บทเรียนออนไลน์ ช่อง youtube ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาล่วงหน้า หรือทบทวนบทเรียนหลังจากเรียนผ่านไปแล้ว ในรายวิชา คณิตศาสตร์ 3 (ค32101) เรื่อง ฟังก์ชัน   

ประเด็นท้าทาย เรื่อง การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ในรายวิชา คณิตศาสตร์  โดยใช้วิธีการจัดการเรียนการสอนแบบ Questioning-based Learning (Active Learning)

1. สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน

      จากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 พบว่า รายวิชาคณิตศาสตร์ เป็นวิชาที่มีเนื้อหาค่อนข้างยาก ส่วนใหญ่เป็นนามธรรม ต้องใช้หลักกระบวนการคิดแบบเป็นขั้นตอน ผนวกกับนักเรียนไม่ได้มีความชอบในรายวิชานี้เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว ทำให้นักเรียน ขาดความสนใจ และไม่ตระหนักถึงประโยชน์ของรายวิชา มีผลทำให้ผลการเรียนไม่เป็นไปตามเกณฑ์ที่ควรจะเป็น

2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล

ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้โดยใช้คำถามเป็นฐาน

     1) ผู้สอนมีการวางแผนไว้ล่วงหน้า ขั้นวางแผนการใช้คำถาม ว่าจะใช้คำถามเพื่อวัตถุประสงค์ใด รูปแบบหรือประการใดที่จะสอดคล้องกับเนื้อหาสาระและวัตถุประสงค์ของบทเรียน

     2) ขั้นเตรียมคำถาม ผู้สอนเตรียมคำถามที่จะใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยการสร้างคำถามอย่างมีหลักเกณฑ์

     3) ขั้นการใช้คำถาม ผู้สอนสามารถจะใช้คำถามในทุกขั้นตอนของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และอาจจะสร้างคำถามใหม่ที่นอกเหนือจากคำถามที่เตรียมไว้ก็ได้ ทั้งนี้ต้องเหมาะสมกับเนื้อหาสาระและสถานการณ์นั้น ๆ

     4) ขั้นสรุปและประเมินผล

         4.1) การสรุปบทเรียนผู้สอนอาจจะใช้คำถามเพื่อการสรุปบทเรียนให้นักเรียนเข้าใจและตอบคำถามได้ ให้บรรลุผลการเรียนรู้

         4.2) การประเมินผล ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันประเมินผลการเรียนรู้ โดยใช้วิธีการประเมินผลตามสภาพจริง (Authentic Assessment)

เทคนิคการจัดการเรียนรู้โดยใช้คำถามเป็นฐาน

1) ทำบรรยากาศให้ดี เป็นมิตร และปลอดภัย

   - ระวังบรรยากาศคุกคาม

   - เริ่มต้นการสอน บอกวิธีการสอน ผู้สอนจะใช้การสอนแบบใช้คำถามเพื่อให้ตอบ โดยให้เกียรติผู้เรียน เรียกชื่อนักเรียนเพื่อสร้างความประทับใจให้นักเรียนตั้งใจเรียน

  - ใช้ ASA (Attentive, Smile, Acknowledge) = มองหน้าตั้งใจฟัง ยิ้มน้อยๆ ชมเมื่อตอบถูก (เก่งมาก ดีมาก เห็นด้วย)

  - เมื่อตอบผิด - ทำไมคิดอย่างนั้น แก้ concept ที่ถูกต้อง เพื่อให้นักเรียนคิดใหม่ หาคำตอบที่ดีกว่าและให้กำลังใจสำหรับคำถามคำตอบต่อไป -ให้ความเข้าใจว่า คำตอบไม่เคยมีคำตอบเดียว อาจมีมากกว่า 1 คำตอบ -ให้คิดว่า ตอบผิด ดีกว่า ไม่ตอบ

2) เลือกคำถามที่ดีที่ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้

   - เลือกคำถามปลายเปิด เช่น ทำไม อย่างไร เพราะเหตุใด ให้นักศึกษาคิดคำตอบเอง

   - แนะแนวการคิด guide โดยใช้คำถามที่นักเรียนจะต้องนำความรู้พื้นฐาน (Basic Knowledge) มาประยุกต์

3) ใช้เทคนิคให้ดี

   - ถามชัดเจน ไม่กำกวม

   - เลือกคำถามกว้างๆ ปลายเปิด ---ทำอย่างไร

   - ถามทีละ 1 คำถาม อย่าถามเป็นชุด

   - ให้เวลาคิด 10 วินาที

  - เทคนิค Pose – Pause – Pounce ตั้งคาถาม---- รอคำตอบ ---- ถ้าไม่ตอบ ถามระบุคน

คำถามที่ควรหลีกเลี่ยง

   - คำถาม ใช่ ไม่ใช่

   - คำถามกำกวม

   - คำถามให้เดา

   - คำถามชี้นำ

วิธีการตั้งคำถามแบบโซเครติก( Socratic Method)

  - เป็นวิธีสอนของนักปราชญ์ชาวกรีก ชื่อโซเครติส วิธีสอนแบบนี้ใช้การตั้งคำถามให้นักเรียนคิดหาคำตอบหรือตอบปัญหาด้วยตนเอง โดยครูจะกระตุ้นให้นักเรียนนึกถึงเรื่องต่างๆ ที่เคยเรียนแล้ว

 - คำถามของครูจะเป็นแนวทางให้นักเรียนคิดค้นหาความรู้ นักเรียนจะเรียนด้วยการพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อหาคำตอบที่ถูกต้อง และเป็นการเสริมสร้างสติปัญญาให้ทุกคนรู้จักแสดงความคิดเห็น อภิปรายแล้วสรุปความคิดเห็นลงในแนวเดียวกัน วิธีสอนแบบนี้เหมาะสำหรับนักเรียนที่ชอบใช้ความคิดค้นคว้าหาความรู้ในสิ่งต่างๆ

Socratic questioning มี 6 แบบ

1. Tell me more: ขอความกระจ่าง

2. Probe assumption: ขอข้อสรุป

3. Reason ขอเหตุผล

4. View point & Perspectives ถามมุมมองแง่อื่นและแนวคิด

5. Implication & Consequence การนำไปใช้และคาดการณ์สิ่งที่จะเกิดขึ้น

6. คำถามที่ทำให้เกิดทักษะการคิด เป็นคำถามขั้นสูง

ประโยชน์ของการจัดการเรียนรู้โดยใช้คำถามเป็นฐาน

1. ผู้เรียนกับผู้สอนสื่อความหมายกันได้ดี

2 .ช่วยให้ผู้เรียนเข้าร่วมกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3 .สร้างแรงจูงใจและกระตุ้นความสนใจของผู้เรียน

4 .ช่วยเน้นและทบทวนประเด็นสำคัญของสาระการเรียนรู้ที่เรียน

5 .ช่วยในการประเมินผลการเรียนการสอน ให้เข้าใจความสนใจที่แท้จริงของผู้เรียน และวินิจฉัยจุดแข็งจุดอ่อนของผู้เรียนได้

6 .ช่วยสร้างลักษณะนิสัยการชอบคิดให้กับผู้เรียน ตลอดจนนิสัยใฝ่รู้ใฝ่เรียนตลอดชีวิต