O pazo de Bendaña, actual sede da Fundación Eugenio Granell, foi realizado por Fernández Sarela a finais da primeira metade do século XVIII.
Está ubicado na praza do Toural, adaptándose á irregularidade do terreo, dando a fachada principal a esta praza e as laterais á rúa do Vilar e á rúa Nova.
Denominación: Pazo de Bendaña
Tipoloxía: Arquitectura civil; Pazo
Cronoloxía: Primeira metade do século XVIII
Localización: Praza do Toural, 8, 15705 Santiago de Compostela, A Coruña
Coordenadas: 42°52'40"N, 8°32'42"O
Propiedade: Privada
O Pazo de Bendaña é unha impoñente construción barroca que se alza en pleno centro histórico de Santiago de Compostela, na Praza do Toural, un dos espazos máis representativos da cidade. Este palacio, que data do século XVIII, foi deseñado polo arquitecto compostelán Clemente Fernández Sarela, recoñecido polas súas contribucións ao barroco compostelán. A súa construción finalizou en 1759, e desde entón foi testemuña dunha rica historia ligada á nobreza compostelá.
Orixinalmente mandado construír polos Marqueses de Bendaña, o edificio ostenta unha impoñente fachada que, en palabras do escritor Ramón Otero Pedrayo, caracterízase pola súa "sobria xenerosa ornamentación", destacando como unha das máis belas residencias de Santiago. A fachada está presidida polo escudo dos marqueses, sobre o cal se erixe unha maxestosa estatua de Atlas, que simboliza a forza e a solidez, sostendo o mundo sobre os seus ombreiros. Esta figura mitológica é un detalle destacado, cargado de simbolismo, que non só impresiona polo seu tamaño e presenza, senón que tamén está envolvida nunha lenda popular.
O edificio posúe unha planta irregular que se desprega cara á Praza do Toural e as rúas adxacentes, como a de Vilar e a de Nova. No interior, destaca unha escala monumental que dá acceso ás distintas estancias do pazo. A súa estrutura reflicte a opulencia barroca, con detalles en cantería e madeira que realzan a súa maxestosidade. Os balcóns, adornados con enreixados de ferro forxado, ofrecen unha vista impresionante da praza.
2. Lateral do Pazo de Bendaña
Ao longo dos séculos, o Pazo de Bendaña foi escenario de varias transformacións, especialmente na súa fachada, onde algunhas xanelas convertéronse en portas no século XIX, alterando parcialmente a súa aparencia orixinal. Con todo, o edificio soubo conservar a súa esencia histórica e arquitectónica.
Hoxe en día, o Pazo de Bendaña alberga a sede e o Museo da Fundación Eugenio Granell, que rende homenaxe ao legado do escritor, pintor e fotógrafo galego Eugenio Granell. Esta fundación non só conserva unha importante colección de obras de Granell, senón que tamén organiza exposicións temporais e actividades culturais que enriquecen a vida artística da cidade. O museo destaca polo seu enfoque surrealista, en liña coa obra de Granell, quen foi unha figura clave do surrealismo en Galicia e tivo unha notable traxectoria internacional.
En resumo, o Pazo de Bendaña é un referente histórico e cultural de Santiago de Compostela, que, a través da súa arquitectura barroca e o seu contido museístico, segue sendo un lugar de referencia para quen visita a cidade.
Bibliografía
Alonso Ruiz, B. (1993). Arquitectura señorial en el norte de España. Universidade de Oviedo
Centro Virtual Cervantes. (s.d.). Pazo de Bendaña. Recuperado o 7 de febreiro de 2020 de https://cvc.cervantes.es/artes/ciudades_patrimonio/santiago/paseo/bendana.htm
Fundación Eugenio Granell. (s.d.). O edificio. Recuperado o 7 de febreiro de 2020 de https://www.fundacion-granell.gal/gl/o-edificio/
Pombo, A. (2008). Guía Total Galicia. Anaya
Turismo de Santiago. (s.d.). Pazo de Bendaña. Recuperado o 7 de febreiro de 2020 de https://www.santiagoturismo.com/monumentos/pazo-de-bendana-1
Imaxes
Graeme Churchard from Bristol (51.4414, -2.5242), UK, Santiago de Compostela, Spain-24 (8611596122), CC BY 2.0
juantiagues, Santiago-Pazo de Bendaña (14989620688), CC BY-SA 2.0