Akcja społeczno-edukacyjna Żonkile

Garść potrzebnych informacji:

19 kwietnia obchodzimy 78. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim.

W utworzonym w 1940 r. getcie warszawskim Niemcy zamknęli ponad 400 tys. Żydów; dziesiątki tysięcy z nich zmarły z chorób i głodu. 22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli deportację więźniów getta do obozu zagłady w Treblince. Zginęło tam niemal 300 tys. warszawskich Żydów. Jesienią 1942 r. w tzw. getcie szczątkowym pozostało już tylko około 60 tys. Żydów. Byli to głównie ludzie młodzi i w sile wieku, bez rodzin, zatrudnieni w niemieckich warsztatach produkcyjnych. W tych warunkach, gdy nie pozostawało już nic do stracenia, wśród żydowskiej młodzieży narodziła się myśl o zbrojnym oporze.

28 lipca 1942 r. działacze syjonistycznych ruchów młodzieżowych powołali Żydowską Organizację Bojową. Na czele ŻOB stanął Mordechaj Anielewicz, a do najbardziej znanych przywódców należał Marek Edelman.

Gdy 19 kwietnia 1943 r., niemieckie oddziały liczące 2 tys. ludzi wspierane przez czołgi i wozy pancerne ponownie weszły do getta, by je ostatecznie zlikwidować, do walki z nimi stanęło około 500 członków ŻOB. Przez pierwsze dni powstańcy bronili umocnionych pozycji. Ostrzeliwali wkraczające oddziały nieprzyjaciela i obrzucali je granatami i butelkami z benzyną.

Dalsze walki powstańcze polegały na obronie poszczególnych bunkrów i budynków. Niemcy systematycznie przeczesywali kolejne kwartały ulic, paląc dom po domu. Wypędzali z nich ludność cywilną i zabijali schwytanych powstańców. Do wykrytych bunkrów, gdzie oprócz bojowników ukrywali się także cywile, wrzucali świece dymne i niszczyli je przy pomocy materiałów wybuchowych.

Zaledwie kilkudziesięciu powstańcom udało się wydostać kanałami i podziemnymi tunelami z płonącego getta. Większość z nich zginęła... Walki pojedynczych grup powstańczych trwały dalej, aż do 16 maja. Tego dnia wieczorem na znak zwycięstwa Niemcy wysadzili w powietrze znajdującą się poza terenem getta Wielką Synagogę.

W niemieckim raporcie napisano: "Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje!". Po powstaniu Niemcy zrównali teren getta z ziemią.

Na podstawie informacji pozyskanych ze strony polin.pl

Powstanie w getcie warszawskim - fotografia z niemieckiego raportu. Oryginalny podpis w raporcie: „Grupa uderzeniowa” / domena publiczna

Powstanie w getcie warszawskim - fotografia z niemieckiego raportu. Oryginalny podpis w raporcie: „Ci bandyci stawiali zbrojny opór” / domena publiczna


Szablon i instrukcja

szablon PL.pdf

Dlaczego Żonkile?

Ostatni przywódca Żydowskiej Organizacji Bojowej, Marek Edelman, który przeżył likwidację getta, przez lata pielęgnował pamięć o wydarzeniach z 1943 roku. Do końca życia w rocznicę powstania przychodził pod Pomnik Bohaterów Getta, by oddać hołd poległym towarzyszom. Wraz z nim przychodziło coraz więcej ludzi z żółtymi kwiatami.

Żółty żonkil stał się symbolem zbiorowej pamięci.

Akcji od początku towarzyszy hasło "Łączy nas pamięć", które podkreśla siłę wspólnoty, znaczenie solidarności, potrzebę dialogu ponad podziałami. W tym roku podkreślamy rolę, jaką odegrały w nim kobiety. Żydówki w czasie powstania organizowały kuchnie ludowe, kolportowały nielegalną prasę, opatrywały rannych, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku.

Na podstawie informacji ze strony polin.pl

Już po raz kolejny nasza szkoła włącza się do akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile. W tym roku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN proponuje:

  • włączenie się 19 kwietnia do udziału w premierach online na kanałach Facebook oraz YouTube.


  • dla klas 1-3

Na potrzeby akcji zostały stworzone dwa opowiadania – dla klas 1-2 oraz dla klas 3 i starszych. Pięknie zilustrowane teksty Zofii Staneckiej i Justyny Bednarek wraz z kartami pracy znajdują się na stronie https://polin.pl/pl/akcja-zonkile-2021-szkoly-biblioteki-instytucje w sekcji „klasy 1-3 szkoły podstawowej”. 19 kwietnia na kanale YouTube będą miały premierę słuchowiska stworzone na podstawie opowiadań.

  • klasy 4-6

Dla uczniów i uczennic klas 4-6 szkół podstawowych powstał film „Będę pisać” zrealizowany przez dom produkcyjny Hi-Story. Losy dwójki żydowskich nastolatków przed wojną i w trakcie wojny poznaje współczesna dziewczyna z Muranowa, której telefon nawiedza duch z przeszłości. Kartę pracy uzupełniającą film znajduje się na stronie https://polin.pl/pl/akcja-zonkile-2021-szkoly-biblioteki-instytucje w sekcji „klasy 4-6 szkoły podstawowej”. Premiera filmu 19 kwietnia na kanały Facebook i YouTube.

  • Klasy 7-8

Uczniów i uczennice klas 7-8 szkół podstawowych zapraszamy 19 kwietnia na kanały Facebook i YouTube na premierę filmu „Muranów - Dzielnica Północna” w reżyserii Łukasza Kamila Kamińskiego. Materiał w stylistyce youtuberskiej opowiada historię Muranowa, dawnej dzielnicy żydowskiej w Warszawie. Kartę pracy uzupełniającą film znajduje się na stronie https://polin.pl/pl/akcja-zonkile-2021-szkoly-biblioteki-instytucje w sekcji „klasy 7-8 szkoły podstawowej oraz szkoły ponadpodstawowe”.


  • W ramach akcji Żonkile zachęcam nauczycieli do wykonania razem ze swoimi uczniami symbolicznych żonkili z papieru. Instrukcja znajdziecie w załączonym filmie. Zróbcie zdjęcia swoich prac i prześlijcie przez platformę Classroom w zajęciach ŚWIĘTO SZKOŁY DZIEŃ PATRONA pod właściwym postem.

  • Alternatywnym zadaniem może być przesłanie zdjęcia żonkila, który rośnie w twoim ogródku. Pamiętaj, żeby podpisać zdjęcie imieniem i nazwiskiem oraz nazwą akcji. Odeślij zdjęcie przez platformę Classroom.

  • Możesz również narysować, wyciąć czy zrobić z plasteliny symboliczny kwiat i przesłać jego zdjęcie poprzez platformę Classroom - Święto Szkoły-Dzień Patrona.