(Integrale) jeugdhulp

Integrale Jeugdhulp wil hulp om maat geven aan minderjarigen en hun gezin. Het is open voor alle kinderen en gezinnen, ongeacht hun verblijfsstatus.

Een deel van het hulpaanbod is rechtstreeks toegankelijk (bv. contextbegeleiding). Een ander deel is niet rechtstreeks toegankelijk (bv. opvang van een minderjarige of begeleid wonen).

Om hulp te vragen kan je terecht bij de diensten uit je buurt (CAW, OCMW, CLB,...). Die helpen je om de hulpvraag te verduidelijken en dienen de formele aanvraag in bij de juiste instanties.

Specifiek voor de niet-begeleide minderjarigen is er een aanmeldpunt voor hulpvragen bij Minor-Ndako. Dat zoekt, samen met de jongere en zijn voogd, naar de meest passende hulp. Dat kan gespecialiseerde opvang en begeleiding voor niet-begeleide minderjarigen zijn, bv. bij Minor-Ndako zelf, maar ook pleegzorg of niet-gespecialiseerde opvang of ambulante begeleiding in de regio waar de minderjarige school loopt.

Helaas zijn er voor hulpverlening aan niet-begeleide minderjarigen lange wachtlijsten. Daardoor zit er meestal wel enige tijd tussen het indienen van een hulpvraag en het starten van de jeugdhulp.

Helpdesks:

• Agentschap Opgroeien: Vlaams agentschap dat de zorgbehoefte en ondersteuningsnood van elk kind, jongere en pleeggast op een kwaliteitsvolle en integrale manier tracht te beantwoorden.

• Integrale Jeugdhulp -Regionale Helpdesks: informatiepunt over het decreet en de praktische werking van de integrale jeugdhulp

• OTA (Ondersteuningsteam Allochtonen): advies, bemiddeling, coaching en vorming voor hulpverleners uit de integrale jeugdhulp die jongeren met een migratieachtergrond begeleiden

• Manorea: helpdesk voor hulpverleners met vragen m.b.t. niet-begeleide minderjarige vluchtelingen

Specifieke situaties:

• Integrale Jeugdhulp - Crisismeldpunten: enkel voor hulpverleners en dienstverleners die in contact komen met kinderen en jongeren in crisis (= acuut beleefde noodsituatie waarin onmiddellijk hulp moet worden geboden)

• Integrale Jeugdhulp - Bemiddeling: bemiddeling tussen cliënt, ouders en hulpverleners o.l.v. een onafhankelijke bemiddelaar (wanneer conflicten de continuïteit van de hulpverlening in de weg staan)

• Integrale Jeugdhulp - Cliëntoverleg: overleg tussen cliënten, hulpverleners en betrokkenen uit het sociaal netwerk van de jongere om de ondersteuning en hulpverlening aan een gezin op elkaar af te stemmen. Dit gebeurt o.l.v. een externe onafhankelijke voorzitter.

Specifieke organisaties i.f.v. hulpverlening aan minderjarige vluchtelingen:

• • Minor-Ndako: opvang en begeleiding voor minderjarige vluchtelingen en hun context. Minor Ndako biedt:

  • Initiatieven voor opvang en begeleiding van kinderen en gezinnen uit Vlaams-Brabant en Brussel

  • Initiatieven voor niet-begeleide minderjarige vluchtelingen in Antwerpen (Mechelen), Oost-Vlaanderen (Aalst, Gent, Sint-Niklaas), Vlaams-Brabant (Dilbeek, Leuven), West-Vlaanderen (Kortrijk) en Brussel (Brussel, Anderlecht).

• CAW Antwerpen - Adviescentrum Migratie (regio Antwerpen): o.a. jongerenwerking voor alleenstaande vluchtelingen (17-21 jaar). Rond het kantelpunt (18+) vallen opvang en begeleiding weg en staan ze er alleen voor. Deze jongerenwerking biedt hen op dat moment inloop, individuele begeleiding en activiteiten.

• Hand in Hand (Gent): ondersteuning van vluchtelingen met of zonder papieren, met ook een specifieke jongerenwerking (huistaakbegeleiding, vrije tijd,...)

• OCMW Gent - Project Ankerkracht (enkel Gent): begeleiding van erkende of subsidiair beschermde vluchtelingen (16-25 jaar) met (eq.) leefloon en minder dan 1 jaar in Gent verblijvend. Via multidisciplinair team (casemanager, psycholoog, wooncoach, trajectbegeleider/arbeidszorgbegeleider en hoofdmaatschappelijk werker). Werkt aanklampend en outreachend. Enkel op doorverwijzing vanuit OCMW Gent.

• Beweging voor kinderen zonder papieren (Waasland): individuele hulpverlening aan en begeleiding van kinderen zonder papieren

• Cirkant - AMIF-project niet-begeleide minderjarige vluchtelingen (enkel arrondissement Turnhout): integrale individuele begeleiding tot zelfstandigheid (contextbegeleiding i.f.v. autonoom wonen voor niet-begeleide minderjarige vluchtelingen). We slaan de brug naar de gespecialiseerde hulp, ondersteunen de toeleiding tot pleegzorg,...

• De Oever - Saudade Verblijf (enkel gerechtelijk arr. Hasselt): verblijf met contextbegeleiding voor minderjarige vluchtelingen

• De Oever - Fonto Nova Verblijf (enkel gerechtelijk arr. Hasselt): verblijf met contextbegeleiding voor niet-begeleide buitenlandse minderjarigen (NBBM)

Rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp:

Consult, begeleiding en brede instap:

• • Prenatale steunpunten Kind en Gezin: prenataal onderzoek door een arts, zwangerschapsbegeleiding door een sociaal verpleegkundige, informatieavonden,...

Inzoomen op: Antwerpen - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Consultatiebureaus Kind en Gezin: preventieve zorg op maat via gratis consulten, waarbij de groei, gezondheid en ontwikkeling van het kind worden opgevolgd

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Inloopteams Kind en Gezin: ondersteuning aan aanstaande gezinnen en aan gezinnen met jonge kinderen (voor- en vroegschools) in een moeilijke leefsituatie

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB): hulp bij leren en studeren, de schoolloopbaan, psychische en sociale problemen, preventieve gezondheidszorg

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW): het CAW biedt hulp bij al je welzijnsvragen.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Jongeren Advies Centra (JAC): laagdrempelig en direct toegankelijk onthaal voor alle vragen en problemen van jongeren en jongvolwassenen

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

Probleemgebonden jeugdhulp:

• • Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG): begeleiding en behandeling van mensen met psychische/psychiatrische en psychosociale moeilijkheden

  • Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

  • Diensten voor kinder- en jeugdpsychiatrie: psychiatrische hulpverlening voor kinderen en jongeren

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Vertrouwenscentra Kindermishandeling: aanspreekpunt voor alle mogelijke situaties van geweld op kinderen. Doorverwijzing naar hulpverlening, coördinatie van de bestaande hulpverlening, hulpverlening vanuit het VK zelf indien er elders geen mogelijkheden tot hulp bestaat.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Revalidatiecentra (handicap): multidisciplinair onderzoek, diagnose, behandeling, advies en begeleiding

    • Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

Multidisciplinaire teams in functie van indicatiestelling:

• • Centra voor OntwikkelingsStoornissen (COS): vroegtijdig opsporen van ontwikkelingsstoornissen bij kinderen (0-7 jaar). Multidisciplinair onderzoek, diagnose en advies voor verdere begeleiding en behandeling.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Multidisciplinaire teams (indicatiestelling handicap): erkende MDT's staan in voor een diagnose/indicatiestelling i.f.v. handicaps. Zij kunnen minderjarigen aanmelden bij de intersectorale toegangspoort en bieden hulp bij de aanvraag van ondersteuning bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).

Gespecialiseerde rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH):

• • Dagbegeleiding in groep: dagbegeleiding bij verontrustende opvoedingssituaties

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Contextbegeleiding in functie van positieve heroriëntatie: contextbegeleiding bij verontrustende opvoedingssituaties

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Centrum voor Integrale Gezinszorg (CIG): ambulante begeleiding en/of opvang voor kwetsbare (aanstaande) ouders en hun kinderen. Opgelet: enkel rechtstreeks toegankelijk voor 18- tot 25-jarigen die zwanger zijn.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG): integrale ondersteuning van het gezin. Dit kan zowel ambulant, mobiel als residentieel. Opgelet: de langdurige opvang is niet rechtstreeks toegankelijk.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Dienst OndersteuningsPlan (DOP): ondersteuning bij het zoeken naar de meest geschikte ondersteuning voor een persoon met een handicap

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Thuisbegeleiding voor kinderen en jongeren met een handicap: ondersteuning aan huis aan gezinnen met een kind/jongere met een handicap

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Diensten voor ondersteunende pleegzorg: opgelet: enkel de gezinsondersteunende pleegzorg tijdens weekends en vakanties, kortdurend,... is rechtstreeks toegankelijk

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

Cliëntoverleg:

• • Integrale Jeugdhulp - Cliëntoverleg: overleg tussen cliënten, hulpverleners en betrokkenen uit het sociaal netwerk van de jongere om de ondersteuning en hulpverlening aan een gezin op elkaar af te stemmen. Dit gebeurt o.l.v. een externe onafhankelijke voorzitter.

Crisishulpverlening:

• • Integrale Jeugdhulp - Crisismeldpunten: enkel voor hulpverleners en dienstverleners die in contact komen met kinderen en jongeren in crisis (= acuut beleefde noodsituatie waarin onmiddellijk hulp moet worden geboden)

Toegangen tot de niet rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp:

Toegangspoort (toegankelijk voor iedereen):

• • Afdeling Continuïteit en Toegang (= de "Intersectorale Toegangspoort"): de integrale toegangspoort beslist over de toegang tot de niet-rechtstreeks toegankelijke hulp (bv. bepaald aanbod voor personen met een handicap, bijzondere jeugdzorg,...)

Toegang bij verontrustende situaties (enkel toegankelijk voor professionelen):

• • Ondersteuningscentra Jeugdzorg: het OCJ stelt vast of het maatschappelijk noodzakelijk is om daadwerkelijk hulpverlening op te starten in een verontrustende leefsituatie van een jongere.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

• • Vertrouwenscentra Kindermishandeling: aanspreekpunt voor alle mogelijke situaties van geweld op kinderen. Doorverwijzing naar hulpverlening, coördinatie van de bestaande hulpverlening, hulpverlening vanuit het VK zelf indien er elders geen mogelijkheden tot hulp bestaat.

• Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

Toegang bij als misdrijf omschreven feiten (MOF):

• • Sociale diensten voor gerechtelijke jeugdhulp: de jeugdrechter wordt bij het bepalen van gedwongen hulpverlening bijgestaan door de consulenten van de sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulp. Zij voeren een maatschappelijk onderzoek, formuleren voorstellen van jeugdhulp voor aan de jeugdrechter en zorgen ervoor dat de opgelegde maatregelen uitgevoerd kunnen worden.

Inzoomen op: Antwerpen - Limburg - Oost-Vlaanderen - Vlaams-Brabant & Brussel - West-Vlaanderen

Toegang voor voogden van niet-begeleide minderjarigen:

• • Aanmeldpunt voor voogden van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen: via het aanmeldpunt kunnen niet-begeleide minderjarige vluchtelingen door hun voogd aangemeld worden voor niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp

Sociale kaart:

• Sociale kaart: online opzoeken van alle mogelijke hulpverlening in de welzijns- en gezondheidssectoren (+ belendende sectoren). Tip: via het "uitgebreid zoeken" kan je heel gericht zoeken, bv. via de inhoudstafel.

Cultuursensitieve zorg en interculturele bemiddeling:

• Netwerk Cultuursensitieve Zorg: dit netwerk ondersteunt centra algemeen welzijnswerk (CAW) en centra geestelijke gezondheidszorg (CGG) bij de uitbouw van de cultuursensitieve zorg en bevordert de samenwerking en deskundigheid van de betrokken hulpverleners en organisaties

• Interculturele bemiddeling in de gezondheidszorg: intercultureel bemiddelaars ondersteunen zorgverstrekkers en onthaalmedewerkers door het verlagen van de taalkundige en culturele barrières met de patiënten

• OTA (Ondersteuningsteam Allochtonen): advies, bemiddeling, coaching en vorming voor hulpverleners uit de integrale jeugdhulp die jongeren met een migratieachtergrond begeleiden

• Gids voor de interculturele bemiddeling in de gezondheidszorg