Algemene Ledenvergadering, rondleiding Deltares, Noorzee Kernen - Vrijdag 17 mei, Delft.
Het programma:
14:30 – 15.00: Inloop, Koffie & Thee
15.00 – 16.30: Welkom & rondleiding over de Deltares Campus, inclusief Noordzee boringen
Algemene Ledenvergadering
16.30 – 16.45: Jaar- & bestuursafsluiting
16.45 – 17.00: Bestuurswissel
17.00 – 18.00: Borrel op de Deltares Campus
Deltares in Delft was het decor van de jaarvergadering 2024, maar een jaarvergadering gaat natuurlijk gepaard met een paar leuke sedimentologische activiteiten.
Tijdens de jaarvergadering presenteerde het bestuur de huidige stand van zaken qua financiën en ledenaantallen en werd teruggeblikt op de excursies en symposia in de bestuursperiode 2021-2024. De jaarvergadering werd afgesloten met een bestuurswissel, waarbij Lonneke Roelofs, Jelle Moree en Koen Hebinck het stokje doorgeven aan Christiaan van Baak (voorzitter, Deltares), Stephan Toby (secretaris, TU Delft), Mieke Kosters (penningmeester, Shell) en Huibert van den Brink (excursiecoordinator, gepensioneerd).
De kersverse voorzitter van de Kring, Christiaan van Baak, verzorgde een rondleiding langs de experimentele faciliteiten van Deltares in Delft. Deltares beschikt over een arsenaal aan stroomgoten en basins, sommige tientallen meters groot, waarin fysieke experimenten op het gebied van hydrodynamica en sedimenttransport worden gedaan. Denk bijvoorbeeld aan onderzoek naar golfslag op de kust of sedimenttransport in havens.
Tijdens de rondleiding konden de aanwezigen een serie kernen uit de Noordzee bestuderen. De kernen zijn verzameld ten noorden van de Waddeneilanden om de kwaliteit van zand voor zandwinning te bepalen. Onder leiding van Tommer Vermaas (Deltares) bespraken we de stratigrafie van de bovenste 6m zeebodem, van zandgolven tot glacialen.
De dag werd natuurlijk afgesloten met een gezellige borrel.
Foto 1: Tommer geeft uitleg bij de Noordzee kernen.
Foto 2: Lonneke en Koen van het uitzwaaiend bestuur en Christiaan, Stephan en Mieke van het nieuwe bestuur.
Algemene Ledenvergadering & Antropoceen Symposium - Vrijdag 25 maart, Utrecht.
Op vrijdag 25 maart vond de algemene ledenvergadering van de Sedimentologische Kring plaats. Daarnaast werd een tweetal lezingen gegeven over de Sedimentologie van het Antropoceen.
15.00: Welkom
15.05 – 15.45: "Global fluvial sediment trends - Changes and Challenges" door dr. Frances Dunn (Utrecht University)
15.45 – 16.05: Algemene Ledenvergadering - Jaarafsluiting
16.05 – 16.15: Pauze
16.15 – 17.00: "Learning from natural sediment to tackle microplastic challenges" door dr. ing. Kryss Waldschläger (Wageningen University)
17.00: Borrel
Dagexcursie Lutterzand - 12 november 2021
Onder de bezielende leiding van Kees Kasse (VU) hebben we - eindelijk!, na vele uitstellen omwille van corona - de omgeving van de Dinkel in Twente bezichtigd. De ingesneden steilranden van deze meanderende rivier tonen een wisselend profiel bestaande uit stuifzanden, dekzanden en podzolen. In deze zanden, daterend vanaf het Midden-Weichselien, zijn vele cryoturbate structuren te herkennen, waaronder vorst- en ijswiggen. De dekzandstratigrafie in dit prachtige gebied biedt een unieke kans om de effecten van veranderende klimaatomstandigheden op het sedimentaire milieu te bestuderen.
Het was een mooie, zonnige herfstdag vol mooie profielwanden, fijne wetenswaardigheden verteld door Kees en interessante discussies binnen de groep. Foto's kunnen worden bekeken via deze link.
Het bestuur bedankt Kees voor het leiden van de excursie en het voorgaande bestuur voor het mede opzetten hiervan
Online minisymposium ter ere van ons vijftigjarige bestaan
-- Terugkijken kan via deze link --
In 2021 bestaat de sedimentologische kring 50 jaar. Wij vierden dit feestelijke feit met een online minisymposium getiteld: “20.000 mm under the sea - Doggerland”.
Het minisymposium (in het Engels, vanwege de aanwezigheid van dr. Simon Fitch) heeft reeds plaatsgevonden op 16 juni.
De middag was gevuld met sprekers die het thema Doggerland (het sinds de laatste IJstijd onder water gelopen voormalige land in de Noordzee) vanuit verschillende perspectieven belichtten, zowel vanuit de sedimentologie, de geologie als de archeologie.
Het programma:
Het bestuur dankt de deelnemers - leden & niet-leden - voor hun aanwezigheid en enthousiasme bij het vieren van ons lustrum met dit symposium!
Algemene Leden Vergadering - 26 Januari 2021
De ALV vond dit jaar plaats in de vorm van een webinar gecombineerd met een twee lezingen.
15.00u: Welkom en opening
15:05u: Reinier Schijvershof (WUR) - Intertidal floodplain controls on centennial-scale morphological channel development : The Ems estuary
Abstract: Intertidal areas disappear in deltas worldwide because of land reclamations. In the Ems estuary (The Netherlands), the gradual embankment of a large intertidal embayment altered the planform and cross-sectional geometry of the estuary, leading to changes in the tidal regime and associated residual sediment transport patterns. As early as 1952, it was already suggested that these changes eventually caused a shift towards an alternative historical development of the geometric configuration of the channels; from a multiple to a single channel system. This provides a unique case to study the processes leading to the observed developments and evaluate the value of tidal-asymmetry based stability relationships to predict regime shifts in estuarine development.
15:40u: ALV - Jaarafsluiting
16:10u: Will McMahon (University of Hull) - Robust understandings of co-evolving life and Earth environments aid interpretations of Mars' sedimentary-stratigraphic record
Abstract: Orbital observation has revealed a rich record of fluvial landforms on Mars, with much of this record dating 3.6–3.0 Ga. Despite widespread geomorphic evidence, few analyses of Mars’ alluvial sedimentary-stratigraphic record exist, with detailed studies of alluvium largely limited to smaller sand-bodies amenable to study in-situ by rovers. Here we give an interpretation of a far larger, 1500-m-wide, 190-m-thick sedimentary succession identified from satellite imagery and located in the NW Hellas Basin. Models for siliciclastic deposition are largely based on sedimentary environments on Earth, where physical form and process is near ubiquitously influenced by biology in some way. To eliminate the influence of biology here, our interpretations of the sedimentary architecture at Hellas stem from tangible observations made from Earth’s Precambrian (pre- vegetation) record. The deposits mirror partial terrestrial analogues subject to low-peak discharge variation, implying that river deposition at Hellas was subject to semi-perennial, or even perennial, fluvial flow. Furthermore, conceptual advances in our understanding of how time is preserved at outcrop suggest active water-conduits may have been maintained for 100,000 years or longer. These results strongly suggest a precipitation-driven hydrological cycle was operational on Mars by the mid-Noachian, a finding only made possible through careful analogy with sedimentary rocks deposited on Earth in the absence of complex life.
16:45u: Bestuurswissel
Webinar - Jelgersma- en Escherprijs - Do 4 juni 2020
Het KNGMG heeft een jaarlijkse erkenning voor de beste scripties binnen de aardwetenschappen, die normaliter worden uitgereikt op het NAC. Dit jaar is de Jelgersmaprijs, voor beste BSc-thesis gewonnen door Marije de Vos van de VU. De Escherprijs, voor beste MSc-thesis, is gewonnen door Lonneke Roelofs van de UU. Helaas heeft de uitreiking dit jaar door welbekende omstandigheden niet kunnen plaatsvinden.
Omdat beide prijswinnaars en hun onderzoek de volledige aandacht verdienen, willen wij hen graag de gelegenheid bieden om een korte lezing te geven over hun scriptieonderwerp. Beide onderzoeken zijn gerelateerd aan de fluviatiele sedimentologie.
Het huidige programma (in het Engels) was als volgt:
15.45 - 16.00: Inloggen
16.00 - 16:05 : Introductie en korte uitleg
16.05 - 16.25: Marije de Vos - 'Evolution of the Upper Yangtze River: Reconstruction of the paleo-connection between the Upper Yangtze River and Red River'
Abstract: The evolution of the Upper Yangtze River has been a debated topic for Earth Scientists. Based on the geometry of the First Bend and the fluvial patterns in the south of Asia, it has been hypothesised that the Upper Yangtze River used to be connected to the Red River in the past. However, no consensus on the existence of this paleo-connection has been achieved yet. In this thesis, Ar-Ar dating of muscovite, biotite and sanidine minerals from sediments of the Jianchuan Basin has been performed in order to find evidence for this paleo-connection.
16:25 - 16:30: Vragenronde 1
16.30 - 16.50: Lonneke Roelofs - Morphology and evolution of natural levees – the importance of an often overlooked fluvial feature'
16:50 - 16:55: Vragenronde 2
17.00: Afsluiting
De webinar is opgenomen en is hier beschikbaar in mp4-formaat: Webinar - Jelgersma-en Escherprijs
Op woensdag 20 maart zal de jaarlijkse ALV plaatsvinden van de Sedimentologische Kring. Dit zal gepaard gaan met een aantal (3) lezingen. Het thema van dit jaar is : Glaciale Sedimentologie.
Hierbij zal Kay Beets (VU) spreken over de opvulling (Laat-Saalien) van het Amsterdam en Haarlem bekken, Sander Koopman over de stuwwal bij Hollandsche Rading en Kevin Schiele (Fugro) over de deglaciatie van de westelijke limiet van het British-Irish Ice Sheet.
Locatie: Auditorium - TNO, Princetonlaan 6, Utrecht
Samen met Maarten Kleinhans (UU) mochten we een bezoek brengen aan zijn unieke getijdenstroomgoot, die sinds 2016 in gebruik is voor het bestuderen van riviermondingen. Hierin werd op dat moment een estuarium op schaal nagebootst. Voorafgaand aan de bezichtiging werd een korte introductie over de Metronoom gegeven door Maarten zelf. Daarnaast gaf Steven Weisscher uitleg over de huidige experimenten en gaf Marcio Boechat Albernaz een korte lezing over een numeriek modelleerproject
Foto's Sedikring: Zie hier
Onder leiding van Albert Oost (Deltares) hebben we zowel de sedimentologische historie als de actieve processen op het eiland bekeken. We brachten onder andere een bezoek aan de Hors, de Klif en de Slufter. Daarnaast was er een rondleiding in de Texelse bierbrouwerij en mochten we samen met de waddenvereniging het wad op.
Foto's Sedikring: Zie hier
Samen met Hessel Woolderink van VU Amsterdam hebben we een bezoek mogen brengen aan de Roer.
De Roer slingert als een van de weinige vrije meanderende rivieren in Nederland door het Limburgse landschap voordat deze uitmond in de Maas bij Roermond. De Roer heeft een dynamisch verleden gekend waarin invloeden van klimaat, tektoniek en de mens allemaal aan bod zijn gekomen. Door de relatief beperkte afmetingen is het mogelijk om de dynamiek en sedimentologische processen van een meanderende rivier in detail te bestuderen.
Foto's Sedikring: Hier
Naar aanleiding van het promotieproject van Rimbaud Lapperre (VU) was er de gelegenheid ontstaan om in een sleuf van circa 30 meter lang de Peelrand breukzone te bekijken. Het onderzoek richt zicht voornamelijk op de hydrologische aspecten van deze slecht doorlaatbare breukzone, waarbij de sedimentologie natuurlijk ook van groot belang is.
Foto's Sedikring: Zie hier
Met dank aan Bosch Beton mochten we een bezoek brengen aan de bouwput in de Harselaar-driehoek bij Barneveld. In deze bouwput was een ontsluiting van 100 à 200 meter lang en tot 6 meter diep zichtbaar, bestaande uit Pleistocene zanden van de Boxtel Formatie .
HighRes foto ijswig (N.Wisselmse)
Op dinsdag 5 juni vond er een lezingmiddag plaats in het TNO Auditorium te Utrecht. Aansluitend was er een borrel.
Titel lezingen:
'Anatomy of Mississippi Delta growth and its implications for coastal restoration' (Torbjörn Törnqvist)
'The southern North Sea: sea-level changes, palaeogeography and archaeology' (Marc Hijma)
Deze dagexcursie nam ons mee naar het Gooi onder leiding van Prof. Jan Sevink (UvA). We hebben gekeken naar de ouderdom en ontstaan van stuifzanden en podzolen van het Holoceen als zowel het ontstaan van heidevelden in de regio.
Naast de ledenvergadering waren er een drietal lezingen, met dit jaar als thema:
Holocene eolische afzettingen in Nederland
Harm Jan Pierik: A new integrated overview of Holocene drift-sand activity in the Netherlands
Unze van Buuren: bedload and suspended sand characteristics in a coastal Dune system, the Kennemerduinen
Jan Sevink: To be confirmed
Locatie: TNO - Utrecht
Onder leiding van Harmen Mijnlieff en Rory Dalman van TNO zijn we naar Bad Bentheim afgereisd om de Bentheimer Zandsteen van dichtbij te bekijken en de herkomst ervan te bediscussieren.
Samen met Kees Kasse (VU) bezochten we de Brabantse Wal, een markante steilrand in de buurt van Woensdrecht. De steilrand vormt een overgang van hoge zandgronden naar lager gelegen zeekleipolders. Door het bezoeken van meerdere oude zandgroeves en met behulp van grondboringen heeft Kees ons meer weten te vertellen over de complexe onstaansgeschiedenis van dit kenmerkend morfologisch verschijnsel.