Misją ZHP jest wychowanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań.

Cel ten osiągany jest poprzez model harcerskiego wychowania opierający się na Przyrzeczeniu i Prawie Harcerskim oraz Obietnicy, i Prawie Zucha.

ZHP nie tylko pomaga w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw u przyszłych obywateli, ale też umożliwia własny rozwój. System stopni oraz sprawności pozwala na pogłębianie zainteresowań, czy zdobywanie umiejętności przydatnych w codziennym życiu (od samodzielnego spakowania się na biwak, przez przyszycie guzika po gotowanie).

Podstawowym założeniem harcerskiego systemu wychowawczego jest też działanie małymi grupami - zastępami, gdzie harcerki i harcerze muszą wykazać się dużą samodzielnością w wypełnianiu powierzonych zadań. Bliski harcerzom jest też kontakt z przyrodą, który jest podstawowym elementem naszego wychowania.

Zaproponowany przez gen. Roberta Baden - Powella nowy system wychowawczy postrzegany był w podzielonej między zaborców Polsce jako dobry sposób wychowania młodzieży na żołnierzy i przyszłych obywateli wolnej ojczyzny. Pierwsze drużyny harcerskie powstały w roku 1911 we Lwowie. Już podczas I Wojny Światowej, grupy harcerek i harcerzy podejmowały służby pomocnicze dla Legionów oraz organizowały pomoc dla ofiar wojny.

Tuż przed odzyskaniem niepodległości w dniach 1 - 2 listopada 1918 roku w Lublinie odbył się zjazd, na którym powołano ZHP - Związek Harcerstwa Polskiego. Rozwijająca się organizacja wychowała całe pokolenie aktywnych obywateli i patriotów okresu międzywojennego. To właśnie te osoby doprowadziły do konspiracji ZHP w dniu 27.09.1939 i powstania Szarych Szeregów.