Airas Nunes
Ayras Nunez de Santiago, máis coñecido como Airas Nunes, é un dos máximos expoñentes da lírica medieval galego-portuguesa.
A pesares da incertidume no que respecta ao seu lugar de orixe, todo parece indicar que Airas Nunes naceu na contorna da cidade compostelá.
Nome completo: Ayras Nunez de Santiago
Datas: 1230-1293
Lugares: Galicia
Campo de actividade: Poesía
Ocupación: Trobador; Crego
Lingua: Galego
Biografía:
Nado no ano 1230, a primeira información que se garda sobre Airas Nunes atópase no Rexistro da Chancelería, de época do rei Sancho IV, onde consta o seu primeiro oficio a cargo dun bispo ata o 1284, ano no que foi chamado á corte real para servir como poeta. A partir de entón, a súa produción lírica vaise incrementar considerablemente, revelando dúas grandes fases na vida do autor.
Nunha primeira etapa, o trobador viaxou frecuentemente, ofrecendo os seus poemas en numerosas cortes e cidades da Península. Nesta etapa, a súa produción baseouse fundamentalmente na elaboración de cantigas de amor, das cales se conservan un total de sete e que aparecen recollidas no Cancioneiro da Biblioteca Nacional de Lisboa. Asimesmo, algunhas fontes indican que Nunes participou na redación das famosas Cantigas de Santa María do rei Afonso X o Sabio.
Na súa segunda etapa, o poeta abandonou a corte e comezou unha nova vida como crego vinculado á igrexa metropolitana de Compostela (hai quen apunta que servindo ao arcebispo Xoán Arias). Dende entón, os seus poemas abandoaron a antiga temática en relación ao amor humano e comezaron a versar sobre críticas moralistas e o recordo persoal, evidenciando un drástico cambio na vida do trobador.
Produción lírica:
A pesares da diferenciación das dúas fases anteriormente mencionadas, o certo é que Airas Nunes conta cunha obra lírica moi polifacética. De entre a gran variedade de xéneros cultivados na lírica plenomedieval, do poeta galego consérvanse non só cantigas de amor, senón tamén cantigas de amigo e de escarnio, así como bailadas e pastorelas. Ademais, o seu poema Don Gaiferos de Mormaltán é considerado o primeiro romance escrito en lingua galega.
Bibliografía:
Airas Nunes (s.d.) Galipedia, dispoñible en https://gl.wikipedia.org/wiki/Airas_Nunes [Consultado o 7/02/2022].
Airas Nunes (s.d.) Xacopedia, dispoñible en http://xacopedia.com/Airas_Nunes [Consultado o 7/02/2022].
Gaiferos de Mormaltán (s.d.) Xacopedia, dispoñible en http://xacopedia.com/Gaiferos_de_Mormaltán [Consultado o 7/02/2022].
Placer López, G. (1943). Boletín de la Real Academia Gallega, dispoñible en https://2012.academia.gal/boletins-web/paxinas.do?id=297 [Consultado o 7/02/2022].
Vallín Blanco, G., «Airas Nunes», en Real Academia de la Historia, Diccionario Biográfico electrónico, dispoñible en https://dbe.rah.es/biografias/48774/airas-nunes [Consultado o 7/02/2022]
Enlaces a datos e catálogos