Ao son das enquisas

O proxecto socio-educativo “Ao Son da Nosa Música”, realizou un traballo de investigación nos meses de outubro e novembro en 20 centros educativos galegos das catro provincias. Contou coa participación de alumnado desde 5º de primaria ata 2º de Bacharelato e foron pesquisados os seus hábitos musicais tanto dentro como fóra do centro escolar. A enquisa puxo especial fincapé na presenza da lingua galega na música que escoitan, poñéndose en evidencia unha dramática e alarmante realidade.

É rechamante a presenza maioritaria do castelán como lingua vehicular no ensino musical, tanto dentro dos centros educativos como nos diferentes ámbitos de formación. O cuestionario revela ausencia da música en galego nas propias aulas de música cun 50% que resposta escoitala poucas veces e un 27% nunca. En canto ás actividades musicais preferidas no ámbito do ensino atópanse a escoita musical e a práctica instrumental nos primeiros lugares, seguidas do canto e a danza.

Guadi Galego, SÉS, Tanxugueiras ou a Banda da Loba son as artistas máis coñecidas pola rapazada. En canto aos estilos: o Pop, o Reggaetón e o Rap son os xéneros preferidos adolescente cun 64%, 53% e 44% respectivamente.

En relación aos hábitos de consumo de música, un 62% nunca mercou música. Entre o 38% que si o fixo un 45% investiu en música en castelán, un 35% música en inglés e tan só un 17% asegura que mercou música en galego. En canto aos medios dixitais que se empregan para escoitar música YouTube destácase como o máis empregado cun 86%, seguido por Spotify cun 74%, TikTok cun 52% e a radio cun 35%. Así mesmo, revélase que as redes sociais, a partir dos 13 anos, son a maior influencia na formación do gusto musical, seguida de preto do grupo de amizades.

No mes de xaneiro, este proxecto socio-educativo presentará os resultados definitivos da investigación e partillará as propostas de mellora que considera oportunas para reverter esta situación conxuntamente coas outras cinco secuencias didácticas.

DATOS TÉCNICOS

xustificación, Deseño e desenvolvemento da investigación

A razón de crear este material didáctico “Ao son da nosa música” parte precisamente de vir observando nos últimos cursos que o noso alumnado non está familiarizado con referentes musicais en galego.

Así pois, a nosa proposta é realizar unha serie de enquisas para recadar información en varios centros educativos de primaria e secundaria espallados por toda a xeografía galega. En primeira instancia o estudo vai enfocado ao alumnado (entre os 10 e os 18 anos aproximadamente). Tamén temos programado realizar modelos de enquisa para realizar ás familias e ao profesorado nun futuro.

Debido ás limitacións de tempo, e tendo en conta que esta é a primeira das seis secuencias didácticas das que conta o proxecto, trazaremos unha rede de centros que nun comezo serán catro por provincia. Dous de primaria (rural-urbano) e dous de secundaria (rural-urbano).

Agardamos que co tempo se sume máis xente a empregar esta ferramenta expansiva e poder ter uns datos máis achegados á realidade demoscópica que pretendemos analisar.

A continuación imos explicar cales son os obxectivos e ferramentas que imos empregar na nosa investigación ao redor da situación actual da música galega nas comunidades educativas seleccionadas.

Obxectivos:

1. Coñecer os hábitos musicais das persoas pertencentes a cada unha das comunidades enquisadas.

2. Sinalar a presenza da música nos diferentes espazos educativos formais e informais.

3. Describir os hábitos de consumo musical fóra do centro escolar.

4. Coñecer o valor que se lle concede á música en galego dentro das comunidades enquisadas.

5. Analizar as propostas de mellora da presenza da música no ámbito educativo.

campo:

A enquisa desenvolverase de xeito telemático durante o mes de outubro-novembro de 2021 en catro centros de cada unha das catro provincias galegas combinando CEIP, CPI e IES. O número total de alumnado participante será de 1.000.

Análise de validez:

Plantexamos uns cuestionarios que non sexan demasiado longos con preguntas fechadas para evitar que ao alumnado lle resulte denso (tempo aproximado da proba 5 minutos). Ao mesmo tempo procuramos que a extensión das propias preguntas sexa a menor posible e conteña unha redación clara e comprensible. Comezamos realizando unha serie de preguntas de identificación para dar paso a investigar sobre os coñecementos musicais, os hábitos de consumo musical, a relación coa lingua galega, o acceso á música actual, as súas preferencias, o ámbito social e tamén a súa valoración da asignatura de música.

Unha vez teñamos as enquisas validadas pasaremos ao traballo de analizar os datos e realizar unha valoración dos mesmos que se publicará en decembro de 2021.

bibliografía:

Para a elaboración das preguntas tomamos algunhas referencias sobre os hábitos, gustos e referentes musicais na poboación xuvenil tentando crear un mapeo da realidade socio-cultural da Galiza.

Ao mesmo tempo tamén consultamos referentes bibliográficos que nos axudaron a tecer unha visión máis ampla da situación actual.

Encuesta sobre equipamiento y uso de Tecnologías de Información y Comunicación en los hogares

(INE 2018)

Rock Music Styles

Charlton, K. (2003). New York: McGraw-Hill.

Tweens, música e Internet: el consumo musical más allá de la supervisión parental

Mauricio Rey Garegnani. (2020) Universitat Autònoma de Barcelona

Métodos de investigación educativa.

Bisquerra, R. (1989) Barcelona: CEAC

Aptitudes y hábitos musicales en el adolescente.

Nebreda, P. L. (1999). Tesis Doctoral inédita. UNED.

Jóvenes entre sonidos. Hábitos, gustos y referentes musicales.

Megías, I. y Rodríguez San Julián, E. (2003). Madrid: Injuve y FAD.

Más allá del arte: La música como generadora de realidades sociales.

Martí, Josep. (2000). Barcelona: Deriva.

«Colectivos emergentes y nuevos hábitos de escucha»

Rey, Mauricio. (2018) Roquer, Jordi..