DNS là gì? Tìm hiểu hệ thống phân giải tên miền chi tiết

DNS là gì? Đây là một thuật ngữ quan trọng trong lĩnh vực mạng máy tính, đóng vai trò như một "danh bạ" giúp kết nối tên miền với địa chỉ IP. Hiểu rõ về DNS sẽ giúp bạn tối ưu tốc độ truy cập internet, cải thiện bảo mật và khắc phục các sự cố liên quan. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về DNS và cách nó hoạt động.

DNS là gì? Ý nghĩa của DNS

DNS (Domain Name System) là một hệ thống phân giải tên miền, giúp chuyển đổi tên miền mà con người dễ nhớ (ví dụ: google.com) thành địa chỉ IP tương ứng mà máy tính có thể hiểu được (ví dụ: 142.250.182.206). Hệ thống này hoạt động như một danh bạ điện thoại của internet, giúp người dùng truy cập trang web mà không cần ghi nhớ các địa chỉ IP dài và phức tạp.

DNS có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì hoạt động của internet. Nếu không có DNS, mỗi lần muốn truy cập một trang web, người dùng sẽ phải nhập trực tiếp địa chỉ IP thay vì tên miền, điều này sẽ gây bất tiện và khó khăn lớn. Hơn nữa, DNS còn giúp cải thiện tốc độ truy cập, tối ưu hóa lưu lượng mạng và hỗ trợ bảo mật hệ thống.

>>>Xem thêm chi tiết về DNS là gì tại https://ezvps.vn/dns-la-gi/ 

Chức năng chính của DNS Server

DNS Server (Máy chủ DNS) là một phần quan trọng trong hệ thống DNS, đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng giúp internet hoạt động trơn tru. Dưới đây là các chức năng chính của DNS Server:

Phân giải tên miền

Chức năng cơ bản nhất của DNS Server là phân giải tên miền thành địa chỉ IP tương ứng. Khi người dùng nhập một tên miền vào trình duyệt, DNS Server sẽ tra cứu và trả về địa chỉ IP của máy chủ chứa trang web đó, giúp thiết bị có thể kết nối và tải nội dung.

Quản lý và điều phối tên miền

DNS Server không chỉ giúp phân giải tên miền mà còn có vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều phối tên miền. Nó giúp duy trì cơ sở dữ liệu về các tên miền và địa chỉ IP tương ứng, đồng thời cung cấp công cụ để cập nhật hoặc thay đổi thông tin khi cần thiết.

Cung cấp thông tin bổ sung

Ngoài việc phân giải tên miền, DNS Server còn có thể cung cấp thông tin bổ sung như cấu hình email, dịch vụ mạng và các bản ghi xác thực. Điều này giúp tăng cường tính linh hoạt và hỗ trợ nhiều ứng dụng khác nhau trên internet.

Cải thiện tốc độ truy cập

DNS Server giúp tối ưu hóa đường truyền và cải thiện tốc độ truy cập bằng cách lưu trữ các bản ghi DNS trong bộ nhớ cache. Khi một người dùng yêu cầu một trang web mà đã được truy cập trước đó, DNS Server có thể cung cấp kết quả ngay lập tức mà không cần gửi yêu cầu lên các máy chủ gốc, giúp giảm thời gian phản hồi.

Đảm bảo hoạt động ổn định và cân bằng tải

DNS Server giúp phân phối lưu lượng truy cập giữa nhiều máy chủ khác nhau để tránh tình trạng quá tải. Điều này giúp tăng cường tính ổn định và đảm bảo dịch vụ hoạt động liên tục mà không bị gián đoạn.

Hỗ trợ bảo mật

DNS Server đóng vai trò quan trọng trong bảo mật mạng, giúp ngăn chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài như giả mạo DNS (DNS Spoofing), tấn công DDoS và các hình thức lừa đảo trực tuyến khác. Các công nghệ bảo mật DNS như DNSSEC (DNS Security Extensions) giúp đảm bảo tính toàn vẹn và xác thực của dữ liệu.

DNS hoạt động như thế nào?

Hệ thống DNS hoạt động theo cơ chế truy vấn phân cấp, gồm các bước sau:

1. Trình duyệt gửi yêu cầu DNS: Khi người dùng nhập một tên miền vào trình duyệt, máy tính sẽ kiểm tra bộ nhớ cache để xem có bản ghi DNS tương ứng hay không. Nếu không có, nó sẽ gửi yêu cầu đến DNS Server gần nhất.

2. DNS Resolver tra cứu thông tin: Máy chủ DNS Resolver nhận yêu cầu và kiểm tra bộ nhớ cache của nó. Nếu thông tin không có sẵn, nó sẽ tiếp tục gửi yêu cầu đến các máy chủ khác.

3. Truy vấn máy chủ gốc (Root Server): Nếu DNS Resolver không có thông tin, nó sẽ gửi yêu cầu lên máy chủ gốc của hệ thống DNS. Máy chủ này không lưu trữ thông tin về tên miền cụ thể nhưng sẽ hướng dẫn DNS Resolver đến máy chủ tên miền cấp cao nhất (TLD Server).

4. Truy vấn máy chủ tên miền cấp cao nhất (TLD Server): Máy chủ TLD (ví dụ: .com, .net, .org) sẽ cung cấp địa chỉ của máy chủ tên miền có thẩm quyền (Authoritative DNS Server) chứa bản ghi của tên miền được yêu cầu.

5. Truy vấn máy chủ DNS có thẩm quyền: Máy chủ DNS này sẽ trả về địa chỉ IP chính xác của tên miền cần truy cập.

6. Kết nối đến trang web: Trình duyệt sử dụng địa chỉ IP nhận được để kết nối đến máy chủ web và tải nội dung trang web.

Các loại bản ghi DNS phổ biến

DNS sử dụng nhiều loại bản ghi khác nhau để lưu trữ thông tin về tên miền. Dưới đây là các loại bản ghi DNS phổ biến:

A Record (Địa chỉ IP)

A Record (Address Record) là bản ghi cơ bản nhất trong DNS, dùng để ánh xạ tên miền với một địa chỉ IPv4 cụ thể.

NS Record (Máy chủ tên miền)

NS Record (Name Server Record) xác định máy chủ DNS chịu trách nhiệm cho một tên miền cụ thể. Nó giúp điều hướng các truy vấn DNS đến đúng máy chủ.

CNAME Record (Bí danh)

CNAME Record (Canonical Name Record) cho phép một tên miền trỏ đến một tên miền khác thay vì địa chỉ IP trực tiếp. Điều này hữu ích khi một trang web có nhiều tên miền phụ.

TXT Record (Dữ liệu văn bản)

TXT Record lưu trữ dữ liệu dạng văn bản trong DNS. Nó thường được sử dụng để xác minh quyền sở hữu tên miền, hỗ trợ bảo mật email (SPF, DKIM) và nhiều mục đích khác.

AAAA Record (Địa chỉ IPv6)

AAAA Record tương tự như A Record nhưng được sử dụng để ánh xạ tên miền với địa chỉ IPv6 thay vì IPv4.

SRV Record (Dịch vụ)

SRV Record xác định vị trí của các dịch vụ cụ thể trên một tên miền, chẳng hạn như dịch vụ VoIP hoặc LDAP.

MX Record (Mail Exchange)

MX Record (Mail Exchange Record) xác định máy chủ email chịu trách nhiệm xử lý thư đến cho một tên miền. Điều này giúp định tuyến email chính xác đến máy chủ thích hợp.

Các loại DNS Server

DNS Server là một thành phần quan trọng của hệ thống DNS, đóng vai trò xử lý và phân giải tên miền thành địa chỉ IP để giúp các thiết bị kết nối với internet. Dưới đây là các loại DNS Server chính:

Root Name Server

Root Name Server là cấp cao nhất trong hệ thống DNS, chịu trách nhiệm xử lý các truy vấn ban đầu khi người dùng nhập tên miền vào trình duyệt. Máy chủ gốc này không chứa thông tin về tất cả các tên miền, nhưng nó có vai trò điều hướng truy vấn đến máy chủ tên miền cấp cao (TLD Nameservers).

DNS Resolver (Trình phân giải)

DNS Resolver là máy chủ trung gian nhận các yêu cầu phân giải từ người dùng. Nó kiểm tra bộ nhớ cache để tìm địa chỉ IP tương ứng với tên miền. Nếu không tìm thấy, nó sẽ tiếp tục truy vấn đến các máy chủ DNS khác để lấy thông tin.

TLD Nameservers (Máy chủ tên miền cấp cao)

TLD Nameservers quản lý các phần mở rộng tên miền như .com, .org, .net. Khi một truy vấn đến TLD Nameservers, nó sẽ cung cấp thông tin về máy chủ DNS có thẩm quyền chịu trách nhiệm cho tên miền cụ thể đó.

Authoritative Nameservers (Máy chủ có thẩm quyền)

Authoritative Nameservers là nơi lưu trữ thông tin chính thức về một tên miền cụ thể. Khi nhận được truy vấn, nó trả về địa chỉ IP chính xác của trang web đó, giúp người dùng truy cập trang web một cách nhanh chóng.

Nguyên tắc hoạt động của DNS Server

Hệ thống DNS hoạt động theo một quy trình phân cấp để tìm kiếm thông tin địa chỉ IP của một tên miền. Khi người dùng nhập một URL vào trình duyệt, quá trình hoạt động của DNS diễn ra như sau:

1. Trình duyệt kiểm tra bộ nhớ cache: Nếu địa chỉ IP đã được lưu trữ trước đó, hệ thống sẽ sử dụng ngay mà không cần truy vấn DNS Server.

2. Gửi yêu cầu đến DNS Resolver: Nếu không có dữ liệu trong cache, trình duyệt gửi yêu cầu đến máy chủ DNS Resolver của ISP.

3. DNS Resolver truy vấn Root Name Server: Nếu thông tin không có trong cache của Resolver, nó sẽ gửi yêu cầu đến Root Name Server.

4. Root Name Server điều hướng đến TLD Nameserver: Máy chủ gốc trả về thông tin về máy chủ quản lý miền cấp cao của tên miền đó.

5. TLD Nameserver điều hướng đến Authoritative Nameserver: Máy chủ này sẽ xác định vị trí của máy chủ có thẩm quyền.

6. Authoritative Nameserver trả về địa chỉ IP: Đây là nơi chứa bản ghi chính thức của tên miền, cung cấp địa chỉ IP chính xác cho trình duyệt.

7. Kết nối đến trang web: Trình duyệt sử dụng địa chỉ IP để kết nối và tải trang web về máy người dùng.

Hướng dẫn sử dụng DNS Server

Chọn DNS Server phù hợp

Việc lựa chọn DNS Server ảnh hưởng đến tốc độ và bảo mật khi truy cập internet. Một số DNS Server phổ biến:

• Google DNS (8.8.8.8, 8.8.4.4): Nhanh chóng và an toàn.

• Cloudflare DNS (1.1.1.1, 1.0.0.1): Tập trung vào quyền riêng tư.

• OpenDNS (208.67.222.222, 208.67.220.220): Hỗ trợ bảo mật và kiểm soát nội dung.

Cách thay đổi DNS Server

Để thay đổi DNS Server trên Windows:

1. Mở Control Panel > Network and Sharing Center.

2. Chọn Change adapter settings.

3. Nhấp chuột phải vào kết nối mạng và chọn Properties.

4. Chọn Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4) > Properties.

5. Nhập DNS Server mong muốn vào ô Preferred DNS Server và Alternate DNS Server.

6. Nhấn OK để lưu thay đổi.

Xóa cache DNS khi cần

Đôi khi, việc thay đổi DNS có thể chưa có hiệu lực ngay do bộ nhớ cache DNS. Để xóa cache DNS trên Windows:

• Mở Command Prompt và nhập lệnh:
  ipconfig /flushdns

• Nhấn Enter để hoàn tất.

Vì sao DNS dễ bị tấn công?

DNS là một thành phần quan trọng trong hệ thống mạng, nhưng nó cũng dễ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công. Một số hình thức tấn công DNS phổ biến:

• DNS Spoofing (Giả mạo DNS): Hacker thay đổi thông tin DNS để chuyển hướng người dùng đến trang web giả mạo.

• DDoS Attack (Tấn công từ chối dịch vụ): Hacker làm quá tải máy chủ DNS, gây gián đoạn dịch vụ.

• Cache Poisoning (Nhiễm độc bộ nhớ cache): Tin tặc chèn dữ liệu độc hại vào cache của DNS Resolver, khiến người dùng truy cập sai trang web.

Hiểu về rò rỉ DNS và cách khắc phục

Rò rỉ DNS là gì?

Rò rỉ DNS xảy ra khi các truy vấn DNS bị lộ ra ngoài mà không được mã hóa, khiến tin tặc hoặc nhà cung cấp dịch vụ internet có thể theo dõi hoạt động duyệt web của người dùng.

Nguyên nhân gây ra rò rỉ DNS

• Sử dụng VPN không có bảo vệ DNS: Một số VPN không mã hóa truy vấn DNS, khiến thông tin bị lộ.

• Cấu hình DNS sai: Nếu DNS Server không được thiết lập chính xác, lưu lượng truy cập có thể không được mã hóa.

• Tấn công từ bên thứ ba: Hacker có thể khai thác lỗ hổng trong hệ thống mạng để đánh cắp dữ liệu DNS.

Tác hại của rò rỉ DNS

• Mất quyền riêng tư: Dữ liệu duyệt web có thể bị theo dõi và sử dụng vào mục đích xấu.

• Nguy cơ bị tấn công mạng: Hacker có thể lợi dụng thông tin DNS để thực hiện các cuộc tấn công.

• Ảnh hưởng đến hiệu suất mạng: Truy vấn DNS không an toàn có thể khiến tốc độ kết nối chậm hơn.

Cách kiểm tra và ngăn chặn rò rỉ DNS

Kiểm tra rò rỉ DNS

Bạn có thể sử dụng các công cụ như:

• DNS Leak Test (https://www.dnsleaktest.com)

• ipleak.net (https://ipleak.net)

Nếu DNS Server hiển thị khác với VPN hoặc DNS bạn đã thiết lập, có thể hệ thống của bạn đang bị rò rỉ DNS.

Ngăn chặn rò rỉ DNS

1. Sử dụng VPN có bảo vệ DNS: Chọn VPN có tính năng mã hóa DNS để ngăn chặn rò rỉ.

2. Cấu hình DNS Server an toàn: Sử dụng các DNS Server bảo mật như Cloudflare DNS hoặc Google DNS.

3. Bật DNS over HTTPS (DoH): Kích hoạt DoH để mã hóa truy vấn DNS, giúp tăng cường bảo mật.

4. Xóa cache DNS thường xuyên: Thực hiện lệnh ipconfig /flushdns để làm sạch bộ nhớ cache.

Public DNS và Private DNS có gì khác nhau?

Public DNS là gì?

Public DNS (Hệ thống tên miền công cộng) là các máy chủ DNS được cung cấp bởi các tổ chức, công ty hoặc nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) để mọi người có thể sử dụng miễn phí hoặc có tính phí. Chúng giúp người dùng phân giải tên miền nhanh hơn, tăng cường bảo mật và đôi khi còn có thể chặn nội dung độc hại. Các DNS phổ biến như Google DNS, Cloudflare DNS hay OpenDNS là những ví dụ tiêu biểu của Public DNS.

Private DNS là gì?

Private DNS (Hệ thống tên miền riêng tư) thường được sử dụng trong các mạng nội bộ của doanh nghiệp hoặc tổ chức nhằm kiểm soát lưu lượng truy cập, bảo mật thông tin nội bộ và quản lý tên miền riêng. Chúng không được công khai và chỉ những thiết bị trong hệ thống nội bộ mới có thể truy cập và sử dụng Private DNS.

Danh sách DNS phổ biến hiện nay

DNS Google

Google Public DNS là một trong những DNS miễn phí phổ biến nhất, cung cấp tốc độ nhanh và độ tin cậy cao.

• IPv4: 8.8.8.8 và 8.8.4.4

• IPv6: 2001:4860:4860::8888 và 2001:4860:4860::8844

DNS Cloudflare

Cloudflare DNS nổi tiếng với tốc độ cực nhanh và tính bảo mật cao, đặc biệt là tính năng bảo vệ quyền riêng tư.

• IPv4: 1.1.1.1 và 1.0.0.1

• IPv6: 2606:4700:4700::1111 và 2606:4700:4700::1001

DNS OpenDNS

OpenDNS cung cấp nhiều tính năng bảo mật nâng cao, đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp.

• IPv4: 208.67.222.222 và 208.67.220.220

• IPv6: 2620:119:35::35 và 2620:119:53::53

DNS VNPT

VNPT cung cấp DNS dành riêng cho người dùng tại Việt Nam, tối ưu hóa tốc độ truy cập internet.

• IPv4: 203.162.4.190 và 203.162.4.191

DNS Viettel

Viettel cũng cung cấp DNS riêng cho khách hàng của mình, giúp cải thiện hiệu suất truy cập.

• IPv4: 203.113.131.1 và 203.113.131.2

DNS FPT

FPT Telecom có máy chủ DNS dành riêng cho khách hàng sử dụng dịch vụ internet của họ.

• IPv4: 210.245.24.20 và 210.245.24.22

Norton ConnectSafe

DNS này chuyên cung cấp bảo mật, chặn các trang web độc hại, nội dung không phù hợp.

• IPv4: 199.85.126.10 và 199.85.127.10

Comodo Secure DNS

Comodo Secure DNS cung cấp tính năng bảo vệ chống lại các trang web độc hại và lừa đảo.

• IPv4: 8.26.56.26 và 8.20.247.20

DNS Advantage

DNS Advantage là một trong những DNS miễn phí cung cấp tốc độ nhanh và bảo mật.

• IPv4: 156.154.70.1 và 156.154.71.1

SafeDNS

SafeDNS tập trung vào việc cung cấp dịch vụ DNS an toàn, bảo vệ chống lại phần mềm độc hại và các mối đe dọa trên internet.

• IPv4: 195.46.39.39 và 195.46.39.40

Các câu hỏi thường gặp về DNS

1. DNS có ảnh hưởng đến tốc độ internet không?
Có, việc sử dụng một máy chủ DNS nhanh và ổn định có thể giúp cải thiện tốc độ phân giải tên miền, từ đó tăng tốc độ duyệt web.

2. Nên sử dụng Public DNS hay Private DNS?
Điều này phụ thuộc vào nhu cầu của bạn. Nếu bạn muốn tốc độ nhanh và dễ sử dụng, Public DNS là lựa chọn tốt. Nếu bạn cần bảo mật và quản lý nội bộ, Private DNS sẽ phù hợp hơn.

3. Làm thế nào để thay đổi DNS trên máy tính hoặc điện thoại?
Bạn có thể vào phần cài đặt mạng trên thiết bị của mình, chọn “Thay đổi DNS” và nhập địa chỉ DNS mong muốn.

4. DNS có thể giúp bảo vệ khỏi virus không?
Một số dịch vụ DNS như Norton ConnectSafe, SafeDNS hoặc Comodo Secure DNS có khả năng chặn các trang web độc hại, giúp bảo vệ thiết bị khỏi virus và phần mềm độc hại.

5. Tôi có thể dùng nhiều DNS cùng một lúc không?
Có, bạn có thể sử dụng hai hoặc nhiều DNS cùng lúc bằng cách đặt chúng làm DNS chính và phụ.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về DNS là gì và vai trò quan trọng của nó trong hệ thống mạng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các công nghệ liên quan như DHCP, VPN hay bảo mật DNS, hãy tham khảo các bài viết khác tại https://ezvps.vn/ để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích!