Embedded Files
Christaan Munters 1.mpgTijdens Erfgoeddag 2019 stelden wij in Kuringen fragmenten voor uit het dagboek van Christiaan Munters. Dit filmpje werd door de heemkundige kring gemaakt. In de hoofdrol zien we Meester André Convents als Christiaan Munters. Productie en bewerking door onze heemkundige kring.
Inleiding.
Alvorens een analyse te geven van het “Dagboek van gebeurtenissen” dat Christiaan Munters tijdens de eerste helft van de I6de eeuw opstelde en waarin hij haast dag na dag de voornaamste gebeurtenissen uit zijn dorp Kuringen, de onmiddellijke en verre omgeving noteerde, is het wenselijk eerst enkele gegevens over de auteur, de waarde en het belang van het dagboek te verstrekken.
Men mag zich de vraag stellen of een gewone kapelaan uit Kuringen in staat was de complexe en veelomvattende waarheid van die gebeurtenissen te vatten. Het is haast zeker dat de doorsnee tijdgenoot zich slechts een willekeurig en uiterst fragmentarisch beeld van het tijdsverloop kon vormen.
Christiaan werd omstreeks 1505
geboren en was ongeveer 25 jaar oud toen hij zijn dagboek begon. Hij was toen reeds kapelaan te Kuringen, verrichtte ook de zondagsdiensten te Bolderberg en droeg soms de H. Mis op in het kasteel van de prins-bisschop te Kuringen.Hij overleed te Kuringen in 1555
Wij zijn hem als eerste heemkundige dan zeer dankbaar voor dit historisch werk.
De familie Munters was in de 15de en 16de eeuw zeer bekend te Kuringen en Hasselt. In de lijst van de Hasseltse muntmeesters komen twee leden van de familie Munters voor, nl. Hendrik en Frans. Van zijn ouders weet men slechts dat zijn moeder een Katlijn was, die als weduwe op 12 mei 1531 te Kuringen overleed. Hij had ook twee broeders en één zuster. Zijn oudste broeder was Joris Munters, ook priester, die tot 1534 pastoor was te Kermt en daarna pastoor werd te Kuringen. Uit die schaarse biografische gegevens blijkt dat Christiaan Munters een gewone kapelaan was. Hoger onderwijs heeft hij blijkbaar niet genoten; van grote belangstelling voor wetenschap, literatuur of kunst bemerkt men niets. Maar men kan niet genoeg de talentvolle en breeddenkende kapelaan bewonderen, die in een kleine gemeente zijn interesse en zijn kijk op de historische gebeurtenissen tot ver buiten de grenzen uitstrekte. De aantekeningen van het dagboek zijn zo zeldzaam en ze werpen een zo eigenaardig en nieuw licht op het leven van de 16de eeuw, dat ze daarom alleen reeds de aandacht verdienen. Hun belang voor de geschiedenis blijkt ook groter te zijn dan men van een gewone dorpskroniek zou verwachten. Ze verstrekken immers talrijke gegevens over het prinsbisdom Luik en omgeving die men tevergeefs in archivalische bronnen zoekt.
Globaal beschouwd, spreekt Munters over alles wat hij in zijn tijd merkwaardig vond. In zijn aantekeningen vindt men de intense neerslag van de gebeurtenissen die de eerste helft van de 16de eeuw kenmerken. Hij noteert de vervolging van de protestanten, hij brengt nieuwsjes over de internationale politiek, de prins-bisschoppen en de edelen, die op het kasteel te Kuringen verbleven. Even belangrijk zijn de aantekeningen over de toenmalige samenleving: de angsten van de bevolking voor de oorlog, ziekten, branden, de wreedheid van de lijfstraffen, het dure leven. Hij beschrijft processies, bedevaarten, vormsels, boetedoeningen, verzoeningen, blijde inkomsten van de vorsten. De inlichtingen voor eigen memorie, door een eenvoudig priester genoteerd, zijn te veelvoudig om ze te kunnen opsommen.
Het valt niet te ontkennen dat hij voor de gebeurtenissen van buiten de grenzen gebruik heeft gemaakt van getuigen, die hij waarschijnlijk op het kasteel te Kuringen ontmoette. De vooraanstaande edelen, die regelmatig op bezoek kwamen bij de prins-bisschop te Kuringen, hebben hem blijkbaar zeer goed ingelicht. Een andere bron van inlichtingen was voorzeker zijn broeder Joris, die eenzelfde historische belangstelling had. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat beide geestelijken hun gegevens onderling uitwisselden: Joris schreef zijn kroniek in het Latijn, Christiaan hield zijn dagboek in het Nederlands.
1532
Dat de keizerlijke majesteit Carlos kwam van Brabant naar Kuringen op 19 de januari naar de aller gegadigde Cardinaal Van Luik ( De prins-bisschop) hij verbleef hier twee nachten.
Keizer Karel V, (Gent, 24 februari 1500 – Cuacos de Yuste, Spanje, 21 september 1558), was een telg uit het huis Habsburgs. Vanaf 1506 tot 1555 was hij de landsheer van uiteindelijk (sinds 1543) alle Nederlandse gewesten, van 1516 tot 1556 als Karel I koning van Spanje en van 1519 tot 1556 als Karel V Rooms-Duits keizer. In Vlaanderen staat hij algemeen bekend als keizer Karel, in Nederland als Karel V.
Keizer Karel V Foto: www.geheugenvannederland.nl
Op zondag was Keizer Karel in de mis te Kuringen. Samen met anderen notabelen o.a
De Heer van Nassau heer Floris van Egmont.
Uit het huwelijk dat hij op 12 oktober 1500 aanging met Margaretha van Glymes-Bergen werd o.a. een zoon Maximiliaan en dochter Anna geboren.
Maximiliaan werd later, net als zijn vader, stadhouder van Friesland. Maximiliaan was de vader van Anna van Egmont, de eerste echtgenote van Willem van Oranje.
Dochter Anna trouwde achtereenvolgens met Jozef van Montmorency en met Jan van Horne. Zij was de moeder van Filips van Montmorency, graaf van Horne, en van Floris van Montmorency.
Foto: www.geheugenvannederland.nl
De prins van Araengien, Rene van Chalon
Koning van Denemarken, Johan (Hans) was zoon van Christiaan II van Denemarken zijn moeder Isabella van Habsburg
Een link naar zijn notities: http://www.wulfila.be/munters/
Het digitale boek kan je raadplegen: Ga naar het boek
Google Sites
Report abuse