Convento das Mercedarias Descalzas

O convento, de planta rectangular e construído en granito, organízase ao redor da igrexa, situada na metade ao lado dereito do conxunto. A fachada, sobria e elegante, componse de tres corpos flanqueados por pilastras corintias de orde xigante e coroados por un campanario do século XVIII. Destaca o relevo da Anunciación, realizado en 1674 por Mateo de Prado, acompañado por escudos arzobispales e unha ornamentación barroca con motivos de froitas, flores e follas.

O templo, dunha soa nave con planta de cruz latina, conta cunha impoñente cúpula que se eleva no cruceiro, achegando unha sensación de verticalidade e grandeza ao espazo. A súa bóveda de canón e a disposición dos elementos arquitectónicos reforzan a solemnidade do lugar.

A igrexa alberga diversas imaxes de gran valor simbólico para a Orde Mercedaria. No retablo maior, de finais do século XIX, consérvanse figuras provenientes dun retablo barroco anterior, incluíndo representacións de San Pedro Pascual e San Pedro Armengol na parte inferior, e de San José e San Joaquín na superior. No centro, o relevo da Anunciación reforza a devoción mariana característica da orde.

Nos retablos neoclásicos do cruceiro atópanse escenas crave da historia mercedaria, como a Virxe da Mercé inspirando a San Pedro Nolasco na fundación da orde e o propio fundador auxiliando a cativos. Tamén se representan episodios relevantes como a imposición do hábito a San Ramón Nonato, figura destacada da congregación.

Actualmente, o convento segue albergando unha comunidade de relixiosas de clausura. As 17 nais mercedarias que residen nel dedican a súa vida á oración, o mantemento do templo e diversos labores artesanais. Entre as súas actividades destacan o bordado de mantelerías e ornamentos litúrxicos, así como o lavado e pasado o ferro de roupas para a Igrexa.

Situado extramuros da cidade, fronte á porta de Mazarelos –a única que se conserva da antiga muralla de Santiago–, o convento forma parte da paisaxe urbana da capital galega. A súa fachada, perfectamente enmarcada por esta porta, evidencia a intención dos seus construtores de harmonizar o edificio coa súa contorna.

Este conxunto monumental non só é un testemuño da arquitectura barroca compostelá, senón tamén un reflexo da vida relixiosa que segue vixente na cidade. A presenza das mercedarias e a riqueza simbólica do seu patrimonio artístico continúan dotando de espiritualidade e tradición a este enclave histórico