Casa do Cabido

O edificio componse de dúas plantas e sete tramos, cunha disposición simétrica e unha gran riqueza decorativa na súa fachada. Destacan as pilastras toscanas e os detalles ornamentais, que varían en complexidade dependendo do tramo. A porta de entrada é un elemento central, cunha gran estrutura alintelada decorada con motivos barrocos como unha cuncha na clave e cintas de rocallas. Sobre ela, atópase un balcón cun voluminoso marco adornado con trofeos militares e cunchas xacobeas, en referencia á importancia da cidade como centro de peregrinación.

Na planta baixa distribúense tendas, pensadas orixinalmente como talleres de ourives, en liña coa tradición da praza. A primeira e segunda planta albergan apartamentos, organizados ao redor dun recibidor e escaleiras que comunican os distintos niveis. Aínda que co tempo realizáronse modificacións no interior, aínda se conservan algúns elementos orixinais, como portas e escaleiras.

Está profusamente decorada con motivos xacobeos e castrenses, reflectindo a dualidade de Santiago como apóstolo peregrino e protector da nación. Os emblemas, como as vieiras e as cruces de Santiago, conviven con trofeos militares, canóns e estandartes, unha iconografía que se inspira na tradición barroca compostelá desenvolvida por arquitectos como Andrade e Fernando de Casas.

Un dos aspectos máis singulares do edificio é a súa coroación, que inclúe unha balaustrada e un escudo capitular flanqueado por volutas, querubines e trofeos. No centro, un obelisco culminado por unha estrela de bronce reforza a conexión cos símbolos relixiosos e a tradición arquitectónica romana.

O deseño da Casa do Cabido combina a tradición arquitectónica local con referencias europeas. O seu arquitecto, Clemente Fernández Sarela, formouse en Santiago baixo a influencia de Simón Rodríguez e Fernando de Casas, desenvolvendo o estilo coñecido como barroco de placas compostelán. Aínda que non existen rexistros de viaxes fóra de Galicia, Sarela mostrou un notable coñecemento de tratados arquitectónicos do Renacemento alemán e os Países Baixos, ademais da tradición arquitectónica romana.

O concepto de pantalla arquitectónica que oculta edificacións preexistentes xa se empregou na catedral de Santiago, en obras como a fachada do Obradoiro ou a Porta Santa. Ademais, a disposición da fachada e o uso de arcos nos extremos do edificio lembran solucións adoptadas na Casa dá Parra e o Pazo de Fondevila.

Ao longo do tempo, a Casa do Cabido tivo distintos arrendatarios, na súa maioría artesáns e prateiros con alto poder adquisitivo, o que confirma o seu vínculo coa actividade comercial da praza. No século XX, a súa influencia na arquitectura compostelá foi limitada, aínda que serviu de inspiración para proxectos como o Pavillón de Galicia na Exposición Hispanoamericana de Sevilla de 1929.

Actualmente, a Casa do Cabido é considerada unha das construcións barrocas máis singulares de Galicia. O seu deseño, influenciado tanto por modelos foráneos como pola tradición compostelá, reforza o carácter sacro da contorna catedralicia e convértea nun elemento crave do patrimonio arquitectónico de Santiago de Compostela.