Boekbespreking

Een nieuwe publikatie over het concreet gebruik van de kadasterplannen

Wouter Ronsijn: De kadasterkaarten van Popp, een sleutel tot uw lokale geschiedenis

In opdracht van de provincie Vlaams-Brabant maakte Wouter Ronsijn als projectmedewerker van het Liberaal Archief een grondige studie over het belang van de Popp-kaarten voor de regionale geschiedenis.

Het boek begint met een korte biografie van Popp en het ontstaan en de werking van het kadaster. Verder in het boek worden hierover in kleine artikelen nog meer details gegeven, die helpen om de gegevens te interpreteren.

De hoofdbrok van het boek zijn de toepassingsmogelijkheden van de Poppkaarten en -leggers, onder de vorm van modelstudies van vier gemeenten uit Vlaams-Brabant, met als thema's het landschap (Aarschot), het huizenbestand (Asse), de landbouw (Halle), en de industrialisering en verstedelijking (Tienen). Hierbij worden de Popp-gegevens vergeleken en aangevuld met ander kaartmateriaal (Ferraris, moderne luchtopnames...) en historische foto's.

Het boek besluit met een uitgebreide bibliografie, met daarnaast ook de bewaarplaatsen van alle Popp-documenten van Vlaams-Brabant en een lijst van beschikbare databanken. (Een foutje: de website op p. 129 onderaan moet www.agiv.be zijn, niet www.ajiv.be.) Dit maakt het boek tot een handleiding die niet alleen voor de betrokken provincie, maar ook het hele land bruikbaar is.

De bibliografie had, voor wat de familie Popp betreft, nog kunnen aangevuld worden met enkele publikaties: 'Journal de Bruges - Een Franstalige, Brugse, conservatieve, liberale krant' (Uitgeverij Gevaert, Zwevezele, 2002, ISBN 90-803581-3-4) en diverse teksten van Andries Van den Abeele (www.andriesvandenabeele.net). De site van Philippe Huvelle (N en F) geeft achtergrondinformatie over zowel de familie als de kaarten.

Een teleurstelling is de cd-rom die bij het boek gevoegd is en die de kaarten en leggers van de behandelde gemeenten bevat. De plans zijn van veel mindere kwaliteit dan de prachtige digitale versies die de Koninklijke Bibliotheek gepubliceerd heeft (maar dat kon de auteur nog niet weten). De leggers zijn gescand als .pdf-documenten. De volledige inhoud is dus beschikbaar voor de lezer, maar ik had gehoopt dat in het boek ook een suggestie zou gedaan worden voor een eenvormige registratie van de gegevens; de auteur zal hieromtrent immers ervaringen opgedaan hebben tijdens het maken van de analyses voor de vier gemeenten. Zelf heb ik tijdens de voorbije jaren de leggers van Brugge en enkele omliggende gemeenten geregistreerd hierbij een compromis gezocht tussen snelheid en grondigheid van registratie. Ik kan mij inbeelden dat niet iedereen dit de goede methode vindt. Nu de plannen via de Koninklijke Bibliotheek beter toegankelijk zullen worden, zouden deskundige raadgevingen en afspraken over de verwerking van de leggers zeer van pas komen. De beste mij bekende bewerking is die van Waregem, gemaakt door de Heemkring De Gaverstreke (link niet meer correct). Aan Waalse kant is er het al ver gevorderd project van Danny Delcambre om alle leggers van Henegouwen te digitaliseren.

Zelf was ik al overtuigd van het belang van de Popp-plannen; ik hoop dat door dit boek ook anderen deze informatiebron zullen leren kennen en waarderen.

Roland Rotsaert, 28.1.2008, laatst aangepast 14.1.2010.

Het boek is het eerste nummer in de reeks 'Accenten uit de geschiedenis van Vlaams-Brabant'. Uitg. Peeters-Leuven (ISBN 978-90-429-2048-4), telt 148 blz, talrijke illustraties, een CD-rom met de Poppkaarten en -leggers van de besproken gemeenten, en kost € 20.