VHK

Opgericht in mei 1943 als Hulpkorps door het Londense Comité van het Nederlandse Rode Kruis, werd het korps op 20 december van dat jaar als Vrijwillig Vrouwen Hulp Korps in militair verband gebracht, daarbij eerst V.V.H.K., later V.H.K. genoemd.

Bij de oprichting in mei 1943 droeg het Vrouwen Hulpkorps het Engelse Rode Kruisuniform bestaande uit:

Op de linkerbovenmouw van zowel de jas als de overjas en 16 cm van de schoudernaad verwijderd, het Rode Kruis-embleem gevormd door een rond zwart schild met een diameter van 65 mm, in het midden waarvan een rood kruis op een wit veld. Het witte veld omgeven door een 5 mm brede gele rand.

Op beide bovenmouwen van de donkerblauwe jas een Nassausblauw naamlint, waarop in witte kapitale letters het woord NEDERLAND.

Bij het in militair verband brengen van het V.H.K. op 20 december 1943 bleef het blauwe uniform gehandhaafd, zij het dat de Rode Kruisemblemen vervielen.

Op de baret werd nu een geelkoperen Nederlandse leeuw gedragen zonder oranje ondergrondje en om de linkerbovenmouw een oranje armband waarop het Nederlandse Rijkswapenin zwart afgebeeld, e.e.a. volgens de bepalingen van de Vrijwillige Landstorm-beschikking en de Conventie van Genève.

armband VHK

oranje armband waarop het Nederlandse Rijkswapen in zwart afgebeeld

Baret VHK

In april 1944 wordt het V.H.K. gekleed in het khakikleurige uniform zoals dit werd gedragen door de Britse vrouwelijke militairen van de A.T.S. (The Woman's Auxiliary Territorial Service). Dit uniform bestond uit een khakikleurige wollen jak-VT met linkse, z.g. `blinde' sluiting, rok en lange broek, lage platte bruine veterschoenen, halfhoge bruine schoenen met webbing enkelstukken, groen overhemd met khaki wollen stropdas, zwarte baret met geelmetalen leeuw, groene kousen en wollen sokken. Tevens een khaki webbing schoudertas, gascape en wollen overjas en voor chauffeurs een bruin lederen vest. Het donkerblauwe uniform bleef wel gehandhaafd, nu echter als `dagelijkse tenue' toen nog `geklede tenue' geheten.

In 1946 werd hier een `DT' mannelijk model aan toegevoegd met koperen leeuwknopen en bruine schouderstukken, waarop in koper de letters V.H.K.  

 Bij dit DT werd een khakikleurige kunstzijden stropdas gedragen. Het blauwe uniform kwam toen te vervallen. Om de  schouderstukken van het jak-VT komt dan een bruin bandje, waarop in oranje-gele letters V.H.K.  

Op 25 april 1944, de uitvoeringsdatum tot militarisering van het korps,-tevens beschouwd als oprichtingsdatum, vervalt de oranje armband, die wordt vervangen door de `mouwleeuw' zoals die al werd gedragen door de Nederlandse troepen in Groot-Brittanië. Tevens werden met ingang van 14 september 1944 voor het kader rangonderscheidingstekenen ingevoerd.

Voor de `Korpscommandant': 2 gouden banden ter breedte van 12 mm over de gehele breedte van de schouderstukken. De eerste band 1 cm, de tweede 4 cm van de mouwinzetnaad verwijderd. Beide banden aan weerszijden voorzien van een scharlakenrode bies ter breedte van 2 mm.

Voor de donkerblauwe jas waren de emblemen op een donkerblauwe pat geborduurd. Een jaar eerder, op 23 februari 1942, was door de `Bond van Nederlandse vrouwen in Groot-Britannië' opgericht de `Nederlandse Militaire Verpleegdienst' (N.V.M.V.), echter zonder militaire status. Dit personeel werd tewerkgesteld in het New Cross Hospital te Wolverhampten.

Beide korpsen, het V.H.K. en de N.V.M.V., werden in november 1944 verscheept naar het vasteland en gelegerd in Brussel, waarbij het N. V . M. V . daar tewerkgesteld werd in het voor Nederlanders ingerichte militair hospitaal en het V.H.K. tewerkgesteld werd in België en Zuid-Nederland voor rode kruis-werkzaamheden als ontsmetten, transport van medicamenten, levensmiddelen enz. Gedurende deze periode werd door het V.H.K. op de linkerbovenmouw, onder de mouwleeuw, het embleem gedragen van het Britse 1e Legerkorps.

mouwembleem 

Britse 1e Legerkorps

23 februari 1945 werd het N.V.M.V. opgeheven en het `Vrijwillig Nederlands Verpleegsters Korps der Landmacht' (N.V.K.L.) opgericht. Dit korps heeft nu wel een commandant, doch nog steeds geen militaire status. Het uniform van het N.V.M.V. was een z.g. `wandeluniform', een marineblauw mantelkostuum met op beide bovenmouwen een eveneens marineblauw naamlint, waarop in oranje letter NEDERLAND geborduurd. Bij dit mantelpak werd een hoog gesloten witte blouse gedragen, marineblauwe das en hoed, grijze kousen en zwarte lage schoenen. Als N.V.K.L. werd een groen naamlint gedragen waarop in oranje of gouden letters N.V.K.L. In april 1945 werd het N.V.K.L. naar Nijmegen verplaatst en tewerkgesteld in het Nebo-ziekenhuis.

 

Het V.H.K. vertrekt naar het kasteel Bouvigne te Breda.

Met een Ministeriële Beschikking van 29 januari 1945 werd besloten dat bij het V.H.K. officieren, onderofficieren en korporaals zouden worden ingedeeld, hetgeen tot gevolg had, dat er ook een wijziging kwam in de rangen en  rangonderscheidingstekenen. M.i.v. 1 oktober werden deze nu gelijk aan die van het overige personeel van de Koninklijke landmacht. Voor de officieren werden dit sterren en balken op een lichtblauw patje voor de jas-DT en van oranje katoen op het jak-Vt.

Leden beneden de rang van officier droegen de rangonderscheidingstekenen `Engels model' van Nederlandse aanmaak n.m.l. geweven in khaki stof.

Met een Ministeriële Beschikking van 14 april 1948, nr 52, kwamen deze onderscheidingstekenen te vervallen en werden de onderscheidingstekenen ingevoerd die sinds november 1946 reeds in gebruik waren bij de Koninklijke landmacht (M.B. van die maand) n.m.l. de gouden, gele- en rode visgraat chevrons en metalen sterren en balken.

Een uitzondering werd gemaakt voor het verplegend en het overige medisch personeel. Dit personeel kreeg op de beide bovenmouwen op een afstand van 14 cm onder de schoudernaad een aesculaapteken in goud-, zilver- of bronskleurig metaal, waaronder één of meer, in dezelfde kleur als het aesculaapteken uitgevoerde, rechthoekige gladde plaatjes, in de lengte iets hol gebogen.

De plaatjes welke een kwaliteitsaanduiding waren, werden aangebracht op een afstand van 1 cm horizontaal midden onder het aesculaapteken en op een onderlinge afstand van 1/2 cm.

Bij dezelfde Ministeriële Beschikking werd het uniform nu duidelijk beschreven, verviel het naamlint V.H.K., dat werd vervangen door een lichtblauw naamlint, waarop in gele zijde geborduurd `VROUWENHULPKORPS'. 

Ook werden baret- en schouderemblemen ingevoerd, gevormd door twee gestyleerde, op elkaar geplaatste rozen. Het embleem is ontstaan na de rozenoorlog die in de middeleeuwen in Engeland woedde. De naam is ontleend aan de witte en rode roos, die door de elkaar bestrijdende partijen, de Yorks (wit) en de Lancasters (rood) op hun wapens werden gedragen. 

Toen Hendrik VII in 1485 tot koning werd gekroond, plaatste hij in zijn wapen de twee rozen op elkaar, ten teken dat de partijen zich hadden verzoend. Deze wit-rode roos wordt `Tudorroos' genoemd en is het symbool van het hedendaagse Britse Vorstenhuis.

 Uit dankbaarheid jegens de toenmalige Britse koning heeft het V.H.K., dat zoveel gastvrijheid in Engeland had genoten, deze Tudorroos als embleem genomen. Kleur ondergrond van het baretembleem was lichtblauw en het was van geweven katoen vervaardigd.


Met een Koninklijk Besluit van 30 oktober 1951, nr 25 werd opgericht de Militaire Vrouwenafdeling (MILVA) en als  oprichtingsdatum aangenomen 25 april 1944.