ชื่อเรื่อง การสานเส้นพลาสติก ตำบลดอนใหญ่
ชุมชน ตำบลดอนใหญ่ อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา
การสานตะกร้าพลาสติก เกิดจากภูมิปัญญาที่มีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นในลักษณะของการทำเครื่องจักสาน ลักษณะต่างๆ ซึ่งแต่เดิมได้นำวัตถุดิบจากธรรมชาติเท่าที่จะหาได้ใกล้ตัวมาทำให้เกิดประโยชน์ เช่น ไม้ไผ่ หวาย เป็นต้น ซึ่งสามารถหาได้ในพื้นที่แถบนี้มาสานเป็นสิ่งของเครื่องใช้สำหรับใช้สอยในชีวิตประจำวัน ต่อมาชาวบ้านได้มีการนำเส้นพลาสติกที่มีสีสันสดใส มาใช้ทำเครื่องจักสานตะกร้าพลาสติกเนื่องจากประชาชน ส่วนใหญ่ในพื้นที่มีความรู้เรื่องจักสานอยู่แล้วเพียงแต่ปรับเปลี่ยนวัสดุการสานมาเป็นเส้นพลาสติกเพื่อให้เกิด ความทนทาน และสามารถออกแบบเครื่องจักรสานได้หลากหลายกว่า และหากชาวบ้านคนใดจะยึดเป็น อาชีพเสริมก็สามารถทำได้และจะเป็นการอนุรักษ์ศิลปะการจักสานของคนรุ่นหลังได้สืบทอดต่อไป
5. พับเส้นทุกเส้น ตามรอยที่เป็นขอบของการสาน เป็นการขึ้นรูปตะกร้า
6. เริ่มการตัดเส้นสีเขียว (สีสมมติ) เพื่อนำขึ้นรอบทำลายของตะกร้า ใช้ความยาว 18 นิ้ว จ านวน 11 เส้น (วิธีตัดต้องให้เป็นปลายเฉียงๆ เพื่อง่ายต่อการสอดสานกัน จำนวนเส้นขึ้นอยู่กับขนาดของผลิตภัณฑ์ที่ จักสาน)
9. ชั้นที่ 2 ดันเส้นให้ชิด ก็สานสลับกันไปเป็นชั้นๆ โดยจะต้องมีการล็อคเส้นเพื่อไม่ให้เลื่อนไปมาเสมอ
10. พอสานไปจนใกล้ขอบก็ทำการเหน็บเส้นให้ไปทางเดียวกัน ทิ่มลงไปทางก้นตระกร้า เพื่อเตรียมเอาเส้นสี เขียวมาทำขอบ
11. เริ่มทำขอบน าเส้นพลาสติกสีเขียว
(สีสมมติ) 2 เส้นประกบกัน แล้ววางทาบไปกับขอบตระกร้าดึงเส้น สีฟ้า (สีสมมติ) ที่ล็อคดึงกลับมา แล้วก็สานทับไปกับขอบเส้นสีเขียว (สีสมมติ) แต่ต้องสลับลายสีไปด้วยเพื่อเป็นการสร้างขอบตระกร้าให้เกิดลวดลายทำอย่างนี้ทุกเส้นรอบตระกร้า
12. ขั้นทำการเก็บชาย ตัดชายให้สั้นพอดีกับการซ่อนลายได้แล้วก็เหน็บเก็บเข้าไปด้านในทำทุกเส้นเพื่อ ความเรียบร้อย
13. การทำหู ตัดเส้นพลาสติก 2 เส้น แล้วนำมาตัดผ่าครึ่ง
14. เพื่อนนำไปถัดสานขัดกันไปมานั้นไขว้ เส้นพลาสติก 2 เส้นเข้าหากัน โดยจะเรียงเป็น 4 เส้น การถัก คือ นำเส้นซ้ายสุด มาไขว้อ้อมไปด้านหลังวกกลับของเส้นที่ 3 ต่อด้วยนำเส้นขวาสุด นับถอยหลังไปไขว้ ด้านหลังวกกลับเส้นที่ 3 เช่นกัน ทำสลับไปมาอย่างนี้จนสุดปลายพลาสติก
15. นำมาติดหูที่ตัวตะกร้าโดยการรวบเส้นของหูเข้าด้วยกัน แบ่งแยกเป็น 2 ข้าง แล้วร้อยเข้ากับตัวตะกร้า สานเป็นลวดลาย แล้วทำการเก็บปลายเส้นให้เรียบร้อย ส าหรับเป็นหูหิ้ว หรือแขวนก็ได้ หรือน ามาสอดใส่ ในสายยางพลาสติก แล้วนำไปติดหูที่ตัวตะกร้าแทนก็ได้
สมัยก่อนปู่ ย่า ตา ยาย ได้ทำการจักสานของใช้ในการ ประกอบอาชีพและการดำรงชีวิต โดยนำวัสดุจากวัสดุ ธรรมชาติมาใช้ในการจักสาน เช่น ไม้ไผ่ หญ้า แฝก กก ผือ และอีกหลายๆ อย่าง จนก่อให้เกิดงาน อาชีพสืบต่อกันมาเป็นภูมิปัญญาสู่ลูกหลานแต่วัสดุ อุปกรณ์จากธรรมชาติเหล่านั้นไม่คงทนเท่าที่ควร ปัจจุบันความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ต่างๆ เกิดขึ้นมากมาย ทำให้มีการดัดแปลงจาก อุปกรณ์เหล่านี้ไปเป็นเส้นพลาสติกแทน โดยได้นำเอา เส้นพลาสติกที่มีลักษณะคล้ายตอกแต่มีสีสันลวดลายที่ สวยงามและคงทนมาทำการสาน สภาพปัจจุบัน เด็ก และเยาวชนถูกสภาพสังคมแห่งการบริโภคนิยมเป็น ผู้บริโภคมากกว่าเป็นผู้ผลิต จนพัฒนามาเป็นอาชีพของชุมชนบ้านดอนใหญ่ อำเภอคง จนถึงปัจจุบัน
การสานเส้นพลาสติก ปัจจุบันชาวบ้าน นิยมสานเป็นตะกร้า และมีการออกแบบลวดลายที่ทันสมัย มีความสวยงาม นอกจากกระเป๋ายังทำกล่องเก็บของ สานเป็นตะกร้าใส่ของ และ ที่ใส่แก้วน้ำ ด้วยเส้นพลาสติกหลากหลายสีสัน เพิ่มมูลค่าในการขายต่อ สร้างเป็นอาชีพให้กับชุมชนได้เป็นอย่างดี
ผู้เรียบเรียง นางสาว เกศรินทร์ เอกกลาง