การทำแหนมปลา

การทำแหนมเป็นอาหารพื้นบ้านของภาคอีสานมาซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีมาตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย ของเราแต่นานมาซึ่งปัจจุบันได้นำมาประกอบเป็นอาชีพซึ่งทำรายได้ให้กับครอบครัวเป็นจำนวนมาก และแหนม ก็สามารถทำได้อย่างง่ายๆและเป็นอาหารที่อร่อยและทำได้ง่ายสำหรับคนอีสานนิยมกินกับข้าวเหนียวสามารถห่อหรือพกติดตัวไปทำงานด้วยได้ง่าย การทำแหนมปลา จะนิยมห่อด้วยใบตองเพราะจะทำให้แหนมมีรสชาติที่กลมกล่อม และจะได้กลิ่นหอมของใบตอง แหนมจะกินได้ก็2-3 วันผ่านไปแล้วหลังการห่อ เพราะเมื่อ 2-3 วันผ่านไปแล้วแหนมปลาจะออกรสชาติ เปรี้ยว หรือ ส้ม นั่นเอง นอกจากแหนมจะมีรสชาติที่ถูกปากคนอีสานแล้วแหนมปลา ยังประกอบด้วยโภชนาการที่มีสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น ปลา จะให้สารอาหารจำพวก โปรตีน และยังมีสมุนไพรแบบไทยๆเป็นส่วนประกอบที่สำคัญอีกด้วย อย่าง กระเทียมซึ่งกระเทียมจะช่วยลดไข้หวัดได้และยังช่วยบำรุงหัวใจได้อีกด้วย

กลุ่มชุนชนบ้านป่าสะแก ตำบลเกาะเทโพ อำเภอเมือเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี ได้นำการทำแหนมภาคอีสาน มาประยุคกับวัตถุดิบพื้นถิ่นนั้นคือปลา การทำแหนมปลาเมื่อห่อเสร็จแล้วจะนิยมนำมาแขวนไว้ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวกและถ้าแขวนไว้ในที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวกจะมีเชื่อราขึ้นและจะนำมาบริโภคไม่ได้ แหนมปลา นอกจากผู้ใหญ่จะชอบกินแล้วเด็กก็ยังกินได้เพราะมีรสชาติ เปรี้ยวและไม่เผ็ด แต่ต้องขึ้นอยู่กับผู้ทำว่าชอบรสชาติแบบไหน ถ้าชอบเผ็ดน้อยก็ใส่พริกน้อย ชอบเผ็ดมากก็ใส่พริกมาก ตามความต้องการ แหนมปลาถ้าซื้อตามร้านค้าจะตกอยู่ที่ห่อละ 20-30 บาททีเดียว ซึ่งมีราคาแพงกว่าที่เรา ทำเองซึ่งใช้ต้นทุนไม่ถึง 1๐๐ บาท เองและใช้เวลาในการทำไม่นานเพียง 1ชั่วโมงเท่านั่นเองเท่านี้เราก็จะได้แหนมปลาไว้บริโภคภายในครอบครัวโดยที่ไม่ต้องไปซื้อตามร้านค้าอีกต่อไป

อัตลักษณ์การทำแหนมปลา จะนิยมห่อด้วยใบตองเพราะจะทำให้แหนมปลามีรสชาติที่กลมกล่อม และจะได้กลิ่นหอมของใบตอง แหนมปลาจะกินได้ก็ต่อเมื่อ 2-3 วันผ่านไปแล้วหลังการห่อ เพราะเมื่อ 2-3 วันผ่านไปแล้วแหนมปลาจะออกรสชาติ เปรี้ยว หรือ ส้ม นั่นเอง

ความสำคัญและคุณค่าทางสังคมและทางจิตใจที่มีในวิถีการดำเนินชีวิตของชุมชน นั้นๆ การทำแหนมปลาเป็นอาหารพื้นบ้านของภาคอีสานมาซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีมาตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยายของเราแต่นานมาซึ่งปัจจุบันได้นำมาประกอบเป็นอาชีพซึ่งทำรายได้ให้กับครอบครัวเป็นจำนวนมาก และแหนมปลาก็สามารถทำได้อย่างง่ายๆและเป็นอาหารที่อร่อยและทำได้ง่ายสำหรับคนอีสานนิยมกินกับข้าวเหนียวสามารถห่อหรือพกติดตัวไปทำงานด้วยได้ง่าย

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นายจิรภัทร คชภูมิ

ภายถ่าย ภาพประกอบ โดย นายจิรภัทร คชภูมิ