โรงเรียนนางรองได้แบ่งงานปกครองนักเรียนออกเป็นกลุ่มย่อย เรียกว่า “คณะ” ซึ่งประกอบด้วยนักเรียนทุกระดับชั้น ครูทุกกลุ่มสาระวิชา เฉลี่ยอายุเพศเสมือนหนึ่งเป็นโรงเรียนเล็กโรงเรียนใหญ่ ตามสัดส่วนจำนวนบุคลากรทั้งครูและนักเรียนที่ใกล้เคียงกัน แบ่งภาระความรับผิดชอบต่องานที่เกี่ยวข้องกับนักเรียนทุกด้านในลักษณะการบริหารงานแบบกระจายอำนาจ การแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มย่อยและจัดครูที่ปรึกษาฝ่ายต่างๆ ให้นักเรียนรุ่นพี่ดูแลรุ่นน้อง เพื่อให้นักเรียนรู้สึกอบอุ่นประมาณ 8-9 ชั่วโมง จึงอาจกล่าวได้ว่า โรงเรียนเป็นเสมือนบ้านที่สองของนักเรียน ครูก็เปรียบเสมือนบิดา มารดา มีเพื่อนนักเรียนรุ่นพี่รุ่นน้องเป็นเหมือนพี่น้องในครอบครัวเดียวกัน เพียงแต่เป็นครอบครัวที่ใหญ่ จึงจำเป็นต้องมีกฎระเบียบวินัยเป็นเครื่องมือในการปกครองดูแลทั้งนี้เพื่อให้ชีวิตความเป็นไปอย่างสงบสุข ราบรื่น ตามที่ทุกคนปรารถนา
การบริหารงานในคณะแต่ละคณะกำหนดรูปแบบเป็นระบบเดียวกัน โดยถือหลักให้ครูมีบทบาทหน้าที่เป็นที่ปรึกษา และให้นักเรียนเป็นตัวแทนโดยการเลือกตั้งตามวิธีทางประชาธิปไตย จัดตั้งเป็นคณะกรรมการนักเรียนมีบทบาทหน้าที่เป็นผู้ปฏิบัติงานดังนี้
คณะกรรมการที่เป็นครู
คณะกรรมการที่เป็นนักเรียน
หัวหน้าคณะ
รองหัวหน้าคณะ
ที่ปรึกษาฝ่ายวิชาการ
ที่ปรึกษาฝ่ายระเบียบวินัยและส่งเสริมคุณธรรม
ที่ปรึกษาฝ่ายพัฒนา
ที่ปรึกษาฝ่ายกีฬา
ที่ปรึกษาฝ่ายรักษาความสะอาดและรักษาทรัพย์
สมบัติของโรงเรียน
ที่ปรึกษาฝ่ายสวัสดิการ
ที่ปรึกษาฝ่ายเหรัญญิก
ที่ปรึกษาฝ่ายสารสนเทศ
ที่ปรึกษาฝ่ายเลขานุการ
ประธานคณะ
รองประธานคณะ
ประธานฝ่ายวิชาการ
ประธานฝ่ายฝ่ายระเบียบวินัยและส่งเสริมคุณธรรม
ประธานฝ่ายพัฒนา
ประธานฝ่ายกีฬา
ประธานฝ่ายรักษาความสะอาดและรักษาทรัพย์
สมบัติของโรงเรียน
ประธานฝ่ายสวัสดิการ
ฝ่ายเหรัญญิก
ฝ่ายสารสนเทศ
ฝ่ายเลขานุการ
วัตถุประสงค์ของงานคณะนักเรียน
1. เพื่อให้นักเรียนได้รับการเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดในทุกๆด้าน จากครูที่ปรึกษา
2. เพื่อปลูกฝังความเป็นสมาชิกที่ดีของสังคม คือ
การเป็นผู้นำและเป็นผู้ตามที่ดี
เสริมสร้างการปกครองตามระบอบประชาธิปไตย
ความมีน้ำใจรู้จักเสียสละเพื่อประโยชน์ของหมู่คณะ
รู้จักหน้าที่ ประพฤติปฏิบัติตนอยู่ในระเบียบวินัยและเป็นสมาชิกที่ดีของสังคม
3. เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมกิจกรรมด้านต่างๆ ทั้งด้านการเรียนและความประพฤติ
4. เพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างหมู่คณะ คือ
ความสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนทุกระดับชั้นเป็นรายบุคคลและรายกลุ่ม
ความสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียน
ความสัมพันธ์ระหว่างครูในแต่ละกลุ่มสาระวิชา
ความสัมพันธ์ระหว่างครูกับผู้ปกครองนักเรียน
5. เพื่อความคล่องตัวในการประสานงานกับฝ่ายต่างๆของโรงเรียน
6. เพื่อช่วยเหลือครู ลูกจ้างประจำ ทำความสะอาดอาคารสถานที่ ช่วยบำรุงรักษาไม้ดอกไม้ประดับภายในบริเวณโรงเรียนให้สวยงาม
7. ให้รู้จักรักษาทรัพย์สมบัติของโรงเรียน
การดำเนินงานของนักเรียน
1. การแบ่งนักเรียนเป็นคณะตามแนวตั้ง เพื่อประโยชน์ดังนี้
เกิดความอบอุ่น รักใคร่ สามัคคีกลมเกลียวกันในหมู่คณะ
เปิดโอกาสให้นักเรียนรุ่นพี่ ได้ช่วยเหลือดูแลรุ่นน้อง และนักเรียนรุ่นน้องเคารพรุ่นพี่
เพื่อให้นักเรียนได้ฝึกการเป็นผู้นำ และผู้ตามที่ดี มีความรับผิดชอบ
เพื่อเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความสามารถตามความถนัด
2. การแบ่งนักเรียนเป็น 5 คณะ นักเรียนห้องเดียวกันต้องสังกัดคณะเดียวกัน และมีครูที่ปรึกษาที่สังกัดคณะนั้นๆด้วย
3. ลักษณะงานของคณะจะทำหน้าที่ประสานงานทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับนักเรียน โดยเน้นคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมที่ดีงามและการศึกษาเป็นสำคัญ
ขั้นตอนการดำเนินงานคณะนักเรียน
1. การจัดแบ่งนักเรียนออกเป็น 5 คณะกำหนดชื่อ สีประจำคณะ
2. การจัดครูและนักเรียนสังกัดคณะมีหลักเกณฑ์ ดังนี้
2.1 แบ่งนักเรียนแต่ละระดับชั้น เป็น 5 คณะ นักเรียนห้องเดียวกันจะต้องสังกัดคณะเดียวกัน มีครูที่สังกัดคณะนั้นๆ เป็นที่ปรึกษาห้องละ 1 คน
2.2 การแบ่งครูทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ให้สังกัดคณะสีทุกคณะๆละ เท่าๆกันซึ่งประกอบด้วยหัวหน้าคณะรองหัวหน้าคณะครูที่ปรึกษานักเรียน และให้หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้เป็นที่ปรึกษาคณะ
2.3 คณะกรรมการมี 2ประเภท คือ
2.3.1 คณะกรรมการครูในคณะ ประกอบด้วย
-หัวหน้าคณะ
-รองหัวหน้าคณะ
-ที่ปรึกษาฝ่ายวิชาการ
-ที่ปรึกษาฝ่ายระเบียบวินัยและส่งเสริมคุณธรรม
-ที่ปรึกษาฝ่ายพัฒนา
-ที่ปรึกษาฝ่ายกีฬา
-ที่ปรึกษาฝ่ายรักษาความสะอาดและรักษาทรัพย์
-สมบัติของโรงเรียน
-ที่ปรึกษาฝ่ายสวัสดิการ
-ที่ปรึกษาฝ่ายเหรัญญิก
-ที่ปรึกษาฝ่ายสารสนเทศ
-ที่ปรึกษาฝ่ายเลขานุการ
2.3.2 คณะกรรมการนักเรียนในคณะ ประกอบด้วย
-ประธานคณะ
-รองประธานคณะ
-ประธานฝ่ายวิชาการ
-ประธานฝ่ายฝ่ายระเบียบวินัยและส่งเสริมคุณธรรม
-ประธานฝ่ายพัฒนา
-ประธานฝ่ายกีฬา
-ประธานฝ่ายรักษาความสะอาดและรักษาทรัพย์
-สมบัติของโรงเรียน
-ประธานฝ่ายสวัสดิการ
-ฝ่ายเหรัญญิก
-ฝ่ายสารสนเทศ
-ฝ่ายเลขานุการ
3. อำนาจหน้าที่ของบุคลากรในคณะ
3.1 อำนาจหน้าที่ของหัวหน้าคณะ
1. ทำหน้าที่ปกครองครูและนักเรียนในคณะ
2. ทำหน้าที่เป็นครูแนะแนวให้นักเรียนในคณะของตนโดยประสานงานกับครูแนะแนวของโรงเรียน
3. จัดครูปฏิบัติหน้าที่เวรประจำวัน
4. จัดและส่งเสริมกิจกรรมเสริมหลักสูตร ตามนโยบายของโรงเรียน
5. ควบคุมดูแล และติดตามผลการปฏิบัติงานของคณะนักเรียนให้ดำเนินไปตามนโยบายของโรงเรียน
6. ติดต่อผู้ปกครองนักเรียนที่มีปัญหา บันทึกเสนอโรงเรียนเพื่อหาแนวทางแก้ปัญหา
7. เสนอความดีความชอบของครูในคณะต่อโรงเรียน
8. รับฟังและนำเสนอข้อคิดเห็นของครู และนักเรียนในคณะต่อโรงเรียน
9. รายงานการประชุมครูในคณะต่อโรงเรียน
10. รายงานการปฏิบัติงานของครูในคณะต่อโรงเรียน
11. รายงานความประพฤตินักเรียน ที่หัวหน้าคระไม่สามารถที่จะแก้ไขได้ เสนอต่อรองผู้อำนวยการโรงเรียนฝ่ายกิจการนักเรียน
12. ออกระเบียบ คำสั่ง การบริหารงานในคณะของตน ให้สอดคล้องกับระเบียบของโรงเรียน โดยความเห็นชอบของผู้อำนวยการโรงเรียนนางรอง
13. การเสนองานต่างๆของหัวหน้าคณะต่อโรงเรียน ให้เสนอผ่านหัวหน้าฝ่ายกิจการนักเรียน รองผู้อำนวยการฝ่ายกิจการนักเรียนและผู้อำนวยการโรงเรียนตามลำดับ
14. งานอื่นๆที่โรงเรียนมอบหมายเป็นกรณีพิเศษ
3.2 หน้าที่ของครูที่ปรึกษาประจำห้อง
1. ควบคุมดูแลและรับผิดชอบความประพฤตินักเรียนที่ตนได้รับแต่งตั้งให้เป็นที่ปรึกษาประจำห้อง
2. ควบคุมดูแลนักเรียนประกอบพิธีหน้าเสาธงทุกวันที่เปิดเรียน ดูแลการเข้าแถวให้เป็นระเบียบเรียบร้อย สำรวจจำนวนรายชื่อ การแต่งกาย ทรงผม และการตรงต่อเวลา พบและให้บริการแนะแนวแก่นักเรียนในคาบโฮมรูม บันทึกเหตุการณ์และผลสำรวจนักเรียนตลอดจนแจ้งเรื่องราวต่างๆที่ได้รับมอบหมายจากโรงเรียน
3. ช่วยเหลือกิจการต่างๆที่คณะมอบหมายเช่น ควบคุมดูแลนักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาโรงเรียน เมื่อคณะมีกิจกรรมใดๆที่นักเรียนในห้องไปร่วมต้องร่วมอยู่ด้วย เพื่อควบคุมดูแลนักเรียนจนกิจกรรมนั้นเสร็จสิ้น ถ้าไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ให้แจ้งโรงเรียนโดยผ่านหัวหน้าคณะตามแบบฟอร์มของโรงเรียน
4. แนะนำนักเรียนเกี่ยวกับการทำความเคารพในโอกาสต่างๆ
5. ติดต่อกับผู้ปกครองนักเรียนเกี่ยวกับความประพฤติ การเรียน สุขภาพอนามัยของนักเรียนในห้องของตน นักเรียนไม่มาเรียนติดต่อกันเกิน 3 วัน โดยไม่ทราบสาเหตุ หรือนักเรียนที่เจ้าหน้าที่อนามัยโรงเรียนแจ้งอาการเจ็บป่วยที่ต้องรักษาโดยด่วน ต้องแจ้งผู้ปกครองนักเรียนเป็นลายลักษณ์อักษรโดยประสานงานกับฝ่ายกิจการนักเรียน
6. ควรไปเยี่ยมนักเรียนและผู้ปกครองนักเรียนในห้องของตนตามโอกาสอันควรในกรณีที่พบปัญหาให้เสนอปัญหาต่อโรงเรียนเพื่อพิจารณาหาทางแก้ไข
7. ควบคุมดูแลนักเรียนทำความสะอาดห้องเรียนทุกวัน ทั้งเวลาก่อนเข้าเรียนและหลังเวลาเลิกเรียน ดูแลวัสดุครุภัณฑ์ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อย
8. ควบคุมดูแลนักเรียนมาโรงเรียนอย่างสม่ำเสมอ และตรงต่อเวลา การลา การมาสายต้องบันทึกและรวบรวมใบลาไว้เป็นหลักฐานเพื่อติดตามและประเมินผล
9. กรอกผลการเรียนในสมุดรายงานประจำตัวนักเรียน (ปพ.6) และอื่นๆที่โรงเรียนมอบหมาย
10. ตรวจบันทึกเหตุการณ์ประจำวันที่ครูประจำวิชาบันทึกไว้ ดำเนินการและติดตามผล
11. ส่งสมุดบันทึกเหตุการณ์ประจำห้องหลังเลิกเรียนที่หัวหน้าคณะทุกวันที่มีการเรียนการสอน
12. รายงานผลการตัด เพิ่มคะแนนความประพฤติต่อหัวหน้าคณะ
13. ปฏิบัติหน้าที่อื่นๆตามที่คณะหรือโรงเรียนมอบหมาย
3.3 หน้าที่ของครูที่ปรึกษาฝ่ายต่างๆ
1. ดำเนินงานคณะให้เป็นไปตามจุดประสงค์ของงาน โครงการ และนโยบายของโรงเรียน
2. สนับสนุน ส่งเสริม ให้คำปรึกษา แก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการดำเนินกิจกรรมในฝ่ายที่รับผิดชอบ
3. เสนอแนะโครงการ กิจกรรมต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อนักเรียนและโรงเรียน
4. ปฏิบัติหน้าที่อื่นๆตามที่คณะ หรือโรงเรียนมอบหมาย
3.4 หน้าที่ของประธานคณะนักเรียน
1. เป็นหัวหน้านักเรียนในคณะ
2. ติดต่อประสานงานขอร่วมมือกับคณะต่างๆ เพื่อให้การจัดกิจกรรม ดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย
3. เป็นตัวแทนของหัวหน้าคณะ ประชุมชี้แจงกิจการต่างๆของคณะให้นักเรียนในคณะทราบและปฏิบัติ
4. ติดตามดูแล ผลงานที่หัวหน้าคณะมอบหมายให้ประธานฝ่ายต่างๆได้เนินการ
5. รับความคิดเห็นของนักเรียนในคณะ เสนอหัวหน้าคณะ
6. เป็นที่ปรึกษาของประธานฝ่ายต่างๆ ในคณะ
7. ปฏิบัติหน้าที่อื่นๆตามที่ได้รับมอบหมาย
4. ลักษณะของกิจกรรม
4.1 กิจกรรมเสริมความรู้และนันทนาการ
4.2 กิจกรรมด้านพัฒนาโรงเรียน
4.3 กิจกรรมส่งเสริมความรู้คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่ดีงาม
4.4 กิจกรรมกีฬา
กิจกรรมเสริมความรู้และนันทนาการมีวัตถุประสงค์ ดังนี้
1) ส่งเสริมให้นักเรียนได้มีโอกาสแสดงความสามารถของแต่ละบุคคล
2) ส่งเสริมให้นักเรียนมีความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ และรู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
3) ให้นักเรียนได้รับความสนุกสนานเพลิดเพลิน และผ่อนคลายความตึงเครียด
กิจกรรมด้านพัฒนาโรงเรียนมีวัตถุประสงค์ ดังนี้
1) เพื่อให้โรงเรียนมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย ร่มรื่น สวยงาม
2) เพื่อให้นักเรียนเป็นผู้เสียสละ และบำเพ็ญประโยชน์ต่อส่วนรวม
3) เพื่อปลูกฝังนิสัยรักความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อยและมีความรับผิดชอบต่อสังคม
กิจกรรมพัฒนาส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่ดีงามมีวัตถุประสงค์ ดังนี้
1) เพื่อฝึกกิริยามารยาทให้เรียบร้อย สวยงาม ตามขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมไทย
2) เพื่อส่งเสริมและปรับปรุงบุคลิกภาพในการเข้าสังคมตามขนบธรรมเนียมของไทย และแบบสากลนิยม
3) เพื่อเป็นแนวทางในการคัดเลือกนักเรียนที่มีกิริยามารยาทที่ดีงามส่งเข้าประกวดตามโอกาสต่างๆ ที่โรงเรียนเห็นสมควร
5. การประเมินผลงานคณะ
5.1 วัตถุประสงค์
1. เพื่อพัฒนาและควบคุมความประพฤติ ความมีระเบียบวินัยของนักเรียน
2. เพื่อประชาสัมพันธ์ผลการปฏิบัติงานของคณะ
3. เพื่อเป็นแนวทางปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องการปฏิบัติงานต่อไป
4. เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจแก่คณะที่ปฏิบัติงาน และเป็นแรงจูงใจให้คณะอื่นๆ พัฒนางานในคณะของตน
5.2 ผู้ประเมินผลงานคณะ
งานประเมินผลฝ่ายกิจการนักเรียน
5.3 วิธีประเมินผล
1. ใช้แบบประเมิน
2. สรุปผลการประเมินเป็นรายเดือน
5.4 งานที่ต้องประเมินทุกเดือน
1. การประกอบพิธีหน้าเสาธงและโฮมรูม
2. งานความประพฤติ
3. การปฏิบัติหน้าที่เวรประจำวัน
4. ความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในห้องเรียน อาคารเรียน
5. งานพัฒนาโรงเรียน
5.5 งานที่ต้องประเมินผลครั้งคราว
1. งานกีฬาภายใน
2. งานศาสนพิธี รัฐพิธี และราชพิธี
3. งานอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมายเป็นพิเศษ