Panisse Ferrer, María del Portal
María del Portal Panisse Ferrer (A Coruña, 1914 - Santiago de Compostela, 2001) foi unha mestra e farmacéutica galega, asentada en Santiago de Compostela, que desenvolveu a súa actividade profesional durante a ditadura franquista.
Nome completo: María del Portal Emiliana Panisse Ferrer
Datas: 1914-2001
Lugares: A Coruña - Santiago de Compostela
Campo de actividade: Ensino; Farmacia
Grupo asociado:
Ocupación: Mestra; Farmacéutica
Lingua: galego, castelán
María del Portal Panisse Ferrer, "Maruxa", naceu na Coruña en 1914, nunha familia liberal, ilustrada e culta. Matricúlase na carreira de Químicas da Universidade de Santiago de Compostela en 1932. Durante a súa estancia na universidade, relaciónase co círculo galeguista de Tenreiro, Pepe Abad, Pedro Brañas, Francisco Fernández del Riego e chega a facerse moi amiga de Evelina Hervella, futura muller de Del Riego. Coñece, ademais, a Enrique Ríos Suárez, comunista e licenciado en Químicas, co que inicia unha relación de parella en 1985.
Termina a carreira en 1937 e volve á Coruña. Alí comeza a estudar Maxisterio e a impartir aulas. En 1941 termina Maxisterio e casa con Enrique Ríos, que daquela era socio dunha industria farmacéutica que tiña varias patentes. Pero a iniciativa fracasa, o que fai que a parella decida mudarse a Compostela, onde nacerán as súas fillas mais o seu fillo. O seu perfil de muller republicana, formada na Institución Libre de Enseñanza, evidénciase no tipo de educación que escolle para as súas fillas e fillo: escolle a Preceptoria, que despois se tranformará na Academia Minerva, xa que "a escola franquista adoutrinaba".
Ao chegar a Santiago Maruxa consegue un traballo de mestra no colexio das Orfas. Enrique termina a carreira de Farmacia e abre unha botica en San Pedro.
Pero en 1952 a Enrique detéctaselle unha enfermidade coronaria que acabará coa súa vida seis anos despois. A descuberta da enfermidade inflúe na decisión de Maruxa de estudar Farmacia. En 1957, unha vez licenciada, abre unha botica na rúa de Fonseca, na que atendía a unha clientela sobre todo universitaria. A súa forma de traballo valeríalle o alcume de "boticaria da liberdade".
Maruxa foi unha muller humanista, hixienista e libre. Nos anos duros do franquismo, nos que estaba prohibido o aborto e o emprego de calquera método anticonceptivo diferente ao do ineficaz calendario Ogino-Knaus, Maruxa, saltando as regras impostas polo goberno, comercializa calquera tipo de anticonceptivo sen receita médica (pílula, preservativo...), un comportamento único en Compostela. A pesar disto, non tivo problemas coas autoriedades.
Por outra banda, negábase a vender sen receita a Centramina e outros estimulantes utilizados polos estudantes universitarios. Afirmaba que a súa composición podía danar as persoas que abusaban destas substancias.
Bibliografía:
María del Portal Panisse. (n.d.). En Wikipedia. Recuperado de https://gl.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_del_Portal_Panisse [consulta 09/02/2024]
Otero, Encarna : María del Portal Panisse Ferrer. Publicado o 1/1/2013 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=22228. [consulta 09/02/2024]
(17 de setembro de 2017). La boticaria que daba la píldora. La Opinión A Coruña. Recuperado de https://www.laopinioncoruna.es/galicia/2017/09/17/boticaria-daba-pildora-24198436.html [consulta 09/02/2024]
Imaxes:
Unknown authorUnknown author, María del Portal Panisse, marcado como dominio público, para más detalles véase Wikimedia Commons