Historiek: Documentatiecentrum ‘de graef’

Van 24 november tot 2 december 1990 werd een grote tentoonstelling ingericht bij de viering van “Kuringen 750 jaar vrijheidsrechten”,

gelijktijdig in het Prinsenhof, de pastorie, in de Sint - Gertrudiskerk en in de Stedelijke Hoofdbibliotheek.

Overmand door het geweldig aanbod aan interessante gegevens over de geschiedenis van Kuringen vonden twee Kuringenaren, Jozef Lambrechts en Jef Berx, dat het heel spijtig zou zijn dat al deze gegevens na deze tentoonstelling in de vergeethoek zouden belanden. Na heel wat overleg besloten zij te trachten een aantal documenten te verwerven en van andere- een kopie te maken, met de bedoeling dit alles te bewaren in een documentatie-centrum.

Beiden verzamelden zoveel mogelijk gegevens en vulden dit aan met persoonlijke documenten die zij reeds eerder in hun bezit hadden. Er werd contact genomen met Gerard Vanderspikken en die was bereid met de Bibliotheek dit project te steunen met dubbels en afdedankte werkjes betreffende geschiedenis waar geen vraag meer naar was.

In augustus 1993 was het zover, de oprichting van “Documentatiecentrum ‘de graef’ “ was een feit, met de bedoeling gegevens te verzamelen betreffende de geschiedenis van Kuringen, wel met een knipoog naar de onmiddellijke omgeving, met gegevens die eventueel een steuntje of achtergrond kunnen bieden aan ons verleden.

Als logo en benaming werd gekozen voor ‘de graef’, genoemd naar de slotgracht rondom het kasteel, die als het ware de geschiedenis – die zich hier in het verleden afspeelde – omkadert. Dankzij tussenkomst van schepen J. Cuppens kregen we van de stad toelating op het Prinsenhof een lokaal in te richten. Al snel werd dat in gereedheid gebracht, de documenten werden genummerd en in kasten, rekken en laden opgeborgen. Haast onmiddellijk was er belangstelling, zowel van studenten als van gewone burgers, blijkbaar door de voorbije tentoonstelling aan sommige aspecten van Kuringen geïnteresseerd. Het evolueerde steeds meer, tot we zelfs een zitdag per week inlasten, met een gemiddeld bezoekersaantal van 10 tot 15 personen, waarbij zelfs mensen van buiten Kuringen. De druk werd zo groot dat we enkele vrienden moesten vragen ons bij te staan. Bij de herdenking ’50 jaar bevrijding’ tijdens de Week van de Openbare Bibliotheek van 14 tot 23 oktober 1994 nam het documentatiecentrum ‘de graef’ deel aan de tentoonstelling met gegevens van de geschiedenis van Kuringen en in 1995 verleende ‘de graef’ nog zijn medewerking aan de tentoonstelling gehouden in de vroegere kapelanie, ter gelegenheid van de feestviering ’50 jaar Davidsfonds in Kuringen’.

In december van 1995 werd naar wens van het stadsbestuur het documentatiecentrum overgebracht naar - de inmiddels - Stedelijke Hoofdbibliotheek. Wij kregen er een plaats toegewezen in een hoek van de kelderverdieping.

Alsof de bibliotheek een moeilijke drempel was om te overschrijden, kregen we van toen af nog maar enkele bezoekers.

Vanaf het ogenblik dat de Hoofdbibliotheek ook boeken te verwerken kreeg van de bibliotheken in de andere deelgemeenten, was het hek helemaal van de dam. Bij gebrek aan voldoende ruimte werd onze voorraad documenten steeds meer opgestapeld, het klassement was helemaal ontregeld, zodat het steeds moeilijker werd iets terug te vinden.

Met veel moeite slaagden we er in op 9 november 1996 toch deel te nemen aan een tentoonstelling in de gildezaal tijdens de viering van ’25 jaar Culturele Raad Hasselt’. Toen we door de stedelijke dienst voor cultuur van de stad Hasselt werden gevraagd mee te werken aan een brochure en de tentoonstelling ‘Kuringen, … Warm aanbevolen’,

gehouden in ’t Roer van 20 november tot 12 december 2004, hadden we documenten nodig van ‘de graef’.

Fernand Vervoort, Maurice Reymen en ikzelf, hebben de directrice van de bibliotheek kunnen overtuigen ( ze was er zelfs blij mee) er alles weg te halen en onze documenten weer te klasseren en ze bij mij - tijdelijk - op te bergen.

Ons driemanschap werd in 2006 versterkt met André Convents en Kris Leenaers. In 2010 is de inventaris en het documentatiecentrum gehuisvest bij Kris Leenaers.

Tekst Jef Berx

De naam van onze kring is in 2016 aangepast en luid vanaf dan als volgt:

Heemkunde & documentatiecentrum 'de graef' Hasselt- Kuringen.

Samen met enkele vast vrijwilligers hebben een tal van achtergrond en hoofdprojecten mogen uitgewerkt en kunnen realiseren. Met als hoofddoelgroep onze jongeren en hen de geschiedenis te laten ontdekken. Zo werkt onze kring nauw samen met de PXL Hogeschool, Stedelijke- en andere schoolgemeenschappen in groot Hasselt.