A Capela do Pilar é un templo católico de estilo barroco situado en Santiago de Compostela, Galiza. Foi construída no ano 1717 e atópase dentro do Parque da Alameda, xunto ao Paseo da Ferradura e preto da Igrexa de Santa Susana.
Denominación: Capela do Pilar
Tipoloxía: Arquitectura relixiosa; Capela
Cronoloxía: 1717
Localización: Avenida de Xoán Carlos I, 6, 15701 Santiago de Compostela, A Coruña
Coordenadas: 42º52'35"N 8º32'54"O
Propiedade: Privada
A igrexa presenta unha planta en cruz latina, con cruceiro e presbiterio. A súa nave única está construída en granito e conta cun tellado a dúas augas feito con tella. A fachada destaca pola súa sobriedade, apenas adornada por un nicho en forma de cuncha de vieira sobre o portal, no que se atopa unha imaxe en granito de Nosa Señora do Pilar. Nos extremos da fachada érguense dúas torres.
O interior tamén se caracteriza pola súa sobriedade arquitectónica. En 1720, o artista galego Miguel de Romai realizou un retablo barroco para o altar maior, que posteriormente foi trasladado ao Convento de San Domingos de Bonaval. No seu lugar, actualmente atópase un Cristo policromado, obra do escultor compostelán Castor Lata (n. 1928).
Foi un dos templos que, pola reorganización das parroquias compostelás, asumiu funcións parroquiais cando as reliquias de Santa Susana foron trasladadas á Catedral de Santiago. Deste xeito, convertiuse nun punto de referencia relixioso na cidade.
A súa localización no Parque da Alameda, un dos espazos máis emblemáticos de Santiago, engádelle un valor cultural e paisaxístico notable. O propio contexto onde se atopa a igrexa inflúe na súa connotación poética, algo que foi resaltado pola célebre escritora galega Rosalía de Castro nun dos seus poemas:
"Maxestade dos templos
miña alma feminina
sénteche, como sente as maternas dozuras,
as inquietudes prazas, as ternuras secretas
e o temor ao oculto atrás da inmensa altura."
A Capela do Pilar é un exemplo do clasicismo arquitectónico compostelán dentro do estilo barroco. A súa integración no entorno da Alameda dálle un carácter especial dentro do urbanismo da cidade. Ademais, forma parte do patrimonio relixioso e cultural de Santiago de Compostela, unha cidade marcada pola súa historia e relevancia dentro do cristianismo.
Hoxe en día, o templo segue sendo un lugar de culto visitable, tanto por fieis como por turistas que desexan coñecer o seu valor arquitectónico e histórico dentro da tradición relixiosa e artística de Galicia.
1. Fachada da Capela do Pilar
2. Portada da Capela do Pilar
Bibliografía:
Centro Virtual Cervantes. (s.d.). Iglesia de Nuestra Señora del Pilar. Recuperado o 25 de febreiro de 2025 de https://cvc.cervantes.es/artes/ciudades_patrimonio/santiago/paseo/pilar.htm
Turismo de Galicia. (s.d.). Capela do Pilar. recuperado o 25 de febreiro de 2025 de https://www.turismo.gal/recurso/-/detalle/3415/capela-do-pilar?langId=es_ES&tp=8&ctre=31
Turismo de Santiago. (s.d.). Iglesia del Pilar. Recuperado o 25 de febreiro de 2025 de https://www.santiagoturismo.com/monumentos/igrexa-do-pilar-1
Ligazóns a datos e catálogos