Activities အဖွဲ့လှုပ်ရှားမှုများ

Paper on Htanaw grammar published in CLAO

The Htanaw Sar team published a paper on the complexity of the Htanaw verb phrase in the Cahiers de Linguistique Asie Orientale (CLAO), Brill.

4th International Burma/Myanmar Studies Conference (ICBMS4), August 2-4, 2024

The Htanaw Sar team partcipated in the ICBMS4 at Chiang Mai University with a presentation on Burmese as a linguistic resource for Htanaw. In the talk we argue that Htanaw may be less endangered by the dominance of Burmese than is generally assumed for minority languages in asymmetric bilingual societies. Having access to the unlimited lexical resources of Burmese and the ability to integrate Burmese elements into Htanaw without compromising Htanaw grammar and sound structure ensures the lasting functionality of the language. Rather than obliterating Htanaw, Burmese supports the survival of the language and its possible use in all domains of life. The paper of this presentation is expected to be published in 2025 by the Myanmar Center, Chiang Mai University.

စတုတ္ထအကြိမ် မြန်မာနိုင်ငံ/ဗမာနိုင်ငံ လေ့လာမှုများ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ညီလာခံ (ICBMS4)၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂ ရက်မှ ၄ ရက်

ထနော့စာအဖွဲ့သည် ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်တွင် ကျင်းပသည့် စတုတ္ထအကြိမ် မြန်မာနိုင်ငံ/ဗမာနိုင်ငံ လေ့လာမှုများ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ညီလာခံ (ICBMS4) တွင် မြန်မာဘာသာစကားကို ထနော့ဘာသာစကားအတွက် ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အရင်းအမြစ်အဖြစ် အသုံးပြုခြင်းအကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် ထနော့ဘာသာစကားသည် အနည်းစုဘာသာစကားများအတွက် အမြဲတမ်းနှစ်ခြိုက်ခံရသည့် မြန်မာဘာသာစကား၏ အာဏာကို အများက ထင်သလို အန္တရာယ်မရှိကြောင်း အကြောင်းပြုခဲ့သည်။ မြန်မာဘာသာစကား၏ အကန့်အသတ်မရှိသော စကားလုံးအရင်းအမြစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ခြင်းနှင့် မြန်မာဘာသာစကားအရာများကို ထနော့ဘာသာစကားသို့ ထည့်သွင်းနိုင်ခြင်းသည် ထနော့ဘာသာစကား၏ သဒ္ဒါနှင့် အသံဖွဲ့စည်းပုံကို မထိခိုက်စေဘဲ ဘာသာစကား၏ အချိန်အတိုင်းအတာအတွင်း အသုံးပြုနိုင်စွမ်းကို သေချာစေသည်။ ထနော့ဘာသာစကားကို ဖျက်ဆီးခြင်းမဟုတ်ဘဲ မြန်မာဘာသာစကားသည် ဘာသာစကား၏ အသက်ရှင်မှုနှင့် ဘဝ၏ အားလုံးသော နယ်ပယ်များတွင် အသုံးပြုနိုင်မှုကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။ ဤတင်ပြချက်၏ စာတမ်းကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ် မြန်မာ့စင်တာမှ ထုတ်ဝေမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။

Subtitle service for Htanaw videos

Requests from Htanaw groups to provide them with subtitles (Burmese and Htanaw) for newly produced music videos are regularly taken care of by Han Tin - free of charge, as part of his MCL-sponsored project activities. The links to the published videos can be found here.

ထနော့ဗီဒီယိုများအတွက် စာတန်းထိုးဝန်ဆောင်မှု

ထနော့အုပ်စုများမှ ထုတ်လုပ်သည့် ဂီတဗီဒီယိုအသစ်များအတွက် မြန်မာနှင့် ထနော့စာတန်းထိုးပေးရန် တောင်းဆိုမှုများကို Han Tin မှ အခမဲ့ဖြင့် စီမံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် MCL အားဖြင့် အားပေးထောက်ပံ့သည့် စီမံကိန်း လှုပ်ရှားမှုများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ ထုတ်ဝေထားသည့် ဗီဒီယိုများ၏ လင့်ခ်များကို ဤနေရာတွင် here.တွေ့နိုင်ပါသည်။

Htanaw and Pa'O - good neighbors but different languages

Not many people know that there is a group called Htanaw in the plains between Inlay Lake and Kalaw town, speaking their own language. People who have heard of Htanaw, including local Burmese and others, tend to think that the Htanaw are part of the larger Pa'o ethnic group. The Pa'O, belonging to the Karenic branch of Sino-Tibetan (also called Transhimalayan), speak an unrelated language, although they share numerous Burmese and Shan loanwords. To show the difference between Htanaw and Pa'O, we invited a Pa'O friend to record a few video clips, which were then posted on social media and here. Hear for yourself if the languages sound the same to you ;-)

ထနော့နှင့် ပအိုဝ်း - အကောင်းဆုံး အိမ်နီးချင်းများဖြစ်သော်လည်း ဘာသာစကားကွာခြားမှုရှိသည်။

အင်းလေးကန်နှင့် ကလောမြို့ကြား အဝေးပြေးလမ်းများတွင် ထနော့အုပ်စုဟူ၍ မသိသူများစွာရှိသည်။ ထနော့အုပ်စုသည် မိမိတို့ဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြသည်။ ထနော့အုပ်စုအကြောင်း ကြားဖူးသူများ (ဒေသခံမြန်မာများနှင့် အခြားသူများအပါအဝင်) သည် ထနော့အုပ်စုသည် ပအိုဝ်းအုပ်စုကြီး၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဟု ထင်ကြသည်။ ပအိုဝ်းအုပ်စုသည် Sino-Tibetan (Transhimalayan ဟုလည်း ခေါ်သည်) ၏ Karenic အဖွဲ့ခွဲနှင့် သက်ဆိုင်ပြီး မသက်ဆိုင်သော ဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြသည်။ သို့သော် မြန်မာနှင့် ရှမ်းဘာသာစကားမှ ငှားယူထားသော စကားလုံးများစွာကို မျှဝေကြသည်။ ထနော့နှင့် ပအိုဝ်းတို့၏ ကွာခြားချက်ကို ပြသရန် ပအိုဝ်းမိတ်ဆွေတစ်ဦးကို ဖိတ်ကြားကာ ဗီဒီယိုဖိုင်အချို့ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို လူမှုမီဒီယာနှင့် ဤနေရာတွင် here. တင်ခဲ့သည်။ ဘာသာစကားများသည် သင်အတွက် တူညီကြောင်း ကြားပါ။

Follow-up meeting, March 26, 2024

A first follow-up meeting was planned for March 21 to 27 at the Thai-Myanmar border with four participants from two Htanaw villages. Due to the deteriorating situation in Myanmar, including southern Shan State, traveling to the border was considered too risky at this point and the meeting had to be postponed. A one-day online workshop was held instead, with five participants from Taung Poe Hla and Naung Inn. The internet connection proved to be stable enough to have a few hours of video conference. During this meeting, the participants discussed mostly the layout and examples to appear in the primer, which is approaching finalization. The spelling as such was not questioned and was accepted by all involved native speakers. The orthography draft can be considered as completed, the next steps will be to spread the writing among the language community. Besides the primer, more material, including video clips, songs, texts, and more will have to be produced to reach a broader segment of the population.

နောက်ဆက်တွဲ အစည်းအဝေး၊ မတ်လ ၂၆၊ ၂၀၂၄

ပထမအကြိမ် နောက်ဆက်တွဲ အစည်းအဝေးကို မတ်လ ၂၁ ရက်မှ ၂၇ ရက်အထိ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ထနော့ကျေးရွာမှ လေးဦးဖြင့် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့တယ်။ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ ၏ အခြေအနေ ဆိုးရွားလာမှုကြောင့် နယ်စပ် သွားလာရေးမှာ အလွန် အန္တရာယ် များသည်ဟု ယူဆရပြီး အစည်းအဝေး ကိုလည်း ရွှေ့ဆိုင်း ခဲ့ရသေးတယ်။ တောင်ပို့လှနှင့် နောင်အင်တို့မှ သင်တန်းသားငါးဦးဖြင့် တစ်ရက်တာ အွန်လိုင်းအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကိုလည်း ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ ဗီဒီယိုကွန်ဖရန့်လုပ်ရန် အင်တာနက်ချိတ်ဆက်မှု တည်ငြိမ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့တယ်။ ဒီအစည်းအဝေးတွင် ပါဝင်သူများသည် နိဂုံးချုပ်ရန် နီးကပ်နေပြီဖြစ်သော primer တွင် ပေါ်လာမည့် အပြင်အဆင်နှင့် ဥပမာများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။ထိုသို့သောထနော့ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကို မေးခွန်းမထုတ်ဘဲ မူရင်းဘာသာစကားဖြင့် ပါဝင်သူအားလုံးက လက်ခံခဲ့တယ်။ရေးထုံးမူကြမ်းကို ပြီးမြောက်သည်ဟု ယူဆနိုင်သည်၊ နောက်အဆင့်များသည် ဘာသာစကားအသိုင်းအဝိုင်းကြားတွင် အရေးအသားကို ဖြန့်ကျက်ရန်ဖြစ်တယ်။ primer များအပြင်၊ လူဦးရေ၏ပိုမိုကျယ်ပြန့်သောအပိုင်းသို့ရောက်ရှိရန် ဗီဒီယိုကလစ်များ၊ သီချင်းများ၊ စာသားများနှင့် အခြားသောအရာများ အပါအဝင် နောက်ထပ်ပစ္စည်းများကို ထုတ်လုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

Htanaw orthography development workshop မြန်မာအက္ခရာနဲ့ ထနော့စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်း

December 8-14, 2023, Chiang Mai University, Chiang Mai, Thailand

A first international workshop on Htanaw orthography was held at Chiang Mai University, Thailand, between December 8 and 14, 2023. The workshop was organized and hosted by the Myanmar Center, Chiang Mai University in cooperation with the MCL (Switzerland). Eight native speaker participants from Taung Poe Hla and Naung Inn villages in Shan State, Myanmar, represented the language community and discussed the newly developed orthography with scholars from Chiang Mai University, Thailand and the University of Zurich, Switzerland.

The participants were introduced to the draft orthography and tested its adequacy in reading and writing exercises. After six days of workshop and social activities, including informal talks, outings, and recording of primary language data, the basics of the orthography were discussed and agreed on by the participants. The workshop was an important step towards finalizing the orthography and continuing the language documentation project.

Implementation of the orthography will be continued through regular online sessions with members of the language community (as far as internet connection with Myanmar allows).

ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်မှ ၁၄ ရက်အထိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထနော့စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ ဖွံ့ဖြိုးရေး အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ် မြန်မာ့စင်တာမှ စီစဉ်ကျင်းပခဲ့ပြီး ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှ MCL နှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်၊ တောင်ပို့လှနှင့် နောင်အင်ရွာများမှ မိခင်ဘာသာစကားပြောသူ ၈ ဦးသည် ဘာသာစကားအသိုင်းအဝိုင်းကို ကိုယ်စားပြုလာရောက်ခဲ့ပြီး ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်နှင့် ဆွစ်ဇာလန်၊ ဇူရစ်တက္ကသိုလ်မှ ပညာရှင်များနှင့် အတူ အသစ်တီထွင်ထားသည့် စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ပါဝင်သူများသည် အဆိုပါ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ အကြမ်းကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး ဖတ်စာရေးစာ လေ့ကျင့်ခန်းများတွင် ၎င်း၏ ထိရောက်မှုကို စမ်းသပ်ခဲ့သည်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲနှင့် လူမှုရေး လှုပ်ရှားမှုများ (အတည်မပြုသော ဆွေးနွေးပွဲများ၊ အပြင်သွားခြင်းများနှင့် မူလဘာသာစကားဒေတာများကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းများ) အပြီး ၆ ရက်အကြာတွင် စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ၏ အခြေခံအချက်များကို ဆွေးနွေးပြီး ပါဝင်သူများက သဘောတူခဲ့သည်။ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲသည် စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကို နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရန်နှင့် ဘာသာစကားမှတ်တမ်းတင်မှု စီမံကိန်းကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရန် အရေးကြီးသော ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကို မြန်မာနိုင်ငံမှ အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှု ခွင့်ပြုသည့်အထိ ဘာသာစကားအသိုင်းအဝိုင်း၏ အဖွဲ့ဝင်များနှင့် အွန်လိုင်းအစည်းအဝေးများမှတစ်ဆင့် ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်သွားမည်ဖြစ်သည်။

Organizers

Myanmar Center, Chiang Mai University

Myanmar Cultures and Languages Support Project (MCL)

Mr. Han Tin, CMU, Thailand/Myanmar

Dr. Mathias Jenny, CMU, Thailand/Switzerland

Co-organizers

Assist. Prof. Dr. Ampika Rattanapitak, CMU, Thailand

Dr. Rachel Weymuth, MCL, Switzerland

Ms. Alexandra Herdeg, UZH, Switzerland

Prof. Dr. Volker Dellwo, UZH, Switzerland

Language community participants

Ms. Nang Thin Zar, Naung Inn, Myanmar