ที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็กโดยใช้การจัดจะเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5E
ของนักเรียนชั้นมัธยมยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา อำเภอเมืองสุราษฎร์ธานี จังหวัดสุราษฎร์ธานี
Embedded Files
สภาพปัญหา : จากการจัดการเรียนการสอนและการสัมภาษณ์นักเรียนในรายวิชาฟิสิกส์ 6 ในปีการศึกษาที่ผ่านมาพบว่านักเรียนไม่ค่อยชอบเรียนวิชาฟิสิกส์ เพราะมีความเข้าใจว่าต้องจดจำสูตรและเน้นในการคำนวณทางคณิตศาสตร์เยอะจึงขาดความกระตือรือร้นในการเรียนประกอบกับครูผู้สอนเน้นในเนื้อการบรรยายมากกว่าการที่จะให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติเพื่อหาคำตอบด้วยตนเอง ส่งผลให้ผู้เรียนเกิดความรู้ไม่คงทน รู้แล้วลืม จากปัญหาดังกล่าว พบว่า นักเรียนขาดการมีส่วนร่วมในกระบวนการจัดการเรียนรู้ ขาดทักษะในการแก้ไขปัญหาและการหาคำตอบด้วยเองมักจะใช้การท่องจำจึงไม่เกิดความรู้ที่คงทน ซึ่งมีผลให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธ์การเรียนต่ำ ครูผู้สอนจึงนำสภาพปัญหาดังกล่าวมาผ่านกระบวนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ PLC เพื่อหาแนวทางการแก้ไข ทำให้ได้ข้อสรุปว่า ครูต้องใช้กระบวนการเรียนการสอนที่มีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง สนับสนุนให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการสร้างบรรยากาศการเรียนรู้และใช้กิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning ฝึกให้ผู้เรียนได้หาคำตอบหรือแก้ไขปัญหาได้ด้วยตนเอง สร้างทักษะการคิด การวางแผน การแก้ไขปัญหา การสืบค้นข้อมูล การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยี โดยครูผู้สอนอาจกำหนดสถานการณ์ปัญหาแล้วให้นักเรียนได้ร่วมกันแก้ไขปัญหาทีมเพื่อสร้างความสนุกสนานและเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่คงทน
จากข้อมูลดังกล่าวกระผมจึงใช้การจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ 5E ร่วมกับการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ที่เน้นการมีส่วนร่วมของผู้เรียนและเน้นกระบวน การหาคำตอบได้ด้วยตนเอง โดยเริ่มจากการวิเคราะห์หลักสูตร/มาตรฐานตัวชี้วัด จัดการทำแผนการจัดการเรียนรู้ โดยเลือกจัดการเรียนรู้ในเรื่อง แรงแม่เหล็กที่กระทำต่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็ก ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6/7 จำนวน 41 คน โดยครูผู้สอนกำหนดสถานการณ์ปัญหา แล้วให้ผู้เรียนได้หาคำตอบด้วยตนเอง โดยมีครูเป็นคนคอยอำนวยความสะดวกและให้คำปรึกษา
วิธีการดำนเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567
วิเคราะห์และหาสาเหตุของปัญหา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) กลุ่ม PLC WE TOGETHER เพื่อแลกเปลี่ยนปัญหาและนำเสนอนวัตกรรมและแนวทางแก้ไขปัญหา และข้อความคิดเห็นของเพื่อนครูในกลุ่ม PLC และผู้เชี่ยวชาญ
ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการตามประเด็นท้าทาย ดังนี้
1) การจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
2) การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning)
3) การจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E)
4) ศึกษางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
จากนั้นนำมาสรุปเพื่อกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้และขอบเขตที่จะนำไปใช้
สร้างและพัฒนาหลักสูตรรายวิชาโดยวิเคราะห์หลักสูตรสถานศึกษา ผลการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา เพื่อนำไปจัดทำหลักสูตรรายวิชาฟิสิกส์ 5 และจัดทำออกแบบหน่วยการเรียนรู้ เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า โดย การปรับประยุกต์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L เรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้า เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาฟิสิกส์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205
สร้างเครื่องมือในการจัดการเรียนเรียนรู้ โดยการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ใช้การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L) ตลอดจนสร้าง/พัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ และสร้าง/พัฒนาเครื่องมือการวัดและประเมินผลโดย ปรับประยุกต์ ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ผู้เรียนและท้องถิ่น
5. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) เพื่อร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องเชิงเนื้อหาและจุดประสงค์การเรียนรู้ในด้านเนื้อหา ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านสื่อการเรียนรู้ที่เป็นนวัตกรรม และเครื่องมือการวัดและประเมินผล พร้อมทั้งนำข้อเสนอ แนะจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาพัฒนาและปรับปรุงให้เกิดความสมบูรณ์ก่อนนำไปใช้
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568
6. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 ดำเนินการใช้นวัตกรรมที่ได้จากการสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการสืบเสาะหาความรู้ (5E) เรื่องการหาทิศทางของแรงแม่เหล็กที่กระทำต่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็ก เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา (ว30205) โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับผลที่ได้จากการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล ตลอดจนบริบทของโรงเรียน และเปิดชั้นเรียนให้สมาชิกในกลุ่ม PLC ได้เข้าร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแล้วสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ของครู
7. วัดและประเมินผลการเรียนรู้หลังจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ โดยจัดทำสารสนเทศข้อมูล ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ เพื่อให้ผู้เรียนปรับปรุงการเรียนรู้ของตนเองให้ผู้เรียนพัฒนาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
8. บันทึกผลการเรียนรู้ สรุปผลการวัดและประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน นำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงการจัดการเรียนรู้และพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ในปีการศึกษาต่อไป
9. รายงานผลการดำเนินการตามข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนในปีงบ ประมาณ พ.ศ. 2568 เสนอต่อผู้อำนวยการสถานศึกษา
10. เผยแพร่ผลการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ทางเว็บไซต์โรงเรียนสุราษฎร์พิทยาเพื่อร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ผลการทำกิจกรรม
เชิงปริมาณ : ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการสืบเสาะหาความรู้ (5E) เรื่องการหาทิศทางของแรงแม่เหล็กที่กระทำต่ออนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็กสูงกว่ากลุ่มที่จัดการเรียนรู้รูปแบบปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เชิงคุณภาพ : ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้าหลังได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active learning) ร่วมกับการสืบเสาะหาความรู้ (5E) สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้
ภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องการหาทิศทางของแรงแม่เหล็กที่กระต่ออนภาคที่มีประจุไฟฟ้าที่เคลื่อนที่ในสนามแม่เหล็ก โดยใช้การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการสืบเสาะหาความรู้ (5E) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา
สภาพปัญหา : จากการจัดการเรียนการสอนรายวิชาฟิสิกส์ 5 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในปีการศึกษา 2566 พบว่า นักเรียนขาดทักษะการวิเคราะห์โจทย์ปัญหาฟิสิกส์ ส่งผลให้ไม่สามารถแก้โจทย์ได้ส่งผลให้มีนักเรียนบางส่วนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไม่ถึงระดับเป้าหมายของครูผู้สอน รวมทั้งนักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนน้อย ไม่กล้าแสดงความคิดเห็นหรือกล้าแสดงออกในการทำกิจกรรมในชั้นเรียน จากปัญหาในข้างต้นจึงได้นำเสนอปัญหาประเด็นดังกล่าวในกลุ่มชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ PLC กลุ่ม PLC WETOGETHER ซึ่งทางคณะครูในกลุ่ม PLC ได้ลงความคิดเห็นว่าควรใช้วิธีการแก้ปัญหาการจัดการเรียนรู้โดยการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อช่วยให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้มากขึ้น ร่วมกับการใช้เทคนิค K-W-D-L เช่น การใช้คำถามกระตุ้น การเชื่อมโยงเนื้อหากับ สถานการณ์จริง กิจกรรมระดมสมอง รวมถึงการวิเคราะห์โจทย์โดยใช้เทคนิค K-W-D-L ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ K คือ เรารู้อะไร (โจทย์บอกอะไร) , W คือ เราต้องการรู้อะไร (โจทย์ให้บอกอะไรบ้าง) , D คือ เราทำอะไร/อย่างไร (เรามีวิธีหาคำตอบอย่างไร) , L คือ เรารู้อะไร (วิธีการศึกษาคำตอบและการคิดคำนวณ) ซึ่งเป็นวิธีการที่ช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนฝึกวิธีการวิเคราะห์โจทย์และการหาคำตอบอย่างมีขั้นตอน โดยในการทำวิจัยครั้งนี้มีการปรับประยุกต์ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ผู้เรียนและท้องถิ่น
วิธีการดำนเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย
ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2566
วิเคราะห์และหาสาเหตุของปัญหา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) กลุ่ม PLC WE TOGETHER เพื่อแลกเปลี่ยนปัญหาและนำเสนอนวัตกรรมและแนวทางแก้ไขปัญหา และข้อความคิดเห็นของเพื่อนครูในกลุ่ม PLC และผู้เชี่ยวชาญ
ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการตามประเด็นท้าทาย ดังนี้
1) การจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
2) การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning)
3) เทคนิค K-W-D-L
4) งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
จากนั้นนำมาสรุปเพื่อกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้และขอบเขตที่จะนำไปใช้
สร้างและพัฒนาหลักสูตรรายวิชาโดยวิเคราะห์หลักสูตรสถานศึกษา ผลการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา เพื่อนำไปจัดทำหลักสูตรรายวิชาฟิสิกส์ 5 และจัดทำออกแบบหน่วยการเรียนรู้ เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า โดย การปรับประยุกต์ โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L เรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้า เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาฟิสิกส์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205
สร้างเครื่องมือในการจัดการเรียนเรียนรู้ โดยการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ที่ใช้การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L) ตลอดจนสร้าง/พัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ และสร้าง/พัฒนาเครื่องมือการวัดและประเมินผลโดย ปรับประยุกต์ ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ผู้เรียนและท้องถิ่น
5. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) เพื่อร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องเชิงเนื้อหาและจุดประสงค์การเรียนรู้ในด้านเนื้อหา ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านสื่อการเรียนรู้ที่เป็นนวัตกรรม และเครื่องมือการวัดและประเมินผล พร้อมทั้งนำข้อเสนอ แนะจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาพัฒนาและปรับปรุงให้เกิดความสมบูรณ์ก่อนนำไปใช้
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567
6. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 ดำเนินการใช้นวัตกรรมที่ได้จากการสร้างและพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และทักษะปฏิบัติการทางฟิสิกส์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205 โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับผลที่ได้จากการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล ตลอดจนบริบทของโรงเรียน และเปิดชั้นเรียนให้สมาชิกในกลุ่ม PLC ได้เข้าร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแล้วสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ของครู
7. วัดและประเมินผลการเรียนรู้หลังจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ โดยจัดทำสารสนเทศข้อมูล ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ เพื่อให้ผู้เรียนปรับปรุงการเรียนรู้ของตนเองให้ผู้เรียนพัฒนาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
8. บันทึกผลการเรียนรู้ สรุปผลการวัดและประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน นำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงการจัดการเรียนรู้และพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ในปีการศึกษาต่อไป
9. รายงานผลการดำเนินการตามข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนในปีงบ ประมาณ พ.ศ. 2566 เสนอต่อผู้อำนวยการสถานศึกษา
10. เผยแพร่ผลการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ทางเว็บไซต์โรงเรียนสุราษฎร์พิทยาเพื่อร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ผลการทำกิจกรรม
เชิงปริมาณ : ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L เรื่องแม่เหล็กไฟฟ้า สูงกว่ากลุ่มที่จัดการเรียนรู้รูปแบบปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เชิงคุณภาพ : ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้าหลังได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active learning) ร่วมกับเทคนิค K-W-D-L สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้
สภาพปัญหา : จากสภาพการจัดการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ในห้องเรียน ประจำปีการศึกษา 2565 พบว่าผู้เรียนมีผลคะแนนการวัดและประเมินผล ในบทที่ 15 เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า สอบไม่ผ่านเกณฑ์การประเมินสูงกว่า 50 เปอร์เซ็น ของจำนวนผู้เรียนทั้งหมด ส่งผลให้ผู้เรียนจำเป็นต้องมีการสอบปรับคะแนน และทำงานเพิ่มเพื่อใช้ในการปรับคะแนนซึ่งส่งผลให้ผู้เรียนมีภาระงานเพิ่มขึ้น จากการศึกษาข้อมูลผลการทดสอบ O-NET ของโรงเรียนสุราษฎร์พิทยา พบว่ามีค่าเฉลี่ยในรายวิชาวิทยาศาสตร์เท่ากับ 40.81 ซึ่งสูงกว่าระดับประเทศ แต่จากการศึกษาของผู้วิจัยพบว่า มีสาระที่ได้คะแนนเฉลี่ยอยู่ในระดับน้อย คือ สาระที่ 3 เรื่อง แรงไฟฟ้าและกฎของคูลอมบ์ สนามไฟฟ้า ศักย์ไฟฟ้า ความจุไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า และกฎของโอห์ม วงจรไฟฟ้ากระแสตรง พลังงาน ไฟฟ้าและกำลังไฟฟ้า การเปลี่ยนพลังงานทดแทนเป็นพลังงานไฟฟ้า สนามแม่เหล็ก แรงแม่เหล็กที่กระทำกับประจุไฟฟ้า และกระแสไฟฟ้า การเหนี่ยวนำแม่เหล็กไฟฟ้าและกฎของฟาราเดย์ ไฟฟ้ากระแสสลับ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและการสื่อสาร โดยมีคะแนนเฉลี่ยในสาระที่ 3 เท่ากับ 30.67 ซึ่งอยู่ในรายวิชาฟิสิกส์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เรื่องไฟฟ้าและแม่เหล็ก ทำให้เห็นถึงปัญหาในการจัดการเรียนรู้ ซึ่งอาจมีเหตุผลมาจากการมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนของผู้เรียนน้อยเกินไป การเรียนการสอนที่เน้นครูผู้สอนเป็นศูนย์กลางจนไป
ด้วยเหตุผลและความสำคัญดังกล่าวครูผู้สอนจึงได้แลกเปลี่ยนเรียนเรียนรู้ในชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ซึ่งทางคณะครูในกลุ่มได้ประชุมและลงความคิดเห็นว่าควรใช้วิธีการแก้ปัญหาการจัดการเรียนรู้โดยการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ ฝึกให้ผู้เรียนค้นหาคำตอบด้วยตนเอง นำไปสู่ทักษะกระบวนการคิดขั้นสูง และสามารถนำทักษะนี้ไปใช้ในการแก้ปัญหาในสถานการณ์จริงได้
ด้วยปัจจัยและหลักการทฤษฎีดังกล่าวข้างต้นในฐานะครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์สาขาฟิสิกส์ตระหนักถึงความสำคัญของกระบวนการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง จึ่งได้จัดทำวิจัยโดยใช้การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E) เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและส่งผลให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่สูงขึ้น
วิธีการดำนเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย
๑. วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานตามหลักสูตรแกน กลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา เพื่อนำไปจัดทำหลักสูตรรายวิชาฟิสิกส์ 5 และจัดทำออกแบบหน่วยการเรียนรู้ เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า โดยการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการเรียนด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E) เรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้า เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของผู้เรียน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205
๔. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) เพื่อแลกเปลี่ยนปัญหา และนำเสนอนวัตกรรม และข้อความคิดเห็นของเพื่อนครูในกลุ่ม PLC
๒. ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการตามประเด็นท้าทาย ดังนี้
- การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning)
- การจัดการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E)
- งานวิจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
จากนั้นนำข้อมูลมาสรุปเพื่อกำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้และขอบเขตที่จะนำไปใช้
๓. ออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ หน่วยการเรียนรู้ที่ 15 เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ ผู้สอนใช้การจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning ร่วมกับการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ 5E) ตลอดจนสร้าง/พัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ และสร้าง/พัฒนาเครื่องมือการวัดและประเมินผลโดยการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) เรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้าเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205 ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา ผู้เรียนและท้องถิ่น
๔. จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีเพื่อร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องเชิงเนื้อหาและจุดประสงค์การเรียนรู้ในด้านเนื้อหา ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ด้านสื่อการเรียนรู้ที่เป็นนวัตกรรม และเครื่องมือการวัดและประเมินผล พร้อมทั้งนำข้อเสนอ แนะจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาพัฒนาและปรับปรุงให้เกิดความสมบูรณ์ก่อนนำไปใช้
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566
๕. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ในราย วิชาฟิสิกส์ 5 ดำเนินการใช้นวัตกรรมที่ได้จากการสร้างและพัฒนารูป แบบการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในรายวิชาฟิสิกส์ 5 รหัสวิชา ว30205 โดยปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับผลที่ได้จากการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล ตลอดจนบริบทของโรงเรียน และเปิดชั้นเรียนให้สมาชิกในกลุ่ม PLC ได้เข้าร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันแล้วสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ของครู
๖. วัดและประเมินผลการเรียนรู้หลังจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ที่ออกแบบไว้ โดยจัดทำสารสนเทศข้อมูล ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ เพื่อให้ผู้เรียนปรับปรุงการเรียนรู้ของตนเองให้ผู้เรียนพัฒนาการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
๗. บันทึกผลการเรียนรู้ สรุปผลการวัดและประเมินการเรียนรู้ของผู้เรียน นำผลการประเมินไปใช้ในการปรับปรุงการจัดการเรียนรู้และพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ในปีการศึกษาต่อไป
๘. รายงานผลการดำเนินการตามข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนในปีงบ ประมาณ พ.ศ. 2566 เสนอต่อผู้อำนวยการสถานศึกษา
๙. เผยแพร่ผลการพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ทางเว็บไซต์โรงเรียนสุราษฎร์พิทยาเพื่อร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ผลการทำกิจกรรม
เชิงปริมาณ : ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E) เรื่องแม่เหล็กไฟฟ้า สูงกว่ากลุ่มที่จัดการเรียนรู้รูปแบบปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เชิงคุณภาพ : ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้าหลังได้รับการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุก (Active learning) ร่วมกับการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E) สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้
นวัตกรรม : แผนการจัดการเรียนรู้ , ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ , เอกสารประกอบการเรียนรู้
ภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
สภาพปัญหา : จากการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาฟิสิกส์ ๕ ในปีที่ผ่านมา พบว่าผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางเรียนอยู่ในระดับปานกลาง เนื่องจากผู้เรียนยังขาดทักษะในการคิด การวิเคราะห์โจทย์ปัญหาฟิสิกส์ ทักษะการทำแลบปฏิบัติการ เนื่องจากสถานการณ์การเรียนการสอนออนไลน์ทำให้ ในปีการศึกษาที่ผ่านมา ส่งผลให้ผู้เรียนขาดทักษะการวิเคราะห์โจทย์ปัญหาฟิสิกส์ ทักษะการสังเกต การทดลอง การวิเคราะห์ สรุป และการบันทึกผล ตลอดจนไปถึงทักษะการนำเสนอข้อมูล ดังนั้นข้าพเจ้าจึงได้นำชุดกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์ เรื่องไฟฟ้าและแม่เหล็ก ร่วมกับการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) ที่ฝึกให้นักเรียนได้ฝึกวิเคราะห์โจทย์ปัญหาฟิสิกส์ ฝึกทักษะการสังเกต การทดลอง การวิเคราะห์ สรุป และการบันทึกผล ตลอดจนไปถึงทักษะการนำเสนอข้อมูล เพื่อเป็นการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาฟิสิกส์ ๕
วิธีการดำนเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย
๑. วิเคราะห์เนื้อหาและหลักสูตรรายวิชาฟิสิกส์
๒. จัดทำแผนการจัดกาเรียนรู้ รายวิชาฟิสิกส์ ๕ เรื่องแม่เหล็กและไฟ ฟ้า เพื่อใช้กับชุดกิจกรรมการเรียนรู้รายวิชาฟิสิกส์
๓. จัดทำชุดกิจกรรมเรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้า
๔. ให้คุณครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยา ศาสตร์และเทคโนโลยี ช่วยกันตรวจสอบความ ถูกต้องของชุดกิจกรรม ในด้านเนื้อหา กิจกรรม และแบบฝึกหัด พร้อมทั้งเสนอแนะ เพื่อปรับ ปรุงและแก้ไข
๕. ผู้สอนนำชุดกิจกรรมรายวิชาฟิสิกส์ ๕ เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้ามาปรับปรุงแก้ไขตามคำแนะ นำของผู้เชี่ยวชาญ
๖. ผู้สอนจัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง แม่เหล็กและไฟฟ้า โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
๗. ทดสอบและประเมิน ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบทดสอบหลังเรียนเรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า
ภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ผลการทำกิจกรรม
ผลการเปรียบเทียบแสดงให้เห็นว่านักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ฟิสิกส์ เรื่องแม่เหล็กและไฟฟ้า โดยการจัดการเรียนรู้ด้วยกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ (5E) มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาฟิสิกส์สูงกว่านักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบปกติอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติที่ระดับ .05
Page updated
Report abuse