4.1.1 Trám các vệt nứt đơn trên mặt đường nhựa và mặt đường BTXM. Trám lại các khe nối mặt đường BTXM; xử lý trồi, lún tấm BTXM.

4.1.2 Vá láng mặt đường nhựa, vá ổ gà trên mặt đường nhựa và mặt đường BTXM.

4.1.3 Vá ổ gà trên mặt đường bằng vật liệu không gia cố.

4.1.4 Làm vệ sinh mặt đường, mặt cầu, phát quang cây cỏ, dọn sạch rác ... trên lề đường, trên dải phân cách, trên taluy nền đường, chân khay, tứ nón cầu trong phạm vi hành lang an toàn đường bộ.

4.1.5 Sửa chữa đảm bảo hình dạng, độ dốc ngang của lề đất, độ dốc mái taluy.

4.1.6 Đắp lề đường bị lún, san gạt lề đường bị gồ lên, đắp mái taluy bị xói lở, hót sụt.

4.1.7 Trồng bù cỏ trên các taluy gia cố bằng trồng cỏ. Sửa chữa các phần hư hỏng mất mát nhỏ của kết cấu gia cố taluy nền đường bằng đá lát, đá xây hay BTXM.

4.1.8 Khơi thông hệ thống rãnh ngang, rãnh dọc để đảm bảo thoát nước khi trời mưa. Khơi tạo đường thoát nước tại các vị trí đọng nước cục bộ trên đường để đảm bảo thoát nước khi trời mưa. Dọn sạch cây cỏ, rác, bùn đất lắng đọng ... trong cống, cửa xả, rãnh thoát nước dọc, rãnh đỉnh ...

4.1.9 Sửa chữa đảm bảo hình dạng, kích thước, độ dốc dọc của rãnh thoát nước dọc.

4.1.10 Sửa chữa các hư hỏng nhỏ của rãnh dọc xây, rãnh dọc BTXM.

4.1.11 Sửa chữa các hư hỏng nhỏ ở tường đầu, tường cánh hay thân cống, sửa chữa gia cố khắc

phục xói lở sân cống, các hư hỏng nhỏ ở 1⁄4 nón mố cầu, xói lở lòng chảy dưới cầu.

4.1.12 Sửa chữa các hư hỏng nhỏ của kết cấu bê tông, BTCT, kết cấu thép ... của công trình cầu. Bôi mỡ gối cầu, sơn lan can cầu, sửa chữa và thay thế khe co giãn ...

4.1.13 Sửa chữa các hư hỏng nhỏ của kết cấu bê tông, BTCT, các công trình thoát nước ... của công trình hầm trên đường.

4.1.14 Bảo dưỡng hệ thống thoát nước lưng tường chắn, đảm bảo hoạt động tốt.

4.1.15 Sửa chữa các hư hỏng nhỏ như bong bật, vỡ trên bề mặt của thân tường, đỉnh tường của kết cấu tường chắn đá xây, tường chắn BTXM, BTXM cốt thép...

4.1.16 Bảo dưỡng lưới thép của tường chắn rọ đá hay dạng lưới thép, lưới địa kỹ thuật gia cố taluy nền đường.

4.1.17 Sửa chữa, bổ sung, thay thế hay điều chỉnh vị trí, cao độ, sơn lại hệ thống lan can rào chắn, hộ lan các loại.

4.1.18 Điều chỉnh vị trí, cao độ, sơn lại hệ thống cọc tiêu, cột thủy chí, cọc H, cột kilômét, cột MGPMB, cột MLG.

4.1.19 Làm sạch, sơn lại, sửa chữa, bổ sung, thay thế các biển báo hiệu giao thông.

4.1.20 Sửa chữa nhỏ, thay thế các thiết bị khác như cọc trụ dẻo phân làn giao thông, màng phản quang, tấm/lưới chống chói, đinh phản quang, điện chiếu sáng, đèn tín hiệu giao thông (bao gồm cả đèn cảnh báo giao thông màu vàng), gương cầu lồi.

4.1.21 Sơn lại, sơn bổ sung, xoá các vạch sơn kẻ đường cũ.

4.1.22 Chăm sóc hệ thống cây xanh, vườn hoa, thảm cỏ trên dải phân cách, trên taluy đường và trong phạm vi hành lang đường bộ.

4.1.23 Xáo xới, bổ sung sỏi, cuội sông suối, đá dăm có cạnh tròn, cát của đệm giảm tốc ... theo thiết kế của đường cứu nạn.

4.1.24 Làm sạch, sơn lại, sửa chữa giá long môn, cột cần vươn trên đường.

5.1 Bảo dưỡng thường xuyên nền đường

5.1.1 Nền đường phải luôn đảm bảo kích thước hình học và thoát nước tốt. Cây cỏ thường xuyên được phát quang, đảm bảo tầm nhìn và mỹ quan.

5.1.2 Đối với nền đường không có gia cố mái taluy, BDTX có thể bao gồm:

5.1.2.1 Đắp phụ nền được thực hiện tại những vị trí nền đường bị thu hẹp, lún trượt gây mất ATGT, bề rộng nền đường không còn đủ như thiết kế ban đầu hoặc thu hẹp quá 0,3 m về một bên. Nền được đắp lại bằng đất thích hợp hoặc cấp phối tự nhiên, đầm lèn đạt độ chặt yêu cầu và vỗ mái taluy. Trình tự tiến hành:

– Dùng nhân lực phát dọn sạch cây, cỏ xung quanh khu vực nền bị thu hẹp;

– Đánh cấp với chiều rộng và chiều cao mỗi cấp  50 cm;

– Đổ vật liệu (đất, cấp phối... đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật) thành từng lớp dày  20 cm, san phẳng;

– Đầm nén sử dụng thiết bị thích hợp đến khi đạt độ chặt yêu cầu xong mới đắp tiếp lớp khác;

– Bạt và vỗ mái taluy (trồng cỏ nếu có yêu cầu theo thiết kế) và hoàn thiện;

– Vận chuyển các vật liệu thải đến nơi quy định.

5.1.2.2 Khi có khối đất đá sụt xuống gây tắc rãnh dọc, phải hót sạch, hoàn trả lại mái taluy và kích thước ban đầu của rãnh dọc đảm bảo thoát nước. Đất đá sụt cần được vận chuyển và đổ đến vị trí thích hợp. Không san gạt ra lề đường làm tôn cao lề đường, gây đọng nước trên mặt đường.

5.1.2.3 Phát cây, cắt cỏ và tỉa cành được thực hiện để đảm bảo tầm nhìn, không che khuất cọc tiêu, biển báo, cột kilômét và không làm ảnh hưởng đến thoát nước. Trên lề đường, mái taluy âm và trên taluy dương có chiều cao  4,0 m, cây cỏ không được cao quá 0,2 m. Trên taluy dương có chiều cao lớn hơn 4,0 m, không để cây có đường kính lớn hơn 5,0 cm và để xõa cành xuống dưới.

Trên taluy âm trong phạm vi 1,0 m từ vai đường trở ra và trong bụng đường cong, cây cỏ được phát quang, không được làm ảnh hưởng tầm nhìn. Trên đỉnh mái taluy dương, nếu có cây cổ thụ có nguy cơ bị đổ gãy gây ách tắc giao thông phải chặt hạ. Khi có cây đổ ngang đường phải nhanh chóng giải quyết để đảm bảo giao thông.

5.1.2.4 Rẫy cỏ trên lề đường được thực hiện khi cây cỏ mọc trên lề đường ảnh hưởng đến thoát nước từ mặt đường và lề đường ra rãnh dọc hoặc taluy âm. Rẫy cỏ thực hiện cùng với công tác bạt lề đường để tạo độ dốc ngang lề đường (4 ÷ 6) %.

5.1.2.5 Cành cây, cỏ được phát tỉa phải vận chuyển đến nơi quy định. Tuyệt đối không để gần đường hoặc dùng lửa đốt, tránh gây cháy. Tuyệt đối không được sử dụng các thuốc hóa học, thuốc diệt cỏ thay cho cắt cây cỏ.

5.1.3 Đối với nền đường có gia cố mái (lát đá khan, xây ốp mái, các tấm bê tông lắp ghép...), công tác BDTX bao gồm:

– Chân khay phần gia cố nếu bị xói, hư hỏng cần xây lại hoặc xếp bổ sung bằng đá hộc;

– Những vị trí bị khuyết, vỡ phải được sửa chữa bằng vật liệu phù hợp với vật liệu gia cố mái taluy cũ: Trát bằng vữa xi măng cát vàng mác 100, chêm chèn đá hộc vào những vị trí bị mất đá hoặc thay thế các tấm bê tông bị vỡ, mất.

5.1.4 Khi mái taluy nền đường có thiết kế đặc biệt (nền đắp cao có dải phản áp, mái taluy nền đào có chiều cao lớn tạo thành từng bậc, nền đắp gia cố bằng đất có cốt... ), cần đặc biệt lưu ý:

– Bảo dưỡng để đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt;

– Giữ gìn dải phản áp nguyên trạng như ban đầu, nếu lớp đất đắp trên dải phản áp bị hao hụt do thiên nhiên hay do hoạt động của con người thì phải đắp bù. Trình tự đắp tương tự như nêu tại mục 5.1.2.1;

Đối với nền đường gia cố bằng tường chắn đất có cốt: Theo quy định riêng dành cho bảo dưỡng sửa chữa tường chắn đất có cốt.

5.2.1 Lề đường phải đảm bảo luôn bằng phẳng, ổn định và có độ dốc thoát nước tốt. Lề đường trong phạm vi gần mép mặt đường không được để lồi lõm, không thấp hay cao hơn mép mặt đường.

5.2.2 Đối với lề đường không gia cố, công tác BDTX gồm các hạng mục công việc:

– Đắp phụ lề: Khi lề đường bị xói thấp hơn so với mép mặt đường trên 5 cm, phải đắp phụ lề bằng đất cấp phối đá dăm (TCVN 8859), cấp phối thiên nhiên (TCVN 8857) hay vật liệu hạt cứng (không đắp bằng loại đất có chất hữu cơ và đất lẫn các tạp chất khác). Trình tự thực hiện: Vệ sinh, cày xới diện tích cần đắp phụ, rải vật liệu và san gạt đảm bảo kích thước và độ dốc ngang (4 ÷ 6) % hướng ra phía ngoài, đầm đạt độ chặt K  0,95;

– Vét đất lề đường hay bạt lề đường: Khi lề đường có đất rác lắng đọng, lề đường bằng đất cao hơn mặt đường hoặc cao hơn mặt lề đường gia cố, hoặc không đảm bảo độ dốc thoát nước ngang (do đất đá hoặc cỏ mọc làm cho nước mặt đường không thoát được sang hai bên) phải vét đất lề hay bạt lề đảm bảo độ bằng phẳng và độ dốc ngang theo quy định từ (4 ÷ 6) %.

5.2.3 Đối với lề đường có gia cố bằng cốt liệu, cốt liệu có xử lý nhựa hay BTN, công tác BDTX như đối với loại mặt đường tương ứng. 

Hệ thống rãnh thoát nước bao gồm rãnh dọc, rãnh ngang, rãnh bậc, rãnh đỉnh... Các loại rãnh gồm có rãnh đất (hoặc đá) tự nhiên, rãnh xây (bằng gạch chỉ, đá hộc hoặc đổ BTXM) có tấm bê tông đậy nắp rãnh (rãnh kín) và không có tấm đậy (rãnh hở). Các hoạt động bảo dưỡng rãnh thoát nước bao gồm:

5.3.1 Vét rãnh: Nạo vét bùn đất, cỏ rác trong lòng rãnh, không để đọng nước trong rãnh làm giảm cường độ nền, lề đường. Đất, rác được nạo vét phải được vận chuyển đến nơi quy định, không được để trên mặt đường, mặt lề hay taluy dương tránh trôi ngược lại gây cản trở thoát nước mặt đường, lề đường và rãnh dọc.

5.3.2 Khơi rãnh: Khi mưa to phải khơi rãnh, loại bỏ đất, đá, cây cỏ rơi vào trong lòng rãnh gây tắc dòng chảy, làm cho nước chảy tràn lên lề đường, dọc theo mặt đường hoặc tràn qua đường sẽ làm xói lề, xói mặt đường, gây sạt lở taluy âm nền đường.

5.3.3 Đào rãnh: Với các đoạn rãnh đất thường hay bị đất bồi lấp đầy, đọng nước trong lòng rãnh (đặc biệt đối với các rãnh đỉnh), cần phải đào trả lại kích thước hình học và độ dốc dọc ban đầu của rãnh để đảm bảo đủ tiết diện thoát nước.

Trình tự thực hiện:

– Cắm cọc xác định vị trí mép rãnh thẳng (trên đường thẳng) và cong đều (nếu trên đường cong);

– Đào theo phạm vi xác định đến kích thước và theo độ dốc thiết kế của rãnh;

– Vận chuyển đất đào bỏ đến nơi quy định, không để trên lòng đường, lề đường, cản trở thoát nước mặt đường.

5.3.4 Sửa chữa rãnh xây bị vỡ, tấm bê tông đậy nắp rãnh bị hư hỏng hoặc mất phải sửa chữa và bổ sung đảm bảo như thiết kế ban đầu.

Kê kích, chèn vữa đảm bảo các tấm bê tông đậy nắp rãnh không bị "cập kênh".

Thay thế, bổ sung các tấm bê tông bị hư hỏng hoặc mất.

5.4.1 Theo quan điểm quản lý bảo dưỡng đường bộ, mặt đường được phân thành 4 loại:

– Mặt đường BTXM;

– Mặt đường nhựa (BTN, đá dăm láng nhựa, đá dăm thấm nhập nhựa...);

– Mặt đường đá dăm;

– Mặt đường cấp phối và mặt đường đất.

5.4.2 Bảo dưỡng thường xuyên mặt đường BTXM

5.4.2.1 Vệ sinh mặt đường: Tuỳ theo mức độ bẩn của mặt đường để bố trí số lần vệ sinh trên mặt đường trong tháng, thông thường khoảng từ (4 ÷ 8) lần/tháng. Các đoạn đường trong khu dân cư, đường đô thị và các đoạn đường có mật độ xe vận chuyển vật liệu lớn có thể tổ chức vệ sinh hàng ngày.

5.4.2.2 Sửa chữa khe nối tấm mặt đường BTXM: Khe nối tấm mặt đường BTXM có thể bị gãy nứt, bong bật, hay bị các viên đá nhỏ có thể rơi vào các khe co giãn. Trình tự sửa chữa khe nối tấm mặt đường như sau:

– Loại bỏ vật liệu trám khe cũ đã nứt vỡ bằng phương pháp thích hợp;

– Cậy bỏ các viên đá kẹt trong khe co giãn, dùng chổi hoặc hơi ép làm sạch đất cát lấp trong khe co giãn, đảm bảo các khe khô và sạch;

– Trám khe bằng vật liệu trám khe (TCVN 9974), hỗn hợp matít nhựa hay bằng một vật liệu thích hợp ở nhiệt độ quy định tùy thuộc vào loại vật liệu theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Miết chặt vật liệu trám bằng dụng cụ thích hợp để có cao độ bằng với bề mặt tấm BTXM.

5.4.2.3 Vật liệu trám khe (TCVN 9974) có thể là vật liệu bán sẵn có chứng nhận của nhà sản xuất hay bằng hỗn hợp mastic bao gồm các loại vật liệu theo tỷ lệ: Nhựa đường loại 60/70 là 50 % (Phụ lục A TCVN 13567–1 : 2022); bột đá 35 %; bột cao su 15 %.

5.4.2.4 Các hư hỏng nhỏ như nứt, vỡ hay sứt mép hoặc góc tấm BTXM cần phải được sửa chữa càng sớm càng tốt ngay khi mới được phát hiện.

5.4.2.5 Nếu khe nứt nhỏ và nhiều, bề rộng khe nứt  5 mm, dùng nhựa đường đặc loại 60/70 (Phụ lục A TCVN 13567–1 : 2022) đun nóng hoặc nhựa đường đặc pha dầu hoả, tỷ lệ dầu/nhựa là 25/75 theo trọng lượng, sử dụng ở nhiệt độ 70 °C ÷ 80 °C rót vào khe nứt, sau đó rải cát vàng, đá mạt vào khe và miết phẳng bề mặt khe. Tốt nhất là sử dụng nhựa đường polime (TCVN 11193) hoặc nhũ tương nhựa đường polime (TCVN 8816). Các loại vật liệu mới để sửa chữa khe nứt có thể được sử dụng nếu được chấp thuận bởi cơ quan quản lý.

5.4.2.6 Nếu khe nứt có bề rộng > 5 mm thì làm sạch, sau đó trám matít nhựa hoặc một loại vật liệu thích hợp được chấp thuận, tương tự như mục 5.4.2.2.

5.4.2.7 Nếu tấm bê tông bị sứt, vỡ với diện tích nhỏ thì trám lại các vị trí sứt vỡ bằng hỗn hợp matít nhựa hoặc hỗn hợp BTNN hạt mịn, BTN cát hay một loại vật liệu thích hợp khác được chấp thuận.

5.4.2.8 Vá ổ gà trên mặt đường BTXM

a) Nếu ổ gà tồn tại riêng rẽ, kích cỡ không lớn thì có thể áp dụng cách vá đơn giản bằng vữa xi măng theo các bước sau:

– Làm sạch rác, bụi bẩn trong ổ gà;

– Tưới nước làm ẩm ổ gà;

– Pha trộn vữa xi măng, yêu cầu trộn đều;

– Chèn chặt ổ gà bằng vữa xi măng và làm phẳng bề mặt; bảo dưỡng đợi vữa cứng mới cho thông xe. Có thể sử dụng các loại vữa xi măng chống co với thành phần gồm xi măng, cát hạt trung, phụ gia siêu dẻo, phụ gia polime dạng dung dịch (như dung dịch keo epoxy) hoặc dạng bột (trong trường hợp này lòng ổ gà đã làm sạch nên quét 1 lớp dung dịch keo dầy 1 mm).

b) Nếu nhiều ổ gà (tạo thành 1 vùng ổ gà) thì sửa chữa như sau:

– Cắt miếng vá vùng ổ gà thành hình chữ nhật, cạnh song song với khe ngang và khe dọc tấm BTXM. Đục bỏ BTXM cũ đến độ sâu tối thiểu là 6,0 cm;

– Đục tạo vạch nhám các vách cắt BTXM cũ;

– Làm sạch lòng miếng vá, sau đó tưới nước làm ẩm miếng vá;

– Trộn hỗn hợp BTXM (hỗn hợp BTXM được thiết kế theo tiêu chuẩn thi công và nghiệm thu mặt đường BTXM);

– Đổ hỗn hợp BTXM vào miếng vá và đầm chặt bằng đầm rung, chú ý tạo phẳng bề mặt miếng vá;

– Bảo dưỡng miếng vá, đợi đủ cường độ mới cho thông xe.

5.4.2.9 Sửa chữa mặt đường BTXM bị bong tróc, mài mòn 

Mặt đường BTXM bị bong tróc, mài mòn có thể được sửa chữa bằng cách rải lớp phủ mới.

– Đối với mặt đường cấp cao (cấp I, cấp II theo TCVN 4054), có thể sử dụng lớp phủ siêu mỏng tạo nhám theo TCVN 12759–1, lớp phủ siêu tạo nhám theo TCVN 12759–2 hoặc lớp phủ Micro–Surfacing theo TCVN 12316;

– Đối với mặt đường không phải cấp cao, có thể sử dụng lớp phủ vữa nhựa theo ASTM D3910.

Trường hợp mặt đường BTXM cũ bị mài nhẵn, trơn trượt nhưng còn tốt và diện tích cần sửa chữa không lớn thì có thể dùng phương pháp mài tạo nhám hoặc soi rãnh tạo nhám bằng máy chuyên dụng.

5.4.3 Bảo dưỡng thường xuyên mặt đường nhựa

5.4.3.1 Vệ sinh mặt đường: Như mục 5.4.2.1

5.4.3.2 Chống chảy nhựa mặt đường: Khi mặt đường bị chảy nhựa, phùi nhựa, trình tự thực hiện sửa chữa như sau:

– Sử dụng đá mạt để té ra mặt đường. Thời điểm thích hợp nhất để té đá là khi mặt đường bắt đầu bị chảy nhựa, thường vào khoảng thời gian từ 11 h đến 15 h vào những ngày nắng nóng. Đá mạt yêu cầu có kích cỡ (0 ÷ 5) mm với hàm lượng bột đá (hạt có kích cỡ nhỏ hơn 0,075 mm) nhỏ hơn 10 %;

– Bố trí người quét vun lượng đá bị bắn ra hai bên mép đường khi xe chạy, dồn thành đống để té trở lại mặt đường tiếp tục trong khoảng 7 ngày sau khi sửa chữa.

5.4.3.3 Vá ổ gà, vá các vết vỡ mép mặt đường: Có thể dùng đá dăm thấm nhập nhựa, đá dăm láng nhựa nóng, đá dăm láng nhũ tương nhựa đường, hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu (đá đen), hỗn hợp BTNN, hỗn hợp BTN nóng hoặc vật liệu khác phù hợp tùy thuộc vào vật liệu mặt đường cũ. 

Vá ổ gà, vá các vết vỡ mép mặt đường bằng hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN: Tùy thuộc vào loại mặt đường và chiều sâu hư hỏng, vật liệu sử dụng và trình tự thực hiện sửa chữa sẽ khác nhau.

a) Vá ổ gà, vá các vết vỡ mép mặt đường có chiều sâu  8 cm trên mặt đường BTN sử dụng hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN theo trình tự sau:

– Dùng máy cắt bê tông cắt cho vuông thành sắc cạnh và đào sâu tới đáy chỗ hư hỏng;

– Lấy hết vật liệu rời rạc trong khu vực vừa cắt, quét, chải sạch bụi đảm bảo chỗ vá sạch, khô;

– Tưới nhựa dính bám (lượng nhựa từ 0,5 kg/m2 ÷ 0,8 kg/m2) lên chỗ vá sửa, lưu ý tưới cả dưới đáy và xung quanh thành chỗ vá. Trường hợp sử dụng nhựa lỏng (TCVN 8818–1) hay nhũ tương nhựa đường (TCVN 8817–1; TCVN 13506), chờ nhựa dính bám phân tách xong;

– Rải hỗn hợp BTNN hay hỗn hợp nguội sử dụng nhựa pha dầu, nhũ tương hay một loại hỗn hợp nguội được chấp thuận, san phẳng kín chỗ hỏng. Chiều dày lớp rải phụ thuộc vào chiều sâu hố đào và theo hệ số lèn ép 1,3;

– Đầm lèn phần vật liệu rải bằng thiết bị thích hợp đạt độ chặt quy định.

b) Vá ổ gà, vá các vết vỡ mép mặt đường chiều sâu  8 cm trên mặt đường đá dăm láng nhựa hoặc thấm nhập nhựa sử dụng hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN, trình tự thực hiện như sau:

– Dùng cuốc chim, xà beng sửa cho vuông thành sắc cạnh và đào sâu tới đáy vị trí hư hỏng;

– Lấy hết vật liệu rời rạc trong khu vực vừa cuốc, vệ sinh đảm bảo hố đào sạch và khô;

– Rải hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN và san phẳng, chiều dày san rải phụ thuộc vào chiều sâu hố đào và theo hệ số lèn ép 1,3;

– Rắc đá mạt có kích cỡ (2 ÷ 5) mm hoặc cát sạn, cát vàng phủ đều kín lớp hỗn hợp đá nhựa để chống dính, lượng đá (4 ÷ 5) L/m2 ;

– Đầm nén hỗn hợp rải bằng thiết bị thích hợp.

c) Vá ổ gà, vá các vết vỡ mép mặt đường với chiều sâu ổ gà, vết vỡ > 8 cm trên mặt đường đá dăm láng nhựa hoặc thấm nhập nhựa, trình tự thực hiện như sau:

– Dùng cuốc chim, xà beng cuốc sửa cho vuông thành sắc cạnh và đào sâu tới đáy vị trí hư hỏng;

– Quét sạch các vật liệu rời rạc và bụi trong phạm vi chỗ hỏng đảm bảo sạch, khô;

– Rải đá 40/60 hoặc đá 20/40, san phẳng và căn cứ hệ số lèn ép 1,3 để khi đầm chặt lớp đá dăm thì mặt lớp đá thấp hơn mặt đường cũ khoảng 3 cm;

– Dùng đầm cóc đầm chặt lớp đá dăm;

– Rải hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN và san phẳng, chiều dày san rải phụ thuộc vào chiều sâu còn lại của hố và theo hệ số lèn ép 1,3;

– Rắc đá mạt kích cỡ (2 ÷ 5) mm hoặc cát sạn, cát vàng phủ đều kín lớp hỗn hợp đá nhựa để chống dính, lượng đá (4 ÷ 5) L/m2 ;

– Đầm bằng thiết bị thích hợp để đạt độ chặt.

d) Vá ổ gà, vá vết vỡ mặt đường bằng đá dăm thấm nhập nhựa nóng với trình tự thực hiện như sau:

– Dùng cuốc chim, xà beng đào toàn bộ các vị trí hư hỏng cho vuông thành sắc cạnh, tạo chiều sâu bằng với chiều sâu của ổ gà nhưng không nhỏ hơn 2/3 chiều dày kích cỡ đá định sử dụng;

– Quét sạch các vật liệu rời rạc và bụi trong phạm vi chỗ hỏng đảm bảo sạch, khô;

– Thực hiện trình tự thi công lớp đá dăm thấm nhập nhựa nóng trong phần mặt đường đã đào theo TCVN 8809. Thiết bị đầm được lựa chọn thích hợp với diện tích vá để đảm bảo độ chặt yêu cầu.

5.4.3.4 Sửa chữa mặt đường nhựa bị rạn chân chim được thực hiện bằng phương pháp láng nhựa nóng hoặc láng nhũ tương nhựa đường a xít hoặc vật liệu dính kết được chấp thuận. Trình tự thực hiện theo tiêu chuẩn thi công mặt đường láng nhựa nóng TCVN 8863 hoặc láng nhũ tương nhựa đường a xít TCVN 9505 tương ứng.

5.4.3.5 Sửa chữa các khe nứt đơn trên mặt đường: Các khe nứt đơn trên mặt đường được sửa chữa sử dụng hỗn hợp BTNN hay theo phương pháp trám nhựa rải cát.

a) Sửa chữa các khe nứt đơn sử dụng hỗn hợp BTNN theo trình tự:

– Đục mở rộng vết nứt tạo thành dạng hình nêm;

– Nạo vét sạch vật liệu rời;

– Tưới nhựa lỏng (TCVN 8818–1), nhũ tương nhựa đường (TCVN 8817–1; TCVN 13506) hoặc nhựa đặc (Phụ lục A TCVN 13567–1 : 2022) đã đun nóng vào khe nứt;

– Trám vết nứt bằng hỗn hợp BTNN hạt nhỏ.

b) Sửa chữa các khe nứt đơn theo phương pháp trám nhựa, rải cát theo trình tự:

– Đục mở rộng vết nứt tạo thành dạng hình nêm;

– Nạo vét sạch vật liệu rời;

– Tưới nhựa nóng vào khe nứt;

– Rắc cát vào khe nứt, thấp hơn mặt đường cũ (3 ÷ 5) mm;

– Tưới nhựa lần thứ hai vào khe nứt;

– Rắc cát vào khe nứt cho đầy và phủ rộng ra 2 bên khe nứt khoảng (5 ÷ 10) cm.

5.4.3.6 Xử lý lún lõm cục bộ trên mặt đường:

Các vết lún lõm cục bộ trên mặt đường đá dăm láng nhựa hay thấm nhập nhựa được sửa chữa tùy thuộc vào chiều sâu của vết lún.

a) Trường hợp chiều sâu lún lõm  8 cm: Xử lý tương tự như trường hợp vá ổ gà, vá vỡ mép mặt đường bằng hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu hoặc BTNN hoặc vá ổ gà bằng đá dăm thấp nhập nhựa nóng;

b) Trường hợp chiều sâu lún lõm > 8 cm: Xử lý bằng đá dăm tiêu chuẩn láng nhựa 3 lớp dưới hình thức nhựa nóng, lượng nhựa 4,5 kg/m2. Trình tự thực hiện theo TCVN 8863. Thiết bị đầm nén được lựa chọn sử dụng thích hợp với diện thi công và đảm bảo độ chặt yêu cầu. Các vết lún lõm cục bộ trên mặt đường BTN được sửa chữa bằng hỗn hợp BTN nóng, BTNN hoặc hỗn hợp đá trộn nhựa pha dầu.

5.4.3.7 Xử lý lún trồi của lớp mặt BTN: Trường hợp mặt đường BTN bị hư hỏng dạng lún, trồi do mất ổn định hỗn hợp: Xử lý tương tự như trường hợp hư hỏng lún lõm cục bộ trên mặt đường BTN, nhưng chiều sâu xử lý chỉ đến hết phần hư hỏng trong lớp mặt BTN. Cách xử lý:

– Đào bỏ phần mặt đường bị lún, trồi đến hết chiều sâu lớp mặt hư hỏng;

– Rải và lu lèn hỗn hợp BTN nóng (TCVN 13567–1 : 2022) hay BTNN.

5.4.3.8 Mặt đường nhựa bị bong tróc được xử lý bằng cách láng nhựa hai lớp dưới hình thức nhựa nóng theo TCVN 8863 hoặc láng nhũ tương nhựa đường a xít theo TCVN 9505.

5.4.3.9 Mặt đường bị mài mòn có thể được sửa chữa bằng phương pháp láng nhựa 1 lớp hoặc 2 lớp tùy thuộc lưu lượng giao thông trên đường theo tiêu chuẩn thi công mặt đường láng nhựa. Trường hợp đường có lưu lượng xe dưới 150 xe/ngày đêm, thực hiện láng nhựa nóng 1 lớp. Trường hợp đường có lưu lượng xe lớn hơn hoặc bằng 150 xe/ngày đêm, thực hiện láng nhựa nóng 2 lớp theo TCVN 8863 hoặc láng 2 lớp bằng nhũ tương nhựa đường axít theo TCVN 9505.

5.4.3.10 Mặt đường bị sình lún cục bộ được xử lý theo trình tự như sau:

– Đào bỏ phần mặt, móng và nền đường sình lún đến hết phạm vi hư hỏng;

– Đắp nền bằng vật liệu chọn lọc, đầm chặt đất nền đảm bảo K  0,98;

+ Nếu đoạn nền ở khu vực khô ráo và xử lý vào mùa khô, có thể đắp hoàn trả nền đường bị sình lún bằng loại đất nền đường cũ, đầm nén đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật. Đắp thành từng lớp, chiều dày  20 cm, đầm đạt độ chặt K  0,98.

+ Nếu đoạn nền nằm trong khu vực ẩm ướt hoặc xử lý vào mùa mưa thì vật liệu đắp trả nền đường nên dùng cát, tốt nhất là cát hạt thô. Tuỳ thuộc kết cấu áo đường cũ, lưu lượng và tải trọng xe, điều kiện thủy nhiệt của nền đường để quyết định kết cấu phần thay thế.

– Lớp móng dưới của mặt đường có thể dùng đá thải (với hàm lượng đất dính < 6 %) chia thành từng lớp dày  20 cm đầm chặt;

– Hoàn trả lớp móng trên và lớp mặt đường như kết cấu của mặt đường cũ. Thi công từng lớp móng và mặt đường theo quy trình tương ứng với mỗi lớp.

5.4.4 Bảo dưỡng thường xuyên mặt đường đá dăm.

5.4.4.1 Bù phụ mặt đường được thực hiện khi vật liệu nhỏ trên bề mặt đường đá dăm bị mất mát. Thực hiện bù phụ cát sạn mặt đường bằng cách rải vật liệu hạt nhỏ (cát lẫn sỏi sạn nhỏ) vào lòng đường và tưới ẩm mặt đường.

5.4.4.2 Ổ gà trên mặt đường đá dăm được vá bằng vật liệu đá dăm với kích cỡ thích hợp tùy thuộc chiều sâu ổ gà. Trình tự tiến hành:

– Dùng cuốc chim, xà beng cuốc sửa ổ gà vuông thành sắc cạnh đến hết chiều sâu hư hỏng và không nhỏ hơn 10 cm;

– Quét sạch các vật liệu rời rạc và bụi ở phạm vi chỗ hỏng đảm bảo sạch, khô;

– Rải và lu lèn theo trình tự thi công mặt đường đá dăm nước TCVN 9504. Thiết bị đầm nén được lựa chọn phù hợp với diện thi công và đảm bảo độ chặt yêu cầu.

5.4.5 Bảo dưỡng thường xuyên mặt đường cấp phối và mặt đường đất.

5.4.5.1 Bù phụ mặt đường được thực hiện theo trình tự như mục 5.4.4.1.

5.4.5.2 Tưới nước chống bụi được thực hiện để giảm thiểu tối đa mức độ bụi khi xe chạy ở các khu dân cư. Tưới nước chống bụi được thực hiện vào những ngày hanh khô. Tuỳ theo điều kiện thời tiết thực hiện tưới nước tối thiểu 1 lần/ngày.

5.4.5.3 Chống trơn lầy mặt đường cấp phối và mặt đường đất bị lầy lội được thực hiện theo trình tự sau:

– San gạt bỏ lớp sình lầy và kết hợp khơi thông hệ thống thoát nước;

– Rải cấp phối đá dăm (TCVN 8859), cấp phối thiên nhiên (TCVN 8857), cấp phối cuội sỏi hoặc gạch vụn, đá thải vào những vị trí bị sình lầy;

– Lu lèn bằng thiết bị thích hợp.

5.4.5.4 Mặt đường cấp phối và mặt đường đất bị gồ ghề gợn sóng được xử lý theo trình tự sau:

– Gạt bỏ các vị trí gợn sóng bằng máy san. Nếu gợn sóng nhiều và liên tục phải xáo xới lại lớp mặt ở vùng bị gợn sóng;

– Dùng máy san gạt trả lại siêu cao, độ dốc ngang và độ bằng phẳng cho mặt đường;

– Lu lèn sử dụng thiết bị thích hợp và đảm bảo độ chặt yêu cầu.

5.4.5.5 Vá ổ gà, lún lõm cục bộ trên mặt đường cấp phối và đường đất theo trình tự sau:

– Đào vị trí hư hỏng thành hình vuông thành sắc cạnh với chiều sâu tối thiểu bằng chiều sâu hư hỏng và không nhỏ hơn 10 cm;

– Tưới nước (nếu khu vực ổ gà, lún lõm bị khô quá);

– Rải cấp phối, san phẳng (hệ số lèn ép 1,3);

– Đầm nén bằng thiết bị thích hợp, cần thiết phải tưới nước để đảm bảo độ ẩm tốt nhất khi đầm.

5.4.5.6 Xử lý sình lún trên mặt đường cấp phối và đường đất theo trình tự sau:

– Đào bỏ phần nền mặt đường bị sình lún đến hết phạm vi hư hỏng;

– Đắp bù bằng vật liệu chọn lọc và đầm chặt, đảm bảo K  0,95. Có thể sử dụng phần đất nền đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc cát, xỉ lò vôi, gạch vỡ ... chia thành từng lớp dày  20 cm, đầm lèn chặt K  0,95;

– Rải lớp mặt cấp phối, chiều dày từ (10 ÷ 20) cm đầm lèn chặt K  0,95 đảm bảo độ dốc ngang mặt đường.

5.5.1 Các hoạt động BDTX kè, tường chắn đất bằng đá xếp khan và rọ đá gồm:

– Phát quang không để cây, cỏ mọc lấp;

– Bổ sung thêm đá hộc vào các vị trí bị mất, thay thế các dây thép bị đứt;

– Khơi thông nước không cho chảy vào khu vực có kè, tường chắn đất.

5.5.2 Các hoạt động BDTX kè, tường chắn đất bằng BTXM và đá xây gồm:

– Gia cố, sửa chữa những hư hỏng của kè, tường chắn đất;

– Trát các khe nứt bằng vữa xi măng cát vàng mác 100;

– Xây lại các vị trí bị vỡ bằng đá hộc xây vữa xi măng cát vàng mác 100 hoặc đổ BTXM cấp độ bền B15;

– Phát quang không để cây, cỏ mọc lấp.

Các hoạt động BDTX đường tràn và đường ngầm bao gồm:

– Trát lại các chỗ nứt bằng vữa xi măng cát vàng mác 100, xây lại các vị trí bị vỡ bằng đá hộc xây vữa xi măng cát vàng mác 100 trên mái dốc;

– Thay thế hoặc kê kích lại các tấm BTXM lát mặt đường cho bằng phẳng;

– Sơn kẻ cột thuỷ chí và cọc tiêu, biển báo để dễ quan sát mực nước;

– Sửa chữa thay thế các cọc tiêu, biển báo bị gãy, mất;

– Thông cống, vét dọn sạch đất đá, cành cây, bùn rác trong lòng cống và thượng hạ lưu ngầm, tràn;

– Bổ sung đá hộc vào phần gia cố chống xói chân mái dốc đường tràn và đường ngầm;

– Bổ sung đá hộc vào phần mặt đường ngầm, đường tràn sau mỗi lần nước ngập đối với đường ngầm, đường tràn có mặt đường là đá hộc xếp khan.

Bao gồm các hạng mục: Vỏ hầm, hệ thống thoát nước, hệ thống điện chiếu sáng.

5.7.1 Kiểm tra thường xuyên vỏ hầm bằng đá tự nhiên để phát hiện vị trí bị vỡ, bị phong hoá hoặc có nước từ trên ngấm xuống và đánh giá mức độ hư hỏng, đề xuất giải pháp và lập kế hoạch sửa chữa.

5.7.1.1 Kiểm tra thường xuyên vỏ hầm bằng bê tông, BTCT, đá xây, để phát hiện các vết nứt, đánh dấu vết nứt bằng “tem” thạch cao hoặc bằng phương pháp thích hợp để theo dõi phát triển hư hỏng. Nếu có nước từ phía trên ngấm xuống cần nghiên cứu nguyên nhân, kiểm tra hệ thống thoát nước ở phía trên để sửa chữa ngay nếu bị ách tắc hay hư hỏng, đề xuất biện pháp và lập kế hoạch sửa chữa. Các hư hỏng nhỏ của bê tông, đá xây phải sửa chữa lại như ban đầu, đảm bảo mỹ quan.

5.7.1.2 Bảo dưỡng hệ thống thoát nước trong hầm bao gồm: Rãnh dọc, rãnh đỉnh, rãnh ngầm. Các hoạt động bảo dưỡng bao gồm:

– Phát cây, dọn cỏ, nạo vét, đất cát lắng đọng trong lòng rãnh, hố tụ nước;

– Xem xét tình trạng thoát nước của rãnh ngầm, nếu phát hiện khả năng tiêu thoát nước kém, cần xem xét nguyên nhân và sửa chữa kịp thời;

– Sửa chữa các bộ phận của hệ thống thoát nước bằng bê tông, đá xây. Bổ sung, thay thế nắp rãnh dọc bằng tấm bê tông nếu có mất mát hay hư hỏng;

– Bảo dưỡng, sơn lại các đường ống dẫn nước hoặc thay thế các đoạn ống dẫn nước nếu bị han rỉ nặng hoặc không đảm bảo hoạt động tốt.

5.7.1.3 Bảo dưỡng thường xuyên hệ thống điện chiếu sáng bao gồm bóng đèn, chao đèn, cột đèn, dây dẫn, tủ điện, cầu dao, máy phát, trạm biến áp...

– Khi có bóng bị cháy cần phải thay thế ngay, tỷ lệ bóng sáng luôn luôn phải đảm bảo  90 %;

– Các cột đèn, chao đèn nếu bị rỉ phải được sơn lại. Nếu bị hư hỏng phải thay thế ngay;

– Các thiết bị điện như máy phát điện (trạm biến áp), cầu dao, tủ điện dây dẫn... phải được bảo dưỡng, sửa chữa theo quy định của ngành điện.

5.7.2 Đối với đường hầm hiện đại, công tác BDTX tuân thủ quy định riêng của công trình hầm cụ thể.

Các hoạt động BDTX bao gồm:

– Bảo dưỡng hệ thống báo hiệu đường bộ: Dán lại màng phản quang mặt biển báo hiệu bị mờ cho sáng sủa, rõ ràng, sơn lại vạch kẻ đường bị mờ ... giúp cho lái xe bình tĩnh đưa xe vào đường cứu nạn dễ dàng khi gặp sự cố;

– Bảo dưỡng hộ lan và các trang thiết bị hỗ trợ tiêu năng: Nắn sửa và thay thế các đoạn hộ lan/trang thiết bị hỗ trợ tiêu năng bị hư hỏng; xiết lại các bulông bị lỏng, bổ sung bu lông, ê cu bị mất;

– Dọn sạch các chướng ngại vật (đất bùn, đá rơi...) trên mặt đường cứu nạn, đặc biệt lưu ý đoạn tiếp giáp giữa đường chính với đường cứu nạn;

– Khơi thông rãnh thoát nước;

– Bổ sung đầy đủ sỏi, cuội sông suối, đá dăm có cạnh tròn, cát của đệm giảm tốc ... theo thiết kế của đường cứu nạn;

– Xáo xới lại mặt đường cứu nạn để đảm bảo vật liệu mặt đường cứu nạn có độ xốp, đủ ma sát theo thiết kế ban đầu.

Các hoạt động BDTX bao gồm:

5.10.1 Thông cống khi các cống bị tắc hay trước mùa mưa lũ. Trình tự thực hiện:

– Nạo vét đất, đá, vệ sinh rác thải xung quanh cửa thu, lưới chắn rác tại các vị trí hố thu để thu nước được đảm bảo;

– Nạo vét đất, đá lắng đọng trong hố thu nước thượng lưu, trong lòng cống và hạ lưu cống để thông thoát nước cho cống;

– Đất, đá được nạo vét được vận chuyển đến vị trí đổ thích hợp, tránh để trên mặt, lề đường hay trên thành hố thu nước sẽ bị nước cuốn trôi lại cống khi trời mưa.

5.10.2 Trám lại các khe nối ống cống bị bong nứt, các vết nứt tại tường đầu, tường cánh, sân thượng hạ lưu, mái vòm cống bằng vữa xi măng cát vàng mác 100.

5.10.3 Xây lại các kết cấu xây hoặc BTXM bị vỡ bằng đá hộc xây vữa xi măng mác 100 hoặc đổ BTXM cấp độ bền B15 đảm bảo hình dạng và trạng thái như ban đầu.

5.10.4 Thanh thải dòng chảy thượng và hạ lưu cống theo trình tự:

– Nạo vét đất, cát lắng đọng trong dòng chảy;

– Phát quang cây, cỏ ở hai bên dòng chảy, hai đầu cống đảm bảo thoát nước tốt;

– Vận chuyển đất, cát nạo vét và cây cỏ đến vị trí đổ quy định.

Công tác BDTX cầu là các hoạt động nhằm khắc phục kịp thời những hư hỏng của các bộ phận kết cấu công trình trực tiếp ảnh hưởng đến an toàn công trình và ATGT.

5.11.1 Mặt cầu và hệ thống thoát nước trên mặt cầu cần được vệ sinh thường xuyên. Các ống thoát nước bị hư hỏng phải được thay thế ngay khi được phát hiện.

5.11.2 Sơn hoặc quét vôi lại lan can cầu tùy thuộc vào loại kết cấu của lan can. Tần suất thực hiện phụ thuộc kế hoạch được giao hoặc phù hợp với điều kiện hợp đồng, có thể là mỗi năm một lần hoặc (2 ÷ 3) năm/1 lần.

5.11.3 Bảo dưỡng thường xuyên hệ thống điện chiếu sáng trên cầu theo qui định tại 5.7.1.3.

5.11.4 Sửa chữa nhỏ các hư hỏng của lớp phủ mặt cầu bao gồm: Ổ gà, lún trồi BTN, lún vệt bánh xe, bong bật, bong tróc trong phạm vi hẹp.

5.11.4.1 Vá ổ gà, sửa chữa lún trồi và lún vệt bánh xe lớp phủ BTN mặt cầu trong phạm vi hẹp được thực hiện theo trình tự:

– Xác định phạm vi hư hỏng, thông thường rộng hơn mép hỏng tối thiểu 5 cm;

– Bóc bỏ phần vật liệu hư hỏng đến tận bản mặt cầu;

– Tưới dính bám bằng vật liệu thích hợp, tỉ lệ tuân thủ theo thiết kế và tùy thuộc vào kết cấu bản mặt cầu;

– Thực hiện vá ổ gà bằng vật liệu theo thiết kế và tương tự như vá ổ gà trên mặt đường tùy thuộc loại vật liệu sử dụng.

5.11.4.2 Sửa chữa bong bật, bong tróc lớp phủ BTN mặt cầu trong phạm vi hẹp theo trình tự:

– Xác định phạm vi hư hỏng, thông thường rộng hơn mép hỏng tối thiểu 5 cm;

– Tùy thuộc vào mức độ và phạm vi bong bật, bong tróc, áp dụng giải pháp láng nhựa hay dùng hỗn hợp BTN theo tiêu chuẩn tương ứng hiện hành.

5.11.5 BDTX mặt cầu bằng BTXM bao gồm các hoạt động sửa chữa các hư hỏng nhỏ dạng nứt vỡ hay sửa chữa khe co dãn tương tự như đối với loại mặt đường BTXM theo qui định tại 5.4.2.

5.11.6 BDTX mặt cầu bằng gỗ: Thay thế các bộ phận bằng gỗ bị mục, gãy, hỏng; bắt xiết bu lông hệ ván mặt cầu và sửa chữa lại đảm bảo chắc chắn.

5.11.7 BDTX các khe co dãn cầu theo trình tự:

– Dọn sạch vật cứng rơi vào khe co dãn bằng phương pháp thích hợp;

– Vệ sinh sạch sẽ các khe co và khe dãn;

– Xiết chặt các bulông liên kết khe co dãn với dầm, bổ sung các nút đậy (đối với khe co dãn bằng cao su) và phải xử lý các bản thép bị cong vênh (đối với khe co dãn bằng thép bản).

5.11.8 Bảo dưỡng thường xuyên dầm cầu

5.11.8.1 Bảo dưỡng dầm cầu bằng kết cấu BTCT và BTCT–DUL:

– Làm sạch các vị trí mà bê tông bề mặt của dầm bị lão hoá hoặc bị rêu mốc do nước thấm hoặc do môi trường, quét chất chống thấm hoặc vữa xi măng để bảo vệ;

– Quét vữa xi măng tại các vị trí xuất hiện vết nứt dăm nhỏ (0,2 mm    0,3 mm). Nếu vết nứt có chiều rộng lớn hơn, xem xét sửa chữa vết nứt bằng phương pháp và sử dụng vật liệu riêng và phải dán "tem" bằng thạch cao hoặc vữa xi măng để theo dõi;

– Làm sạch và trát lại như hình dạng ban đầu các vị trí bê tông bị hư hỏng và khuyết tật bằng vữa xi măng hoặc sử dụng loại vật liệu phù hợp;

– Những vị trí cốt thép trong bê tông bị hở ra và bị rỉ thì phải đánh sạch rỉ và trát bằng chiều dày của lớp bảo vệ ban đầu. Có thể dùng keo gốc Epoxy có pha với xi măng (tỷ lệ theo nhà sản xuất quy định) hoặc sử dụng loại vật liệu thích hợp để sửa chữa;

– Dầm cầu bằng kết cấu BTCT–DUL nếu có vết nứt thì phải dán "tem" bằng thạch cao, hoặc vữa xi măng, hoặc một phương pháp thích hợp để theo dõi.

5.11.8.2 Dầm, dàn thép và thép–bê tông liên hợp được bảo dưỡng thường xuyên như sau:

– Thường xuyên làm vệ sinh hai đầu dầm (đặc biệt là hai dầm biên) thường bị các tạp chất rơi vào dễ gây rỉ;

– Tại các nút liên kết của dầm, dàn (đặc biệt là đối với các nút dưới má hạ) phải đảm bảo sạch sẽ, thoáng gió. Tuyệt đối không để nước đọng tại các nút liên kết này;

– Những vị trí bị xước sơn do va quyệt thì phải sơn lại ngay bằng sơn chống rỉ (2 lớp), sau đó sơn lại 1 lớp sơn phủ bên ngoài;

– Những vị trí han rỉ cục bộ thì phải làm sạch rỉ (có thể dùng bàn chải sắt) sau đó sẽ sơn lại như trên;

– Xiết lại các bu lông bị lỏng; thay thế những bu lông, đinh tán bị hư hỏng bằng bu lông có kích thước và cường độ tương tự;

– Nếu các tấm bản BTCT kê trên dầm thép bị "cập kênh" thì phải dùng nêm bằng cao su chèn chặt. Có thể dùng vữa không co ngót tự chảy hoặc keo gốc Epoxy hay một loại vật liệu thích hợp bơm vào đáy tấm để sửa chữa. Với mỗi loại vật liệu sử dụng, trình tự thực hiện và yêu cầu bảo dưỡng cần được tuân thủ tùy thuộc vào từng loại theo khuyến cáo của nhà cung cấp.

5.11.9 Bảo dưỡng thường xuyên gối cầu: Vệ sinh mặt gối cầu và bôi mỡ toàn bộ gối cầu đối với gối cầu bằng thép. Tần suất thực hiện tùy theo kế hoạch được giao hay theo điều kiện hợp đồng, khuyến cáo thực hiện ít nhất 1 lần/năm.

5.11.10 Bảo dưỡng thường xuyên mố, trụ cầu bao gồm các hoạt động:

– Vệ sinh bề mặt đỉnh mố, trụ cầu;

– Trát vá các chỗ nứt vỡ, bung mạch vữa xây cục bộ của mố, trụ cầu và 1/4 nón bằng vữa xi măng mác 100;

– Phát quang cây cỏ phần tường mố, trên 1/4 nón và 20 m trong phạm vi thượng và hạ lưu cầu.

– Thanh thải dòng chảy dưới cầu, gỡ cây trôi mắc vào mố, trụ cầu;

– Sửa chữa bậc lên xuống cầu và sơn chống rỉ các thang kiểm tra cầu.

5.11.11 Bảo dưỡng thường xuyên đường đầu cầu bao gồm các hoạt động sau:

– Sửa chữa mặt đường đầu cầu tương tự như đối với mặt đường thông thường;

– Phát quang cây cỏ trên mái taluy đường đầu cầu, mỗi bên 10 m tính từ đuôi mố cầu;

– Nắn chỉnh và bổ sung các biển báo hiệu, MLG, mốc cao độ, tường hộ lan hai đầu cầu ... bị nghiêng lệch, vỡ, mất;

– Sơn kẻ lại các biển báo bị mờ, 1÷3 năm /1 lần hoặc tuỳ thuộc điều kiện hợp đồng;

– Đắp phụ nền đường đầu cầu bị thiếu khuyết.

5.11.12 Bảo dưỡng thường xuyên hệ thống kè hướng dòng, các kết cấu phòng hộ:

– Trát vá các chỗ nứt vỡ, bung mạnh vữa xây cục bộ của kè hướng dòng bằng vữa xi măng mác 100;

– Phát quang cây cỏ quanh khu vực kè hướng dòng, các kết cấu phòng hộ.

BDTX hệ thống báo hiệu đường bộ đảm bảo các thiết bị báo hiệu luôn sáng sủa, sạch sẽ, các ký hiệu rõ ràng, không bị mờ bẩn ... đảm bảo nguyên trạng theo thiết kế ban đầu.

5.12.1 BDTX biển báo hiệu đường bộ gồm các hoạt động sau:

– Sơn biển báo (cột và mặt sau của biển), (1 ÷ 3) năm /1 lần tùy thuộc vào điều kiện thực tế hoặc điều kiện hợp đồng;

– Dán lại lớp phản quang (TCVN 7887) trên bề mặt biển báo bị hư hỏng;

– Thay thế, bổ sung biển báo bị gãy, mất;

– Nắn chỉnh, tu sửa các biển báo bị cong, vênh; dựng lại các biển báo bị nghiêng lệch cho ngay ngắn, đúng vị trí và vệ sinh bề mặt bảo đảm sáng sủa, rõ ràng;

– Vệ sinh, bảo dưỡng, xiết bu lông cột biển báo, giá long môn, cột cần vươn và biển báo bên trên;

– Phát cây, thu dọn các chướng ngại vật không để che lấp biển báo.

5.12.2 BDTX vạch kẻ đường đảm bảo vạch sơn kẻ đường phải sáng rõ, không bị cát bụi lấp, sơn kẻ lại các đoạn vạch sơn mờ hay bong tróc. Tùy theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng và tùy thuộc loại sơn, cạo bỏ vạch sơn cũ và kẻ lại vạch sơn mới trên toàn bộ đường (theo TCVN 8788 hay TCVN 8791). Khuyến cáo với sơn loại thường (TCVN 8786, TCVN 8787), sơn kẻ lại sơn 2 lần/năm; với sơn nóng phản quang (sơn nhiệt dẻo, TCVN 8791), tối thiểu là (2 ÷ 3) năm/1lần. Đối với các đoạn tuyến có lưu lượng giao thông lớn thì thời gian sơn kẻ lại có thể ngắn hơn hoặc theo điều kiện hợp đồng.

5.12.3 BDTX gờ, gồ giảm tốc: Sửa chữa các vị trí sứt vỡ của gồ giảm tốc bằng vật liệu thích hợp; sơn kẻ lại các vệt sơn gờ, gồ giảm tốc bị mờ; sơn lại các vạch sơn gờ, gồ giảm tốc theo kế hoạch hay theo điều kiện hợp đồng.

5.12.4 BDTX đinh phản quang: Vệ sinh bề mặt đinh phản quang; thay thế các đinh phản quang bị mất, hỏng.

5.12.5 BDTX gương cầu lồi: Sơn kẻ lại cột bị mờ; thay thế các tấm bán cầu bị mờ hay vỡ, mất; phát quang cây cối bảo đảm tầm nhìn gương.

5.12.6 BDTX đảo giao thông: Chăm sóc thảm cỏ, cây xanh trên đảo hàng ngày; sửa chữa các tấm biển gắn mũi tên chỉ đường, tiêu phản quang; sửa chữa các vị trí mép đảo bị hư hỏng do xe va quệt, sơn hay quét vôi lại thành đảo giao thông và bó vỉa để đảm bảo rõ ràng, sáng sủa.

5.12.7 BDTX tường hộ lan bằng đá xây:

– Quét vôi tường hộ lan theo kế hoạch hoặc theo điều kiện hợp đồng, tối thiểu là 1 lần/năm;

– Vá, sửa những vị trí tường hộ lan bị sứt, vỡ bằng đá hộc xây vữa xi măng cát vàng mác 100 hoặc BTXM cấp độ bền B15;

– Phát quang không để cây cỏ mọc che lấp;

5.12.8 Bảo dưỡng hộ lan tôn sóng:

– Nắn sửa và thay thế các đoạn bị hư hỏng do xe va quệt;

– Sơn lại các đoạn tôn sóng bị rỉ. Sơn lại toàn bộ hộ lan lượn sóng theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng, trừ loại tôn sóng mạ kẽm;

– Vệ sinh sạch sẽ các “mắt phản quang” gắn ở vị trí cột;

– Thay thế các “mắt phản quang” bị mất, hỏng;

– Xiết lại các bulông bị lỏng hoặc bổ sung bu lông, ê cu bị mất.

5.12.9 Bảo dưỡng hộ lan bằng dây cáp, hộ lan con xoay và các loại hộ lan khác:

a) Hộ lan bằng dây cáp:

– Nắn sửa và thay thế các cột hộ lan bằng thép bị hư hỏng;

– Sơn lại cột hộ lan;

– Căng chỉnh lại các đoạn cáp chùng, xiết lại hoặc bổ sung các chốt giữ bị hỏng hoặc mất mát.

b) Hộ lan con xoay:

– Vệ sinh, làm sạch con xoay và các bộ phận của hộ lan;

– Thay thế các màng phản quang trên con xoay bị hỏng, kém độ phản quang;

– Xiết lại các bulông bị lỏng, bổ sung bu lông, ê cu bị mất;

– Sửa chữa, thay thế các bộ phận bị hư hỏng (con xoay, thanh ngang ...).

c) Các loại hộ lan khác:

– Bảo dưỡng theo hướng dẫn riêng của từng loại hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

5.12.10 BDTX dải phân cách mềm:

– Sơn kẻ lại các trụ bê tông và ống thép theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng, khuyến cáo tối thiểu 2 năm/1 lần;

– Thay thế các trụ bê tông bị vỡ, ống thép bị cong vênh;

– Nắn chỉnh lại các đoạn dải phân cách mềm bị xô lệch cho ngay ngắn, đúng vị trí, đảm bảo mỹ quan.

5.12.11 BDTX dải phân cách cứng bằng BTXM:

– Sơn kẻ lại các vạch sơn bị mờ. Sơn lại toàn bộ dải phân cách cứng theo kế hoạch hoặc theo điều kiện hợp đồng. Khuyến cáo tối thiểu 2 năm/1 lần;

– Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ các “mắt phản quang” gắn trên đỉnh dải phân cách.

5.12.12 BDTX cọc trụ dẻo phân làn, cọc tiêu, cọc H, cột kilômét, cọc MGPMB, cọc MLG ... nội dung gồm có:

– Nắn sửa các cọc trụ dẻo phân làn, cọc tiêu, cọc H, cột kilômét, cọc MGPMB, cọc MLG ... bị nghiêng lệch cho ngay ngắn;

– Bổ sung, thay thế những cọc bị gãy, mất;

– Làm vệ sinh hệ thống cọc trụ dẻo phân làn, cọc tiêu, cọc H, cột kilômét, cọc MGPMB, cọc MLG. Sơn các cọc tiêu, cọc H, cột kilômét bị mờ. Sơn lại toàn bộ hệ thống cọc tiêu, cọc H, cột kilômét, cọc MGPMB, cọc MLG theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng, khuyến cáo tối thiểu 1 lần/ năm;

– Phát quang không để cây cỏ che lấp hệ thống cọc tiêu, cọc H, cột kilômét, cột MLG.

5.12.13 BDTX màng phản quang trên các thiết bị báo hiệu đường bộ:

– Làm vệ sinh màn phản quang, đảm bảo các màng phản quang luôn sáng rõ;

– Thay thế màng phản quang khi bị hư hỏng, bị bong (TCVN 7887). Thay thế thiết bị báo hiệu đường bộ có phản quang khi cần thiết.

5.12.14 BDTX tấm chống chói:

– Làm vệ sinh các tấm chống chói đảm bảo sạch sẽ;

– Xiết chặt các tấm chống chói, xiết chặt lại hay thay thế các ốc vít, bu lông;

– Sơn chống gỉ hệ thống khung đỡ ít nhất 1 lần/1năm;

– Thay thế tấm chống chói khi bị hư hỏng;

– Thay thế các thanh hệ thống khung đỡ bị hư hỏng.

5.12.15 BDTX cột thuỷ chí:

– Nắn sửa cột thủy chí thẳng hàng, ngay ngắn, bổ sung, thay thế những cột bị gãy, mất;

– Làm vệ sinh hệ thống cột thủy chí. Sơn lại theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng, khuyến cáo tối thiểu 1 lần/ năm vào trước mùa mưa lũ.

5.12.16 Quy trình BDTX hệ thống đèn tín hiệu giao thông (bao gồm cả đèn cảnh báo giao thông màu vàng) được quy định riêng.

5.14.1 BDTX hàng cây bên đường:

– Xén tỉa cành cây đảm bảo tầm nhìn, tĩnh không của đường; chặt hạ những cây bị chết, những cành bị sâu, mục có nguy cơ bị gãy và những cây ảnh hưởng đến ATGT. Thực hiện vào trước mùa mưa bão hàng năm;

– Quét vôi 2 lần bằng nước vôi trắng quanh gốc cây, chiều cao quét từ (1,0 ÷ 1,5) m tính từ mặt đất trở lên. Tần suất thực hiện theo kế hoạch được giao hoặc theo điều kiện hợp đồng, khuyến cáo tối thiểu 1 lần/năm.

5.14.2 Bảo dưỡng hàng cây trồng, thảm cỏ, vườn hoa trên dải phân cách trung tâm hay dải đất lưu không dành cho đường:

– Tưới nước cho cây, thảm cỏ, vườn hoa sử dụng xe tưới nước chuyên dụng hoặc tưới thủ công. Tuỳ theo điều kiện thời tiết từng mùa để tưới cho phù hợp bảo đảm cây, cỏ, hoa sống và phát triển tốt;

– Trồng bổ sung những cây, hoa, các mảng thảm cỏ bị chết, mất;

– Xén tỉa cành tạo dáng cho cây, hoa và xén cỏ đảm bảo mỹ quan. Không cho phép cành cây, hoa và cỏ mọc chờm ra ngoài hàng vỉa bê tông và chiều cao cây không quá 1,3 m kể từ cao độ mặt vỉa.

7.1 Trong khi thực hiện BDTX đường bộ, phải tuyệt đối đảm bảo ATGT cho người thi công, cho người sử dụng đường và các phương tiện giao thông trên đường.

7.2 Công tác tổ chức giao thông và bố trí phòng hộ khi thi công trên đường đang khai thác thực hiện theo các tiêu chuẩn và quy định hiện hành.

7.2.1 Công nhân làm việc trên đường phải mặc quần áo bảo hộ lao động có phản quang.

7.2.2 Khi thi công phải có biển báo công trường, biển hạn chế tốc độ hoặc biển đi chậm ... đặt cách vị trí thi công từ (50 ÷ 150) m tuỳ thuộc tốc độ xe chạy trên đường đó.

7.2.3 Bố trí người hướng dẫn điều hành giao thông phải có đầy đủ cờ, còi, phù hiệu.

7.2.4 Rào chắn khu vực thi công. Các hoạt động BDTX và các dụng cụ, thiết bị để sửa chữa đường chỉ được phép đặt và di chuyển trong phạm vi đã rào chắn.

7.2.5 Ban đêm phải có đèn đỏ báo hiệu. Riêng trên các tuyến đường mật độ xe cộ đông hoặc tốc độ xe chạy cao phải có đèn báo hiệu kể cả khi thi công ban ngày.

9.1 Trong quá trình BDTX đường bộ cần tuân thủ nghiêm chỉnh các qui định hiện hành về bảo vệ môi trường.

9.2 Khi tiến hành các hoạt động BDTX đường bộ, phải thực hiện tốt các quy tắc trật tự vệ sinh, an toàn, không gây ô nhiễm môi trường nước, không khí ... Các phương tiện vận chuyển vật liệu phải được che chắn, không để rơi vãi trên đường.

9.3 Tuyệt đối không đun nhựa đường bằng phương pháp thủ công. Phải dùng thiết bị chuyên dụng để đun nhựa đường với chất đốt là dầu hoặc năng lượng sạch thân thiện với môi trường.

9.4 Không bố trí đặt thiết bị đun nấu nhựa đường sát các khu dân cư, trên mặt cầu, gần khu vực để chất dễ cháy, chất nổ.

9.5 Hạn chế dùng biện pháp vá ổ gà, láng nhựa mặt đường bằng hình thức nhựa nóng tại các khu dân cư dọc tuyến. Phải dùng các giải pháp kỹ thuật và vật liệu thay thế khác ít ảnh hưởng đến môi trường như dùng hỗn hợp nguội hay các giải pháp khác sử dụng nhũ tương nhựa đường.

9.6 Giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của tiếng ồn, khói xả do xe máy thi công gây ra trong quá trình BDTX tại các khu dân cư bằng cách bố trí thời gian thi công hợp lý.

9.7 Khi kết thúc công việc BDTX phải thu dọn gọn, sạch mặt bằng trong phạm vi thi công.