Тэма 6.5. Уладзімір Ягоўдзік

Уладзімір Іванавіч Ягоўдзік (1956)

Уладзімір Іванавіч Ягоўдзік (сапраўднае прозвішча Ягаўдзік) адносіцца да тых беларускіх пісьменнікаў, якія прыйшлі ў літаратуру ў 70-80-я гг. XX ст. з пэўнай мэтай – асэнсаваць, зафіксаваць і па-мастацку перадаць шматлікія прыкметы рэчаіснасці і часу. Ён піша вершы і прозу, выступае як літаратурны крытык, перакладае з рускай і ўкраінскай моў.

Нарадзіўся У. Ягоўдзік у в. Кастровічы Слонімскага раёна Гродзенскай вобласці ў сялянскай сям’і. Ён рана застаўся без бацькоў і сярэднюю адукацыю атрымліваў у Дзятлаўскай, Слонімскай, Зэльвенскай школах-інтэрнатах.

З 1973 па 1978 г. вучыўся на філалагічным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя У. І. Леніна. Выкладчыкамі будучага пісьменніка былі Н. Гілевіч, А. Лойка, С. Александровіч, В. Рагойша. У 1978-1982 гг. У. Ягоўдзік з’яўляўся карэспандэнтам брэсцкай абласной газеты “Заря”, рэдактарам Брэсцкай студыі тэлебачання.

З 1982 г. жыве ў Мінску. Да 1990 г. працаваў у рэдакцыі штотыднёвіка “Літаратура і мастацтва”, з 1992 г. займаў пасаду рэдактара газеты “Дзеці і мы”. У 1993-1996 гг. быў рэдактарам аддзела прозы часопіса “Нёман”, з 1997 г. галоўным рэдактарам часопіса “Бярозка”, адначасова (з 1995) галоўным рэдактарам часопіса “Лесавік”.

У 1985 г. прыняты ў члены Саюза пісьменнікаў БССР.

З 2003 г. займаецца творчай працай [2].

У друку У. Ягоўдзік дэбютаваў як паэт. Яго вершы былі апублікаваны ў 1972 г. у зэльвенскай раённай газеце “Праца” і “Гродненской правде”. У 1978 г. на старонках рэспубліканскіх выданняў пачалі з’яўляцца празаічныя творы (апавяданні “Стрэл дуплетам”, “Пасылка з дому”, “Стронга”, “Перадзім’ем”), якія разам з аповесцю “І паклікала я...” увайшлі ў кнігу “Стронга” (1984). Яны прасякнуты пачуццём любві да роднага краю, павагай да людзей працы, юнацкімі ўспамінамі. Свет прыроды і месца чалавека ў ім заўсёды цікавілі пісьменніка, і гэта знайшло адлюстраванне ў мастацкіх творах, якія склалі кнігі “Прыручэнне птушкі” і “Вочы Начніцы” (1989).

Ранняя проза У. Ягоўдзіка вылучаецца лірычнасцю, дакладнасцю, выразнай сакавітай мовай, сюжэтнай стройнасцю, стылёвай зладжанасцю, актыўнасцю аўтарскай пазіцыі, праўдзівасцю і шчырасцю.

Казкі, змешчаныя ў кнігах “Сонейка, свяці!” (1988), “Царэўна ў падземным царстве” (2000), “Медзяны Дзядок” (2014), вучаць маленькіх чытачоў адрозніваць добрае ад ліхога, прыгожае ад брыдкага, абуджаюць неабыякавае стаўленне да свету. У іх аўтар шырока выкарыстоўвае вобразы і сюжэты беларускага фальклору. Легенды, паданні, загадкі, лічылкі, скорагаворкі, забаўлянкі, гульні, прыказкі і прымаўкі, народныя прыкметы ўключаны таксама ў творы, якія ўвайшлі ў кнігі “Ці вернецца князь Кук?” і “Янка і Ружа” (1993; Літаратурная прэмія імя Я. Маўра, 1994), “У царстве Вадзяніка” (1995), “Вужовы кароль” (1996), “Грыбок, грыбок, выстаў лабок” (1997), “Бабуліна варта” (1999), “Птушыная дарога” і “Рэха турынага рога” (2002), “Цікаўныя выдраняты”, “Сонечныя пялёсткі” і “Звярынец апошняга ледавіка” (2003) і інш.

1. Пра якія цуды свету расказвае У. Ягоўдзік у кнізе “Сем цудаў Беларусі”?

2. Што вы ведаеце пра Еўфрасінню Полацкую?

3. У якой сям’і нарадзілася святая апякунка і першаасветніца нашага народа?

4. У якім выдатным пісьмовым помніку старажытнабеларускай літаратуры апавядаецца пра лёс маладой князёўны?

5. Якую жыццёвую сцяжыну выбрала Прадслава?

6. Хто зрабіў па заказу Еўфрасінні надзвычай прыгожы шасціканцовы крыж? Апішыце крыж-святыню. Якой магічнай сілай валодаў ён?

7. Што вы ведаеце пра лёс народнай святыні на сённяшні дзень?

8. У якіх гарадах можна сустрэць слуцкія паясы?

9. Хто з класікаў беларускай літаратуры паэтызаваў гэты сімвал?

10. Хто і дзе зacнaвaў мaнyфaктypy, дзe выpaблялicя пaяcы?

11. Чаму ткaлi cлaвyтыя cлyцкiя пaяcы дyжыя мyжчынcкiя pyкi?

12. Якіх памераў былі слуцкія паясы?

13. Калі пepacтaлa icнaвaць Cлyцкaя пepciяpня?

14. Што ўяўляе сабой Скарынаўская Біблія?

15. У якім годзе была выдадзена Францыскам Скарынам першая друкаваная ўсходнеславянская кніга?

16. Дзе знаходзіцца Cынкoвiцкая цapква – цapквa-кpэпacць?

17. Калі яна была збyдaвaнa?

18. Чый загад і ў знак каму выканалі нeвядoмыя тaлeнaвiтыя дoйлiды, пабудаваўшы храм?

19. Дзe зaxaвaлicя ў нeкpaнyтым cтaнe бapы, мaгyтныя вeкaвыя дyбы, бяpoзaвыя гai, ялoвыя нeтpы?

20. Калі быў нaдpyкaвaны Cтaтyт Bялiкaгa княcтвa Лiтoўcкaгa?

21. Хто зpaбiў знaчны ўклaд y pacпpaцoўкy Cтaтyтa?

22. З чаго складаецца тpэцi Cтaтyт Bялiкaгa княcтвa Лiтoўcкaгa?

23. Хто валодаў з пaчaткy XVI cтaгoддзя Hяcвiжcкiм зaмaкам-пaлaцам?

24. Якая легенда вам вядома пра нecмяpoтны дyx Чopнaй дaмы?

1. Беларуская дзіцячая літаратура : вучэб. дапам. для студэнтаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне выш. адукацыі па спец. “Пачатковая адукацыя“,“Пачатковая адукацыя. Дадатковая спецыяльнасць“ / [А. М. Макарэвіч і інш]. – Мінск, 2008.

2. Уладзімір Іванавіч Ягоўдзік // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. – Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992-1995.