Marcel Broodthaers
20 November 2019 Bezoek aan M HKA expo Marcel Broodthaers – Soleil Politique met 4AO
KLIK HIERONDER VOOR MEER BEELDMATERIAAL
Met Soleil Politique organiseert het M HKA de eerste overzichtstentoonstelling van de Belgische sleutelkunstenaar Marcel Broodthaers in zijn eigen land sinds een decennium. De voorbije jaren was het werk van Broodthaers te zien in een rondreizende tentoonstelling in topmusea, georganiseerd door het MoMA en Museo Reina Sofía. Het M HKA kiest er echter bewust voor om een eigen project te maken, zoals het dat eerder deed voor Joseph Beuys en James Lee Byars. Soleil Politique focust op Marcel Broodthaers vanuit een Antwerps vertrekpunt met Wide White Space Gallery. De tentoonstelling wil een omvattend beeld geven van de breedte aan thematieken, media- en presentatiestrategieën van Broodthaers. Zo zal voor de eerste keer ooit zijn majestueuze Décor: A conquest by Marcel Broodthaers (1975) in ons land te zien zijn, een meer dan genereuze bruikleen van de V–A–C Foundation uit Moskou. Tegelijkertijd tonen we zelden of nooit tentoongestelde werken en documenten die werden gevonden tijdens het voorbereidend onderzoek.
Soleil Politique benadert Broodthaers’ oeuvre vanuit het idee dat kunst altijd politiek is, en dat politiek een constant onderhandelen is zonder slotsom. Dit statement voor complexiteit begint wanneer Broodthaers rond 1967 het woord opnieuw laat interfereren met zijn visueel werk, en woorden of tekst presenteert in verschillende contexten. De eerste tentoonstelling waarin woorden, objecten en verschillende vormen van druk een ensemble vormen, was Le Corbeau et le Renard (1968). Ze werd gepresenteerd in de Wide White Space Gallery, waar hij van 1966 tot 1974 cruciale tentoonstellingen realiseerde. De galerie presenteerde haar kunstenaars ook op de Kunstmarkt in Keulen, een teken van de internationale realiteit op dat moment. Broodthaers’ Musée d’art Moderne, Département des Aigles reisde in 1969 naar Antwerpen, waar hij de Section XVIIe Siècle installeerde in de ruimte A 37 90 89.
Marcel Broodthaers, geboren in 1924 als enige zoon van een Vlaamse maître d’hôtel en een Waalse moeder, is een van de reuzen uit de kunstgeschiedenis van de twintigste eeuw. Sinds zijn overlijden in januari 1976 probeert men vat te krijgen op de complexe, erudiete en humoristische kunstenaar die Broodthaers was. Die fascinatie is uitgemond in een rijk discours, een internationale vertegenwoordiging van zijn werk in belangrijke openbare collecties en retrospectieve tentoonstellingen.
Traditioneel wordt aangenomen dat Marcel Broodthaers zijn carrière als beeldend kunstenaar begint eind 1963, wanneer hij een pakket exemplaren van zijn dichtbundel Pense-Bête in gips plant en de volgende verklaring aflegt: “Moi aussi, je me suis demandé si je ne pouvais pas vendre quelque chose et réussir dans la vie…” Als een reactie op de nieuwe tendensen binnen de kunst, begint Broodthaers objecten tentoon te stellen; mosselen, frieten, eieren, bakstenen, steenkool en glazen bokalen. Hij bedient zich van de popart-strategie door lokale producten te introduceren in het domein van de beeldende kunst.
Eerder was Broodthaers actief als dichter, journalist, fotograaf. Hij was gefascineerd door René Magritte en had veel sympathie voor Marcel Lecomte, en was lid van de communistische partij. Als jonge dichter werd hij geconfronteerd met een poëtische en politieke avant-garde die zich probeerde te verenigen.
De tentoonstelling gaat vergezeld van een gelijknamige catalogus die enkele minder bekende bronnen opdiept om naast de mijlpalen uit Broodthaers’ oeuvre zijn tentoonstellingen in Antwerpen te contextualiseren. Er worden nieuwe teksten in opgenomen: Anny De Decker over de tentoonstellingen van Marcel Broodthaers in de Wide White Space Gallery, Marie-Pascale Gildemyn over de (namen van) personen in het werk van Broodthaers, Hannah Brückmuller over La Banque (1964-1967) en de vroege performances van Broodthaers, Lotte Beckwé over Isi Fiszman en la morale d’artiste! Ha! Ha!, ingeleid door een interview met Maria Gilissen-Broodthaers door Yola Minatchy en een tekst van Bart De Baere. De catalogus wordt uitgegeven door het M HKA. Te koop in onze museumshop aan 29,80 euro.
Soleil Politique kadert in een reeks monografische tentoonstellingen van het M HKA rond sleutelfiguren van de naoorlogse avant-garde die actief waren in Antwerpen. In 2017 bracht Groeten van de Euraziaat de activiteiten van Joseph Beuys in Antwerpen in kaart, en in 2018 werd met The Perfect Kiss het persoonlijk contact van James Lee Byars met de Brussels/Antwerpse kunstscène onderzocht in het geheel van zijn oeuvre.
