Асаблівасці развіцця беларускай дзіцячай літаратуры 1920–1930-х гг.: стан, тэндэнцыі развіцця беларускай дзіцячай літаратуры.

Асноўныя тэмы, героі, жанры беларускай дзіцячай літаратуры гэтага перыяду.

Развіццё беларускага савецкага перыядычнага друку для дзяцей.

Часопіс “Зоркі” (1921–1929) – першае беларускамоўнае паслярэвалюцыйнае выданне для дзяцей, якое ўяўляла сабой невялікую кніжку з каляровай вокладкай.

На развіццё дзіцячай літаратуры значны ўплыў аказала дзейнасць Усесаюзная піянерская арганізацыя, якая была створана ў 1922 г. для выхавання падрастаючага пакалення ў рэвалюцыйным духу. У снежні 1924 г. у нашай рэспубліцы пачаў выходзіць часопіс “Беларускі піянер”.

Часопіс “Іскры Ільіча” (1929–1941) – выданне, якое прыйшло на змену часопісу “Беларускі піянер” у выніку яго перайменавання (з 1945 г. часопіс “Іскры Ільіча” пачаў выдаванца пад назвай “Бярозка”).

Газета “Піянер Беларусі” (1929–1993) – першая беларуская газета для дзяцей, аб выданні якой было аб’яўлена на першым Усебеларускім з’ездзе піянераў (1929).

“Заранка” (1927–1931) – заходнебеларускі ілюстраваны часопіс для дзяцей, рэдактарам і выдаўцом якога была Зоська Верас. Пісьменніца  выдавала таксама часопіс для дзяцей “Пралескі” (1934–1935).

Лепшыя творы беларускай дзіцячай літаратуры 1920–1930-х гг.  для дашкольнікаў (Я. Колас, А. Александровіч, З. Бядуля, А. Якімовіч, М. Танк, Я. Маўр, М. Лынькоў). Тэматыка-жанравая разнастайнасць твораў.

Літаратурная творчасць для дзяцей З. Верас: вершы, апавяданні, легенды, лірычныя абразкі.  

Літаратурная казка для маленькіх (А. Якімовіч, А. Александровіч).

Абразок – жанравая форма апавядання, якое нагадвае альбо стварае карціну, узор, абрысы нечага традыцыйнага (практычна нязменнага) з уласцівымі для гэтай традыцыйнасці характарыстычнымі прыметамі.

Гумарэска – (ням.: Humoreske ад англ.: Humour – гумар) – невялікі вершаваны або празаічны твор жартаўлівага зместу.

Перыядычны друк – (прэса) комплексная крыніца, якая аб’ядноўвае і традыцыйныя віды крыніц, і разнастайныя спецыфічныя жанры: заканадаўчыя, справаводчыя, статыстычныя дакументы, мемуары, літаратурныя творы.

Прадмова – уступ з папярэднімі заўвагамі аўтара (рэдактара, выдавецтва) да твора, кнігі; папярэднія выказванні, уступ перад чым-небудзь больш важным.

Фельетон – кароткі артыкул на злабадзённую тэму, у якім высмейваюцца якія‑небудзь недахопы.

Эсэ – (ад французскага essai — “вопыт”, “спроба”) – літаратурны жанр, кароткі ці сярэдняга аб’ёму сінтэтычны празаічны твор, свабодная развага аўтара на навуковую, палітычную, філасофскую, літаратурную ці іншыя тэмы. 

1. Якія тэмы, жанры, героі ўласцівыя для беларускай дзіцячай літаратуры 1920–1930-х гг.?

2. Назавіце перыядычныя выданні для дзяцей 1920–1930-х гг.

3. Якія з фальклорных традыцый аказалі найбольшы ўплыў на беларускую дзіцячую літаратуру 1920–1930-х гг.? Коратка ахарактарызуйце іх сэнс, ролю, прывядзіце адпаведныя прыклады.

4. Вызначце і ахарактарызуйце галоўныя тэндэнцы і ў развіцці беларускай дзіцячай літаратуры 1920–1930-х гг.

5. А крэсліце тэматыку, праблематыку апавяданняў 3. Верас для дзяцей. Ахарактарызуйце вобразы і выхаваўчае значэнне гэтых твораў.

1. Беларуская міфалогія: Энцыклапедычны слоўнік / С.Санько Б43 [і інш.]; склад. І.Клімковіч. – 2-ое выд., дап. – Мн.: Беларусь, 2006. – 599 с.: іл.

2. Беларуская дзіцячая літаратура : вучэб. дапаможнік / А.М. Макарэвіч [і інш.] ; пад агульн. рэд. А.М. Макарэвіча. – Мінск: 2016.

3. Верае, З. Каласкі : вершы, апавяданні / З. Верас. М інск, 1985. С. 7.

4. Пяткевіч, A.M. Верас Зоська / A.M. Пяткевіч / Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. Т. 2. Мінск, 1993. С. 9.