1
2
3
4
卜居
屈原既放，三年不得復見，
竭知盡忠，而蔽鄣於讒，
心煩意亂，不知所從。
乃往見太卜鄭詹尹曰：
余有所疑，原因先生決之。
詹尹乃端策拂龜曰：
君 將何以教之？
屈原曰：
吾寧悃悃款款，朴以忠乎？
將送往勞來，斯無窮乎？
寧誅鋤草茅，以力耕乎？
將游大人，以成名乎？
寧正言不諱，以危身乎？
將從俗富貴，以媮生乎？
寧超然高舉，以保真乎？
將哫訾栗斯，喔咿嚅兒，
以事婦人乎？
寧廉潔正直，以自清乎？
將突梯滑稽，如脂如韋，
以潔楹乎？
寧昂昂若千裡之駒乎？
將氾氾若水中之鳧乎？
與波上下，偷以全吾軀乎？
寧與騏驥亢軛乎？
將隨駑馬之跡乎？
寧與黃鵠比翼乎？
將興雞鹜爭食乎？
此孰吉孰凶？
何去何從？
世溷濁而不清：
蟬翼為重，千鈞為輕﹔
黃鐘毀棄，瓦釜雷鳴﹔
讒人高張，賢士無名。
吁嗟默默兮，誰知吾之廉貞?
詹尹乃釋策而謝曰：
夫尺有所短，寸有所長，
物有所不足，智有所不明，
數有所不逮，神有所不通，
用君之心，行君之意。
龜策誠不能知事。
Bốc Cư
Khuất Nguyên kí phóng, tam niên bất đắc phục kiến,
kiệt trí tận trung, nhi tế chướng ư sàm,
tâm phiền lự loạn, bất tri sở tòng.
Nãi vãng kiến thái bốc Trịnh Thiềm Doãn viết：
"Dư hữu sở nghi ,nguyện nhân tiên sinh quyết chi."
Thiềm Doãn nãi đoan sách phất quy viết：
"Quân tương hà dĩ giáo chi?"
Khuất Nguyên viết：
"Ngô ninh khổn khổn khoản khoản, phác dĩ trung hồ ?
Tương tống vãng lao lai, tư vô cùng hồ?
Ninh tru sừ thảo mao, dĩ lực canh hồ?
Tương du đại nhân, dĩ thành danh hồ?
Ninh chính ngôn bất huý, dĩ nguy thân hồ ?
Tương tòng tục phú quý, dĩ thâu sinh hồ?
Ninh siêu nhiên cao cử, dĩ bảo chân hồ?
Tương súc tí lật ti, ác y nhu nhi,
dĩ sự phụ nhân hồ ?
Ninh liêm khiết chính trực, dĩ tự thanh hồ?
Tương đột thê hoạt kê ,như chi như vi,
dĩ hiệt doanh hồ?
Ninh ngang ngang nhược thiên lí chi câu hồ?
Tương phiếm phiếm nhược thuỷ trung chi phù hồ?
Dữ ba thượng hạ ,thâu dĩ toàn ngô khu hồ?
Ninh dữ kì kí kháng ách hồ ?
Tương tuỳ noa mã chi tích hồ?
Ninh dữ hoàng hộc tỉ dực hồ ?
Tương hưng kê vụ tranh thực hồ?
Thử thục cát thục hung?
Hà khứ hà tòng ?
Thế hỗn trọc nhi bất thanh:
Thiền dực vi trọng, thiên quân vi khinh;
hoàng chung huỷ khí, ngoã phủ lôi minh
Sàm nhân cao trương, hiền sĩ vô danh.
Hu ta mặc mặc hề, thuỳ tri ngô chi liêm trinh ?"
Thiềm Doãn nãi thích sách nhi tạ viết：
"Phù xích hữu sở đoản, thốn hữu sở trường,
vật hữu sở bất túc, trí hữu sở bất minh,
sổ hữu sở bất đãi, thần hữu sở bất thông,
dụng quân chi tâm, hành quân chi ý.
Quy sách thành bất năng tri sự.
Coi Bói
1
Khuất Nguyên bị đuổi, ba năm rồi không được gặp lại vua, tận trí tận trung mà bị lời gièm pha che lấp, lòng phiền ý loạn mà không biết nên làm sao. Ông bèn đến gặp quan thái bốc là Trịnh Thiềm Doãn, nói:
"Tôi có điều nghi, xin tiên sinh tháo gở nguyên nhân cho."
Thiềm Doãn sửa lại cỏ thi cho ngay thẳng, phủi mai rùa rồi hỏi:
"Ông muốn dạy tôi việc gì?"
2
Khuất Nguyên đáp:
"Tôi nên thuần nhất thành thực, chất phát để hết lòng trung chăng?
Hay nên bỏ đi, nhọc công ở lại tránh cảnh cùng đường?
Nên cắt cỏ, cày bừa để hết sức làm ruộng chăng?
Hay nên giao du với các bậc đại nhân để thành danh?
Nên nói thẳng không ngại kỵ húy để chuốt nguy vào thân chăng?
Hay nên theo thói tục giàu sang để sống đời cẩu thả?
Nên về với siêu nhiên như kẻ sĩ trốn đời để giữ gìn chân lý chăng?
Hay nên rụt rè khúm núm, ỷ on như trẻ nhỏ để hầu hạ đàn bà?
Nên liêm khiết, chính trực để được trong sạch chăng?
Hay nên tròn trịa trơn tru như mỡ, như da để được như cái cột bóng?
Nên ngẫn cao như con ngựa thiên lý chăng?
Hay nên lênh đênh như con le le trên mặt nước cùng nhấp nhô với sóng để bảo toàn lấy thân?
Nên theo như con ngựa giỏi kéo xe chăng?
Hay nên chạy theo loài ngựa hèn?
Nên cùng bay với loài chim hoàng hộc chăng?
Hay nên cùng tranh ăn với gà vịt?
Đường nào cát, đường nào hung?
Bỏ đường nào, theo đường nào?
3
Đời hỗn trọc mà không thanh thì cánh con ve là nặng mà nghìn cân là nhẹ; Chuông vàng thì bỏ nát còn nồi đất thì kêu vang; Kẻ gièm pha thì được đề cao, hiền sĩ thì lại vô danh. Than ôi! Biết nói gì đây? Lòng trong sạch ai biết?"
4
Thiềm Doãn đặt cỏ thi xuống mà tạ rằng: "Thước có khi ngắn, mà tấc có khi dài, vật có chỗ không đủ mà trí có chỗ không sáng, số có chỗ đoán không tới mà thần có chỗ không thông. Ông cứ theo lòng mình mà làm cho đúng ý muốn. Cỏ thi và mai rùa thật không biết được việc ấy."