตั้ง) ซึ่งจะมีลักษณะคอดตรงกลางต่างจากตอกทั่ว ๆ ไป และตอกนอน (ตอกสาน) ที่มีขนาดกว้างเท่ากันเท่ากันทั้งเส้นตากปกติ เหตุที่ตอกยืนมีลักษณะพิเศษ เนื่องมาจากเมื่อสานเสร็จจะได้ตะกร้าที่มีฐานเล็ก และค่อยๆ บานขึ้นบริเวณปาก รูปแบบ ไม่มีแบบแปลน อยู่ที่ประสบการณ์ของผู้ผลิต การเพิ่มขนาดหรือลดขนาดของผลิตภัณฑ์

ให้เพิ่มหรือลดจำนวนเส้นไม้ไผ่ที่ใช้ในการสาน ตามขนาดที่ต้องการนำวัตถุดิบ (เส้นตอก) ที่ได้มาขึ้นรูปเป็นทรงและลวดลายต่าง ตามวัตถุประสงค์การใช้สอย

ตำแหน่งที่ตั้ง : อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น การเดินทาง ไปตามถนนมะลิวัลย์สายขอนแก่น-ชุมแพ ถึงกิโลเมตรที่ 14 สี่แยกไฟแดงเลี้ยวขวา ตรงไป 5 กิโลเมตร ชาวบ้านจะรวมกลุ่มจักสานที่วัดฆลฑป บ้านม่วง ตำบลบ้านทุ่ม อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น